فصلنامه علمی مطالعات قدرت نرم

قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران و جنبش های اسلامی جهان اسلام؛ نمونه موردی حزب الله لبنان

کریم عباسی؛ صمد قائم پناه؛ حسن شمسینی غیاثوند

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 بهمن 1400

چکیده

  قدرت در سده بیست ویکم با شاخص هایی همانند رسانه ها، تولید علم، ارزش ها و هنجارهای اجتماعی و سیاسی و سبک زندگی معنا می یابد. در واقع قدرت داخلی، منطقه ای و جهانی دولت ها با توجه به این شاخص ها صورت بندی می ...  بیشتر قدرت در سده بیست ویکم با شاخص هایی همانند رسانه ها، تولید علم، ارزش ها و هنجارهای اجتماعی و سیاسی و سبک زندگی معنا می یابد. در واقع قدرت داخلی، منطقه ای و جهانی دولت ها با توجه به این شاخص ها صورت بندی می شود. جمهوری اسلامی ایران نیز با توجه به برخی منابع قدرت نرم و هوشمند خود همچون فرهنگ تاریخی، ارزشهای دینی و انقلابی و سیاسی از ظرفیت های خاصی در منطقه برخوردار بوده است. هدف و سوال محوری این پژوهش این است که مهمترین مولفه های تاثیر گذار قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران بر جنبش های اسلامی بخصوص حزب الله لبنان کدامند؟ درتجزیه و تحلیل این موضوع مؤلفه هایی مثل اخلاق، شهادت طلبی، معنویت گرایی، علم گرایی، ولایت فقیه، و... مورد تاکید قرار گرفتند. منابع قدرت نرم اسلامی بر جنبش های اسلامی همچون شهادت طلبی، ولایت مداری و استقلال طلبی، بیشترین تاثیرات را بر جنبش های اسلامی از جمله حزب الله لبنان داشته اند. درواقع حزب الله لبنان با تاثیرپذیری از ایران و با ترکیب قدرت سخت و نرم خود یا همان قدرت هوشمند ضمن آنکه اقتدار خود را در سطح داخلی ومنطقه ای افزایش داده است، باعث بازتولید و افزایش قدرت و امنیت منطقه ای ایران شده است.

---

• مشاهده مقاله

قدرت نرم و شاخص توسعه انسانی در ج.ا.ایران و قطر(2020)

رضا شیرزادی؛ محمد پورقربان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 بهمن 1400

چکیده

  قدرت نرم یکی از اشکال قدرت به شمار می‌آید. راهبردهای قدرت نرم معطوف به راه‌حل‌های مسالمت-آمیز بر ارزش‌های سیاسی مشترک و ابزارهای غیرخشونت‌آمیز جهت مدیریت مناقشات و همکاری اقتصادی، و راهبردهای قدرت ...  بیشتر قدرت نرم یکی از اشکال قدرت به شمار می‌آید. راهبردهای قدرت نرم معطوف به راه‌حل‌های مسالمت-آمیز بر ارزش‌های سیاسی مشترک و ابزارهای غیرخشونت‌آمیز جهت مدیریت مناقشات و همکاری اقتصادی، و راهبردهای قدرت سخت به مداخله نظامی، دیپلماسی قهرآمیز و تحریم‌های اقتصادی متمرکز هستند و به اتخاذ سیاست‌های تقابلی با کشورهای هدف منجر می‌شوند. از جمله مؤلفه‌ها و حوزه‌های مهم قدرت نرم، اقتصاد است. همچنین، از جمله نظریه‌های جدید توسعه، توسعه انسانی، و از دهه 1990 مورد توجه است که بر اساس آن، برخورداری انسان از زندگی طولانی، سالم و خلاق، هدف نهایی توسعه است. توسعه انسانی و تقویت آن، یکی از نمودهای قدرت نرم اقتصادی به شمار می‌رود و امروزه یکی از شاخص‌های سنجش سطح توسعه کشورهای مختلف، گزارش‌های ملی و بین‌المللی توسعه انسانی است. هدف ما در این پژوهش، بررسی وضعیت این دو کشور جمهوری اسلامی ایران و قطر از نظر شاخص توسعه انسانی و نیز چرایی آن است. در گزارش اخیر این سازمان(2020) ایران با کسب امتیاز 783/. رتبه 70 را کسب کرده، و کشور قطر با کسب امتیاز 848/. رتبه 45 را به خود اختصاص داده است. با توجه به رتبه بندی این دو کشور این سوال مطرح می‌شود که چه عواملی بیشترین تأثیر را بر توسعه انسانی این دو کشور داشته است؟ در این میان، جمعیت، امید به زندگی و درآمد ملی سرانه(متغیر مستقل)، وجه تمایز و عوامل تأثیرگذار بر رتبه و شاخص توسعه انسانی دو کشور(متغیّر وابسته) را تشکیل می‌دهند.

---

• مشاهده مقاله

طراحی الگوی سبک زندگی اسلامی ایرانی در راستای بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی(با تأکید بر قدرت نرم)

علیرضا حیدرنژاد؛ مهدی مقیمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1400

چکیده

  هدف این پژوهش دستیابی به الگوی مطلوب سبک زندگی اسلامی ایرانی در راستای بیانیه گام دوم انقلاب و با تأکید بر قدرت نرم می‌باشد. این تحقیق از نظر هدف اکتشافی از نوع توسعه‌ای و از لحاظ ماهیت تحقیق کیفی است، ...  بیشتر هدف این پژوهش دستیابی به الگوی مطلوب سبک زندگی اسلامی ایرانی در راستای بیانیه گام دوم انقلاب و با تأکید بر قدرت نرم می‌باشد. این تحقیق از نظر هدف اکتشافی از نوع توسعه‌ای و از لحاظ ماهیت تحقیق کیفی است، یعنی استخراج داده‌ها، ابعاد و مؤلفه‎‌ها با روش نظریه داده‌بنیاد استخراج گردید. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه است. جامعه آماری در این پژوهش را خبرگان مرتبط در این حوزه می‌باشند. برای شناسایی افراد در پژوهش حاضر، جامعه آماری متشکل از استادان دانشگاهی خبره ، مدیران ارشد و صاحب‌نظران که دارای حداقل تحصیلات کارشناسی ارشد به بالا بوده‌ و مسلط به حوزه سبک زندگی اسلامی و دینی و قدرت نرم می‌باشند را شامل می‌شود. حجم نمونه در این تحقیق تا رسیدن به اشباع نظری بود، که این تعداد پس از مصاحبه با 32 نفر از خبرگان دانشگاهی ، مدیران و صاحب‌نظران در شهر تهران که دارای حداقل تحصیلات کارشناسی ارشد به بالا و مسلط به حوزه سبک زندگی اسلامی و دینی و قدرت نرم بودند، به اشباع نظری رسیدیم. یافته‌های پژوهش نشان داد الگوی مستخرج که در مقابل ترویج سبک زندگی غربی به عنوان یک حربه قدرت نرم محسوب می‌شود، شامل چهار بعد یا مضمون فراگیر سبک اسلامی در ارتباط با خود، در ارتباط با خدا، فعالیت‌های فراغتی و سبک سازمانی جهادی و عمل انقلابی است. بعد سبک اسلامی در ارتباط با خود شامل 4 مؤلفه‌های بعد سبک اسلامی در ارتباط با خدا شامل 1مؤلفه‌؛ بعد سبک فعالیت‌های فراغتی شامل 2 مؤلفه‌ها و بعد سبک سازمانی جهادی شامل 1مؤلفه‌ سبک سازمانی است.

---

• مشاهده مقاله

تحلیل قدرت بسیج، کنشگری و اقناع سازی بازار سنتی در فرایند انقلاب اسلامی بر پایه مولفه های قدرت نرم

مسعود مطلبی؛ یونس کسلخه؛ رحمت الله امیر احمدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 اسفند 1400

چکیده

  با توجه به اینکه قدرت نرم جهت دهنده به ذهن و رفتار در همه حوزه های اجتماعی و توانایی شکل دهی به ترجیحات دیگران است و جنس آن از نوع اقناع است؛ تحقیق حاضر تلاش دارد نشان دهد که نهاد بازار سنتی چگونه به واسطه ...  بیشتر با توجه به اینکه قدرت نرم جهت دهنده به ذهن و رفتار در همه حوزه های اجتماعی و توانایی شکل دهی به ترجیحات دیگران است و جنس آن از نوع اقناع است؛ تحقیق حاضر تلاش دارد نشان دهد که نهاد بازار سنتی چگونه به واسطه مولفه های قدرت نرم مبتنی برگفتمان اسلامی- ارزشی به بسیج نیروهای سیاسی سنتی در فرایند مبارزه علیه رژیم پهلوی تا پیروزی انقلاب اسلامی اقدام نمود. نتایج و یافته ها تحقیق حاضر که با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی و مبتنی بر رویکرد جامعه شناسی تاریخی به رشته تحریر درآمده است نشان می دهد که احساس هویت جمعی، پایبندی به سنت و مذهب به ویژه مذهب شیعه، شبکه منسجم ارتباطاتی با تکایا و مساجد، فرهنگ مقاومت، ولایت مداری و اطاعت پذیری از مرجعیت ، فرهنگ همیاری، تعاون وهمیاری تاریخی میان بازار و روحانیت مولفه های تقویت کننده قدرت نرم و کنشگری سیاسی بازار سنتی در فرایند اقناع سازی و بسیج بازاری ها به عنوان بخشی از طبقه متوسط سنتی در تحولات سیاسی- اجتماعی منتهی به انقلاب اسلامی می باشد.

---

• مشاهده مقاله

سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و کاربست قدرت نرم در همگرایی اقوام ایرانی؛ مورد مطالعه شبکه تلویزیونی شما

محمد کاویانی؛ علی امیری؛ حجت مهکویی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 اردیبهشت 1401

چکیده

  در دنیای امروز رسانه ها، نهادها و شبکه های رسانه های بواسطه بهره گیری از قدرت نرم تأثیری موثر بر تغیر رفتار و نگرش انسان ها دارند و می توانند ابزاری موثر برای ایجاد فرهنگ جدید و یا شکل دهی به هویت های قومی ...  بیشتر در دنیای امروز رسانه ها، نهادها و شبکه های رسانه های بواسطه بهره گیری از قدرت نرم تأثیری موثر بر تغیر رفتار و نگرش انسان ها دارند و می توانند ابزاری موثر برای ایجاد فرهنگ جدید و یا شکل دهی به هویت های قومی و همگرایی اقوام داشته باشند. بنابراین با شرایط کنونی جهانی شدن رسانه ها و هجوم و هجمه دنیای مجازی و ارتباطات اینترنتی - ماهواره ای، مولفه های هویتی فراوانی بر جامعه و به ویژه قومیت ها تزریق می شود که اگر مدیریت رسانه ای کشور با در نظر گرفتن حساسیت های قومی در برنامه های خود به مدیریت این مولفه ها در راستای رفع چالش ها و کاهش بحران های قومی توجه کند، همگرایی قومی به نحو مطلوب شکل خواهد گرفت. در این راستا هدف از این مقاله توصیفی - تحلیلی بررسی نقش و کارکرد سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران با محوریت «شبکه تلویزیونی شما» در کاربست قدرت نرم در همگرایی اقوام ایرانی است. نتایج و یافته های تحقیق حاکی از آن است که «شبکه تلویزیونی شما» بواسطه بهره گیری از مولفه های قدرت نرم و برجسته سازی آداب و سنن صحیح فرهنگ بومی و محلی، معرفی شخصیت‌ها و مفاخر ملی و دینی، ارائه تصویری بکر از زیبایی‌های خرده فرهنگ‌های داخلی و نیز معرفی تاریخ، فرهنگ و جاذبه‌های گردشگری و طبیعی هر استان، معرفی و پخش موسیقی اقوام نقش موثری در «جامعه پذیری»، «تقویت ارزش های اسلامی»، «تقویت ارزش های ملی» و « تقویت همبستگی ملی و جلوگیری از واگرایی اقوام» در جامعه ایرانی داشته است.

---

• مشاهده مقاله

منابع قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در عراق با تمرکز بر کردهای شیعه

علیرضا زرگر؛ علی مولایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 خرداد 1401

چکیده

  هدف این پژوهش شناسایی های منابع قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در کشور عراق با تکیه بر کردهای شیعه مذهب (فیلی)است. قدرت نرم را می توان مدیریت افکار عمومی تعریف کرد. توانایی ایجاد رضایت در مخاطب به وسیله ایجاد ...  بیشتر هدف این پژوهش شناسایی های منابع قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در کشور عراق با تکیه بر کردهای شیعه مذهب (فیلی)است. قدرت نرم را می توان مدیریت افکار عمومی تعریف کرد. توانایی ایجاد رضایت در مخاطب به وسیله ایجاد جذابیت در فرهنگ و ارزش ها و حتی سیاست خارجی از طریق متقاعدکردن، همان قدرت نرم می باشد. آنچه حائز اهمیت است، نحوه استفاده از ابزارها و شیوه‌های بکارگیری قدرت نرم است، که این مهم برای ایران اسلامی؛نیازمند شناخت و به کار بستن منابع نرم افزاری خود در کشورها با توجه به زمینه های فرهنگی ،سیاسی اجتماعی هر یک از جامعه هدف است.یعنی دستگاه سیاست گذاری؛مجریان و متصدیان بایستی راهکار های همان قدرت نرم در کشور هدف را پیدا نموده و در جهت تامین منافع ملی بر روی آن سرمایه گذاری نمایند. روش پژوهش از نوع تاریخی-کیفی (تحلیل تماتیک) است و جامعه آماری آن شامل اسناد دست‌اول و منابع تاریخی و همچنین، مصاحبه با افراد مطلع یا دروازه بان اطلاع بوده است، روش نمونه‌گیری از نوع هدفمند بوده است. نتیجه پژوهش حاکی از آن است که در بین اکراد شیعه مذهب (فیلی)تکیه بر مشترکاتی چون؛ اشتراکات فراوان تاریخی، نژادی ،قومی، زبانی ،مذهبی وجود مستقلات و زمین در برخی از استان‌ها نظیر ایلام، سابقه زیست سالیان متمادی در ایران در زمان تبعید، و نیز تعامل و تعاون آنان با نیروهای انقلاب در جنگ تحمیلی علیه رژیم بعث در قالب سپاه و قرارگاه رمضان و... این قوم از پتانسیل بالایی جهت تامین منافع ملی و افزایش قدت نرم ایران برخوردار است.

---

• مشاهده مقاله

قدرت نرم در حکمرانی شایسته مبتنی بر اندیشه امام خمینی (ره) با تاکید بر شفافیت

سعید ذکریاپور سورکوهی؛ مرتضی علویان؛ رحمت عباس تبار

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 خرداد 1401

چکیده

  شفافیت بعنوان یکی از مولفه های مهم حکمرانی خوب، به طور خلاصه، هر آن عملی است که توسط حکومت برای در جریان قرار دادن مردم از تصمیماتشان و ارائه اطلاعات لازم برای زندگی شان انجام می شود. این مفهوم، مورد توجه ...  بیشتر شفافیت بعنوان یکی از مولفه های مهم حکمرانی خوب، به طور خلاصه، هر آن عملی است که توسط حکومت برای در جریان قرار دادن مردم از تصمیماتشان و ارائه اطلاعات لازم برای زندگی شان انجام می شود. این مفهوم، مورد توجه پژوهشگران مختلفی قرار گرفته است که بخشی از آن ها به تلاش برای تایید و بسط این مفهوم در اندیشه اسلام و متفکرین اسلامی می پردازند. این نوشتار در صدد پاسخ به این سوال است که شفافیت چه جایگاهی در قدرت نرم در حکمرانی شایسته در اندیشه امام خمینی(ره) دارد. برای این پژوهش، از روش شبکه مضامین، یکی از روش های تحلیل مضمون ، بعنوان یکی از پرکاربردترین روش های تحلیل داده استفاده شده است. در این روش، مضامین پایه مرتبط با شفافیت در منبع مورد پژوهش، گردآوری شده و مضامین پایه مرتبط، ذیل مضامین سازمان دهنده دسته بندی می شوند و مضامین سازمان دهنده مرتبط، ذیل مضامین فراگیر انسجام می یابند. پس از مطالعه و بررسی، شفافیت در اندیشه امام خمینی (ره) در دو مضمون فراگیر تحت عنوان "محتوای شفافیت در اندیشه امام خمینی (ره)" و "ملزومات شفافیت ساز در اندیشه امام خمینی (ره)" فصل بندی شد و نتایج حاصله از پژوهش نشانگر آن است که در اندیشه امام خمینی(ره)، منطبق با اندیشه علوی، شفافیت در معنا امری عجین با حکمرانی ایشان و مورد پذیرش و مورد تاکید ایشان بوده است هر چند که نامی تحت عنوان "شفافیت"، در منظومه ادبیات و سخنان ایشان وجود ندارد.

---

• مشاهده مقاله

بررسی مبانی تالیف قلوب در فضای مجازی و نقش آن در تعمیق قدرت نرم حاکمیت اسلامی

محمد رسول آهنگران؛ محمد رضا محمودی؛ فاطمه حاجی زاده

دوره 12، شماره 1 ، فروردین 1401

چکیده

  قدرت به عنوان تضمین کننده حاکمیت ملی به دو قسم نرم و سخت تقسیم میگردد. قدرت نرم به دلیل محاسن گسترده همواره مورد توجه حاکمیت دینی بوده است.دراسلام ابزارهایی برای قدرت نرم وجود دارد و یکی از مهمترین آنها ...  بیشتر قدرت به عنوان تضمین کننده حاکمیت ملی به دو قسم نرم و سخت تقسیم میگردد. قدرت نرم به دلیل محاسن گسترده همواره مورد توجه حاکمیت دینی بوده است.دراسلام ابزارهایی برای قدرت نرم وجود دارد و یکی از مهمترین آنها «تالیف قلوب» می باشد.مهمترین هدف از تالیف قلوب ،تقویت امنیت و گسترش اسلام می باشد.بررسی های صورت گرفته نشان می دهد اصل تالیف پس از پیامبر(ص) به اعتقاد فقها نه تنها نسخ نشده بلکه از اولویت بیشتری نیز برخوردار است، همچنین قلمرو تالیف شوندگان نیز اعم از مسلمان و غیر مسلمان می باشد.بطور کلی تالیف قلوب دارای ابزارهای اقتصادی شامل زکات،فیء و انفال،خمس و ابزارهای غیر اقتصادی شامل وقف،تقیه مداراتی،قرارداد امان و اهتمام عملی و لسانی به برخورد نیکو می باشد.فضای مجازی با رویکرد تعاملی، امروزه یکی از مهمترین ابزارهای قدرت نرم به شمار می آید.تالیف قلوب در فضای مجازی به دلیل گستردگی مصادیق و ابزارها و پیچیدگی آن نیازمند وجود سازمان منسجم به جهت تالیف می باشد. این مقاله با رویکرد توصیفی تحلیلی به بررسی مبانی تالیف قلوب در فضای مجازی و جایگاه آن در قدرت نرم حاکمیت اسلامی می پردازد.

---

• مشاهده مقاله

واکاوی ابعاد و مولفه های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در اسناد بالادستی

علی صادقی

دوره 12، شماره 1 ، فروردین 1401

چکیده

  جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از بازیگران نظام بین‌الملل، برای ساماندهی فعالیت‌های خود در داخل، تعامل با سایر بازیگران سیاسی و به طور کلی برای بقا و تعاملات خود ناگزیر به کسب سطحی از قدرت است. اکنون ...  بیشتر جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از بازیگران نظام بین‌الملل، برای ساماندهی فعالیت‌های خود در داخل، تعامل با سایر بازیگران سیاسی و به طور کلی برای بقا و تعاملات خود ناگزیر به کسب سطحی از قدرت است. اکنون که بسیاری از قواعد و معادلات حاکم بر روابط داخلی و بین‌الملل دستخوش تحولات گسترده‌ای شده است، دستیابی به این اهداف را نمی‌توان تنها با تکیه بر قدرت سخت دنبال کرد؛ بلکه نیاز به نوع دیگری از قدرت است که بتوان با کمترین هزینه به بیشترین اثرگذاری دست یافت. این شکل از قدرت همان «قدرت نرم» است. ج.ا.ایران که با اتکاء بر دو اصل دین و وحدت مردمی شکل گرفت، با تکیه بر همین قدرت که از مبانی و اصول اساسی در اسناد بالادستی الهام گرفته است، ضمن پایه‌گذاری انقلابی فرهنگی، توانست مسیر توسعه و شکوفایی داخلی را به خوبی طی کرده، تاب‌آوری اجتماعی و داخلی را افزایش داده و با گسترش دایرۀ نفوذ معنوی خود در منطقۀ غرب آسیا و جهان، نوعی گفتمان مقاومت را در برابر گفتمان‌های مدیریت سلطه و زور در دنیا به وجود آورد. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی تلاش کرده است مولفه‌های قدرت نرم را در اسناد بالادستی شامل دین اسلام، گفتمان امام خمینی، اندیشه‌های رهبری، فرهنگ و تمدن، قانون اساسی و سند چشم‌انداز 20 ساله مورد بررسی و واکاوی قرار دهد. نتایج نشان داد هرچند در برخی منابع فوق به طور مستقیم از قدرت نرم صحیت نشده است، اما در تمام این منابع، بر بهره‌گیری از قدرت نرم در پیشبرد اهداف انقلاب تأکید شده است.

---

• مشاهده مقاله

پیش ران های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در اندونزی

سیدمحمد موسوی

دوره 12، شماره 1 ، فروردین 1401

چکیده

  اندونزی به عنوان بزرگترین کشور اسلامی در عرصة بین الملل و نیز در میان کشورهای اسلامی از جایگـاهی در خور اهمیت برخوردار است. تحقیق در مورد شیعه به عنوان یکی از فرقه های مهم اسلامی در اندونزی ازیک سو و تاثیر ...  بیشتر اندونزی به عنوان بزرگترین کشور اسلامی در عرصة بین الملل و نیز در میان کشورهای اسلامی از جایگـاهی در خور اهمیت برخوردار است. تحقیق در مورد شیعه به عنوان یکی از فرقه های مهم اسلامی در اندونزی ازیک سو و تاثیر گسترش تشیع در شکل گیری تأثیرات فرهنگی یا متنی در منطقه مالایی و اندونزی از سوی دیگر همواره موضوع جالبی برای تحقیق بوده است. هدف مقاله بازشناسی منابع قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران به عنوان برگترین کشور شیعه در اندونزی است. نگارنده درصدد است با کاربست نظریه قدرت نرم به عنوان مبانی نظری و بهره گیری از روش تحقیق توصیفی تحلیلی، منابع قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در اندونزی،احصاء و بازشناسی کند. یافته های پژوهش نشان می دهد که ظهور و گسترش ایدئولوژی سیاسی مذهبی تشیع در مجمع الجزایر علاوه بر احیاگرایی جهانی اسلامی نتیجه بازتاب نرم افزاری انقلاب اسلامی ایران است. در نتیجه، جمهوری اسلامی ایران در نفوذ خود در کشور اندونزی از ابزار فرهنگی و قدرت نرم استفاده کرده است. مذهب‌‌‌تشیع، رهبران شیعی، شبکه ارتباطی روحانیت و شبکه ارتباطی دانشگاهیان و روشنفکران مهمترین پیش ران های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در کشور اندونزی است.

---

• مشاهده مقاله

مبانی تعلیم و تربیت انقلاب اسلامی در زمینه بازتولید قدرت نرم با تأکید بر بیانیه گام دوم

یعقوب علیزاده؛ ایلناز علی نژاد؛ زهرا قاسمی؛ مهری توتونچیان

دوره 12، شماره 1 ، فروردین 1401

چکیده

  انقلاب اسلامی ایران هرچند در نگاه اول یک انقلاب سیاسی و اجتماعی به شمار می‌رود، اما بررسی عمیق‌تر ابعاد آن نشان دهنده وجوه تربیتی قابل توجهی است که هم در عرصه داخلی و هم در عرصه بین‌المللی آثار زیادی ...  بیشتر انقلاب اسلامی ایران هرچند در نگاه اول یک انقلاب سیاسی و اجتماعی به شمار می‌رود، اما بررسی عمیق‌تر ابعاد آن نشان دهنده وجوه تربیتی قابل توجهی است که هم در عرصه داخلی و هم در عرصه بین‌المللی آثار زیادی بر جای گذاشته است. وجه جدیدی که می‌توان به آن اشاره نمود، نقش قابل توجهی در بازتولید قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران نیز خواهد داشت. علاوه بر این، طرح بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی که اهمیت خاصی برای مسأله تعلیم و تربیت در نظر گرفته است، به وضوح نشان دهنده، پیوستگی تعلیم و تربیت و افزایش قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران است. بر همین اساس پژوهش حاضر به این مسأله پرداخته است که مبانی تعلیم و تربیت انقلاب اسلامی در زمینه بازتولید قدرت نرم با تأکید بر بیانیه گام دوم شامل چه مواردی است؟ پاسخی که می‌توان ارائه نمود این است که خصوصیات کرامت و اخلاق‌مداری، استکبارستیزی، استقلال و خوداتکایی، نفی استعمار، تربیت سیاسی بر مبنای مردمسالاری دینی به عنوان وجوه مبانی تعلیم و تربیت انقلاب اسلامی بر مبنای بیانیه گام دوم محسوب می‌شوند که از توان تولید قدرت نرم نیز برخوردار هستند. روش مورد استفاده در پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و با گردآوری مطالب از بیانات امام خمینی (ره)، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، آراء آنان در کتب مختلف و بررسی بیانیه گام دوم صورت گرفته است.

---

• مشاهده مقاله

تأثیر مؤلفه‌های اقتصادی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران بر توسعه روابط تجاری با چین

فرشته علایی پور؛ عبدالمحمد کاشیان

دوره 12، شماره 1 ، فروردین 1401

چکیده

  از عوامل موثر بر تمایل کشورهای دنیا در توسعه روابط تجاری خود، سطح قدرت نرم کشور هدف و میزان تاثیرگذاری آن کشور بر معادلات بین‌المللی است. مقاله حاضر به این سؤال پاسخ می‌دهد که در میان مؤلفه‌های اقتصادی ...  بیشتر از عوامل موثر بر تمایل کشورهای دنیا در توسعه روابط تجاری خود، سطح قدرت نرم کشور هدف و میزان تاثیرگذاری آن کشور بر معادلات بین‌المللی است. مقاله حاضر به این سؤال پاسخ می‌دهد که در میان مؤلفه‌های اقتصادی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران، کدام‌یک از آن‌ها بر توسعه روابط تجاری ایران و چین مؤثر بوده است؟ روش مورد استفاده در این پژوهش الگوی خودرگرسیونی با وقفه‌های توزیعی ((ARDL است و داده‌های مورد تحلیل در این مقاله مربوط به دوره 1988 تا 2019 است. نتایج به دست آمده از تحلیل داده‌ها حاکی از آن است که مولفه‌های اقتصادی قدرت نرم ایران نقش بسیار مهمی در تمایل چین به توسعه روابط تجاری با ایران دارد. افزایش قدرت اقتصادی ایران حسب تولید ناخالص داخلی، بهبود سرمایه اجتماعی و افزایش سرمایه‌گذاری خارجی نقش بسیار مهمی در توسعه روابط تجاری ایران و چین داشته است، جمع‌بندی مقاله بیانگر آن است که حضور ایران در عرصه بین‌الملل و توسعه روابط تجاری با سایر کشورها مستلزم افزایش قدرت نرم کشور خصوصاً در مؤلفه‌هایی از جمله تولید داخلی، سرمایه اجتماعی و سرمایه‌گذاری خارجی است و افزایش رابطه تجاری ایران و چین در بستر افزایش قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران قابل توجیه است.

---

• مشاهده مقاله

جایگاه و نقش علمی زنان در قدرت نرم (مطالعه موردی نقش زنان در ارکان نشریات علمی)

زهرا نامور؛ نرجس ورع

دوره 12، شماره 1 ، فروردین 1401

چکیده

  تولیدات علمی و نشریات به عنوان یکی از ابزارهای دیپلماسی علم و فناوری در سیاست‌گذاری‌های علمی و تاثیر آن بر لایه سوم دیپلماسی علم و فناوری (قدرت نرم) حائز اهمیت هستند. از اینرو مطالعه حاضر با هدف بررسی ...  بیشتر تولیدات علمی و نشریات به عنوان یکی از ابزارهای دیپلماسی علم و فناوری در سیاست‌گذاری‌های علمی و تاثیر آن بر لایه سوم دیپلماسی علم و فناوری (قدرت نرم) حائز اهمیت هستند. از اینرو مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان حضور زنان در جایگاه‌های مدیریتی ارکان نشریات انجام شده است. پژوهش پیمایشی- توصیفی و از نوع وب‌سنجی است. جنسیت سردبیر، مدیر مسئول و اعضای هیات تحریریه نشریات معتبر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از طریق اطلاعات مندرج در وبگاه نشریه یا صفحه شخصی آنان گردآوری و ذخیره و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، علیرغم اینکه زنان همانند مردان از منابع با ارزش جامعه به شمار می‌روند و هم‌دوش آنان نقش عمده‌ای در توسعه پایدار دارند؛ اما تنها در 10 درصد نشریات نقش سردبیری و در 12 درصد نشریات جایگاه مدیر مسئولی را برعهده داشتند. همچنین در مجموع 8 درصد عضویت هیات تحریریه نشریات را شامل می‌شوند. این در حالی است که بیش از 90 درصد نشریات که با سردبیری زنان منتشر می‌شود دارای رتبه‌های بین‌المللی، الف و ب هستند و این امر می‌تواند نشان از توانایی زنان در اداره و مدیریت نشریات داشته باشد. در نهایت با تأکید بر یافته‌ها می‌توان استدلال کرد، برای رفع بی‌عدالتی جنسیتی و مشارکت بیشتر زنان در افزایش قدرت نرم از بعد علم و فناوری، سیاست‌گذاری-های کنونی در این حوزه ناکافی به نظر می‌رسد.

---

• مشاهده مقاله

منابع قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در عراق (2020-2010)

علی جدیدی؛ سوناز نصیری؛ سید صاحب برزین

دوره 11، شماره 4 ، بهمن 1400

چکیده

  یکی از تحولات نظام جهانی، ایجاد تغییر در ماهیت و اشکال قدرت و ارتقاء تاثیرگذاری قدرت نرم بر قدرت سخت بوده است. کشورهایی که به شکلی ماهرانه از ابزارهای فرهنگ، تمدن، تاریخ و جغرافیای خویش برای تحت تاثیر ...  بیشتر یکی از تحولات نظام جهانی، ایجاد تغییر در ماهیت و اشکال قدرت و ارتقاء تاثیرگذاری قدرت نرم بر قدرت سخت بوده است. کشورهایی که به شکلی ماهرانه از ابزارهای فرهنگ، تمدن، تاریخ و جغرافیای خویش برای تحت تاثیر قرار دادن دیگران استفاده کرده‌اند، در صحنه سیاست ملی و جهانی اقتداری به مراتب ماندگارتر و موثرتر یافته‌اند. کشور ایران، از هزاران سال پیش تاکنون، چه به عنوان کشور و تمدنی بسیار پیچیده و شگفت‌انگیز در چهار راه تمدن‌های بزرگ بشری؛ و چه در عصر کنونی به مثابه کشوری با کوله‌باری از تاریخ، فرهنگ و تمدن در قلب بحران‌های منطقه ای، و از سوی دیگر موقعیت ایران به عنوان بزرگ‌ترین کشور شیعه و وارث نخستین انقلاب مذهبی در دنیای جدید؛ بعنوان کانون تولید کننده قدرت نرم مطرح بوده است. بر این اساس پرسش اصلی که در این پژوهش مطرح شده این است که منابع فرهنگی قدرت نرم ایران در کشور عراق چیست ؟ فرضیه مطرح شده برای سؤال اصلی این پژوهش حاکی از آن است که جمهوری اسلامی ایران، منابع فرهنگی قدرت نرم متعددی را در بازه ی زمانی 2010 تا 2020 شامل؛ جایگاه والای مرجعیت در دو کشور، ریشه های ایرانیِ کشور عراق، گسترش زبان و ادبیات فارسی، آیین ها و رسومات، فرهنگ همزیستی مسالمت آمیز، پیشرفت دانش در ایران، حضور درصد قابل توجهی از شیعیان در ایران و عراق، سازمان های فرهنگی فعال ایران در منطقه و وجود حوزه های علمیه در دو کشور می باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 505.74 K

تجلی عناصر تمدن اسلامی در پیاده روی اربعین، قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران

سعید حمیدی

دوره 11، شماره 4 ، بهمن 1400

چکیده

  اگر قدرت نرم را تعیین کننده قدرت نهایی در تمدن آینده بشری بدانیم و اعتبار عوامل مولّد آنرا، شرط تحقق قدرت نرم،امروزه پیاده روی اربعین با بازنمایی شاخصه های جامعه آرمانی و به تصویر کشاندن کارآمدی عوامل ...  بیشتر اگر قدرت نرم را تعیین کننده قدرت نهایی در تمدن آینده بشری بدانیم و اعتبار عوامل مولّد آنرا، شرط تحقق قدرت نرم،امروزه پیاده روی اربعین با بازنمایی شاخصه های جامعه آرمانی و به تصویر کشاندن کارآمدی عوامل تمدن اسلامی، از منابع قدرت نرم جهان اسلام محسوب میگردد.در این بین ضرورت این پژوهش شناسایی عناصر تمدن اسلامی در پیاده روی اربعین بعنوان قدرت نرم منطقه ای است. لذا پرسش اصلی این است که تجلی عوامل تمدن اسلامی در این مناسک چه تأثیری در نمود قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران داشته است؟نتایج این پژوهش توصیفی – تحلیلی که بر اساس اسناد کتابخانه ای بدست آمده نشان میدهد مراسم اربعین به موازات تقویت همسویی جوامع اسلامی، باعث ظهور عناصر تمدن اسلامی مانند محوریت ارزشهای الهی ، ظهور امت واحده اسلامی و تحقق همبستگی ملی گردید. بعلاوه تعمیق بیداری اسلامی، شناخت دشمن مشترک و تقویت جبهه مقاومت بعنوان نتایج بازشناسایی هویتی، در خلال پیاده روی به قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده اند. ضمنا انتظام عملی حاصل از اتحاد زائران پیاده، ضمن تامین امنیت بواسطه نهاد مردمی، مقابله با تروریسم را ابعادی جدید بخشید. این گفتمانِ فراملی با تاکید بر تساهل اسلامی و تکیه به ارزشهای مشترک انسانی، امت اربعینی را بعنوان بزرگترین اجتماع تمدنی از مرزها عبور داد و ضمن پیوند ملتها، به هویت یابی جوامع در سطوح تمدنی انجامید.لذا جمهوری اسلامی ایران با اتکاء بدین کارآمدی های تمدن زا، صیانت از دستآوردهای ملی و منطقه ایِ پیاده روی اربعین را بعنوان قدرت نرم در اولویت راهبردها قرار داده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 416.98 K

چالش های مذاکره امریکا و کره شمالی و الزامات تداوم آن در پرتو اعمال قدرت نرم

رئوف رحیمی؛ مهدیه حیدری

دوره 11، شماره 4 ، بهمن 1400

چکیده

  این مقاله از چشم انداز قدرت نرم به دنبال پاسخ به این سؤال اصلی است که چرا مذاکره و دیپلماسی به عنوان ارکان اصلی قدرت نرم در حل و فصل مسئله هسته ای کره شمالی با ایالات متحده شکست خورده است؟ و چه الزاماتی ...  بیشتر این مقاله از چشم انداز قدرت نرم به دنبال پاسخ به این سؤال اصلی است که چرا مذاکره و دیپلماسی به عنوان ارکان اصلی قدرت نرم در حل و فصل مسئله هسته ای کره شمالی با ایالات متحده شکست خورده است؟ و چه الزاماتی برای تداوم بکارگیری این اهرم های قدرت نرم در مسئله هسته ای کره شمالی وجود دارد؟ فرضیه موقتی مقاله این است که پیگیری اهداف متعارض از سوی امریکا و کره شمالی چون بازدارندگی هسته ای و بهبود اقتصادی از سوی کره شمالی و خلع سلاح کامل هسته ای از سوی امریکا، مهمترین دلیل شکست مذاکره و دیپلماسی است. اما الزم اصلی تداوم فرایند مذاکره و گفتگو به عنوان ایزار اصلی قدرت نرم، عدم کاربرد قدرت سخت(تحریم ها و ابزار نظامی) از سوی ایالات متحده و بستر سازی فرهنگ گفتگو در روابط بین الملل است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که هر نوع پیشرفتی در مورد کاهش آزمایشات کلاهک های هسته ای و یا خلع سلاح هسته ای کره شمالی به دست آید، صرفا از طریق تداوم مذاکره و گفتگو خواهد بود. از این رو، نزدیک شدن مواضع دو کشور به یکدیگر، با میانجیگری بازیگرانی مانند کره جنوبی، چین و روسیه، کاهش تأکید براهرم های قدرت سخت بر علیه کره شمالی و افزایش همکاری بین المللی به ویژه میان اعضای دائم شورای امنیت از یک سو ضرورت و الزام تداوم بکارگیری قدرت نرم را نشان می دهد. روش گردآوری داده ها مبتنی بر روش کتابخانه ای و روش تحقیق پژوهش مبتنی بر روش توصیفی تحلیلی است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 312.28 K

الگوی کاربست قدرت نرم در نفوذ فکری- فرهنگی غرب بر جریان روشنفکری دینی و نسبت آن با امنیت نرم ج.ا.ا

مهدی روحی؛ مهدی فیروزکوهی؛ حسین حسینی

دوره 11، شماره 4 ، بهمن 1400

چکیده

  با توجه به تحول وضعیت محیط و کشورها، امروزه در ادبیات امنیتی بجای بحث از قدرت سخت و نیمه سخت، سخن از قدرت نرم به میان می آید. قدرت های حامی وضع موجود، از مفاهیم فوق برای تاثیر گذاری و تغییر در جوامع هدف ...  بیشتر با توجه به تحول وضعیت محیط و کشورها، امروزه در ادبیات امنیتی بجای بحث از قدرت سخت و نیمه سخت، سخن از قدرت نرم به میان می آید. قدرت های حامی وضع موجود، از مفاهیم فوق برای تاثیر گذاری و تغییر در جوامع هدف در راستای منافع خود بهره می برند. حال، سوال اصلی این است غرب برای نفوذ فکری- فرهنگی بر طیف نخبگان روشنفکری دینی، چگونه از ابزار قدرت نرم استفاده می کند؟ مبتنی بر روش اجتهادی دلالت محور و چارچوب مفهومی قدرت نرم و رابطه نظریه و فرهنگ؛ زمینه نفوذ در جریان روشنفکری دینی از دو جنبه قابل تحلیل و بررسی است. اول؛ حضور و تحصیل در غرب، زمینه جذب فرهنگی را فراهم می کند در این صورت نظریه های طرح شده بجای اینکه جمع کننده میان سنت و مدرنیته باشد با روکش اسلامی ولی بن مایه غربی خواهد بود. دیگر اینکه در اثر داد و ستدی که میان فرهنگ و نظریه است، هر فرهنگی علم متناسب با خود را تولید کرده، نیز هر نظریه ای فرهنگ متناسب با خود را تقویت می کند. در این صورت بکارگیری نظریه های غربی برای تبیین و فهم دینی، بنیان فرهنگی جوامع سنتی را کاملا متلاطم و حتی متلاشی می کند در این صورت می توان استدلال کرد، غرب با هدف متلاطم کردن فضای فرهنگ سنتی، زمینه آشنایی روشنفکران با محیط فرهنگی و علمی غرب را فراهم می کند که می تواند ظریف ترین و نرم ترین مصداق نفوذ بوده و زمینه ای برای تضعیف امنیت نرم جمهوری اسلامی باشد

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 435.97 K

سازمان سیا، بحران‌های خاورمیانه بعد از 11 سپتامبر (2011 -2015 ) و کاهش قدرت نرم آمریکا

حبیب الله صفی پور؛ حسین کریمی فرد؛ حامد عامری گلستان؛ لنا عبدالخانی

دوره 11، شماره 4 ، بهمن 1400

چکیده

  نهادهای اطلاعاتی امریکا تلاش می نمایند با استفاده از رسانه و سینمای هالیوود وجهه مثبت و تصویری مقتدر، جذاب و شکست ناپذیری از عملیات های سیاسی، امنیتی و اطلاعاتی در خاورمیانه به نمایش گذاشته و از این ...  بیشتر نهادهای اطلاعاتی امریکا تلاش می نمایند با استفاده از رسانه و سینمای هالیوود وجهه مثبت و تصویری مقتدر، جذاب و شکست ناپذیری از عملیات های سیاسی، امنیتی و اطلاعاتی در خاورمیانه به نمایش گذاشته و از این طریق بر ذهن و قلب مخاطب تاثیر گذاشته و سیاستگزاری و تصمیمات بازیگران مختلف در این منطقه را تحت تاثیر قرار دهند. این کشور از نهادهای اطلاعاتی (سیا) برای پشتیبانی از عملیات نظامی و سیاست خارجی استفاده می کنند. برجسته کردن تهدیداتی تروریسم، بنیادگرایی، گسترش سلاح های کشتار جمعی در خاومیانه توسط نهادهای اطلاعاتی از عوامل مهم توجیه کننده بودجه های کلان و اقدامات غیر قانونی سیا به شمار می رود. روش پژوهش در این مقاله توصیفی و تحلیلی است. سوالی که این پژوهش تلاش می نماید به آن پاسخ دهد این است که کارکرد نهادهای اطلاعاتی از جمله سیا در خاورمیانه از سال 2001 تا 2015 چه تاثیری بر قدرت نرم این کشور ایفاء نموده است؟ شکست نهادهای اطلاعاتی در سنجش و ارزیابی تهدید، سیاست زدگی و ارائه اطلاعات نادرست و نقش آنها در اتخاذ تصمیات نادرست مثل حمله به عراق، عدم پیش بینی حملات 11 سپتامبر 2001 باعث اتخاذ تصمیات خشونت آمیز و تهاجمی و جنگ طلبانه در منطقه خاورمیانه شد. همین امر باعث مخدوش شدن چهره امریکا و کاهش قدرت نرم این کشور در خاورمیانه شده است. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 434.52 K

گونه شناسی و منبع یابی «قدرت نرم» مبتنی بر تحلیل محتوای آیات قرآن کریم

محمد عترت دوست

دوره 11، شماره 4 ، بهمن 1400

چکیده

  از جمله بایسته‌های دین مبین اسلام در مواجهه با مسائل مستحدثه و نظریات جدید، استنطاق از قرآن کریم و طرح پرسش از این کتاب آسمانی است، اما قبل از طرح بحث به‌منظور پاسخگویی به این سؤال که دین مبین اسلام چه ...  بیشتر از جمله بایسته‌های دین مبین اسلام در مواجهه با مسائل مستحدثه و نظریات جدید، استنطاق از قرآن کریم و طرح پرسش از این کتاب آسمانی است، اما قبل از طرح بحث به‌منظور پاسخگویی به این سؤال که دین مبین اسلام چه نظری در باب موضوعات جدید دارد، پرداختن به «روش تحقیق» مناسب و کارآمد برای کشف و شناسایی آیات مرتبط با آن موضوع، از اهمیّت و ضرورت بیشتری برخوردار بوده و گام اساسی در پژوهش‌های میان‌رشته‌ای برای تحول در حوزه علوم اسلامی است. از جمله نظریه‌های جدید مطرح شده در عصر اخیر‌، موضوع «قدرت نرم» و مؤلفه‌ها و منابع ایجاد آن در جوامع انسانی است. اگرچه این نظریه ابتدا توسط اندیشمندان غربی مطرح شده، اما این سؤال همواره مطرح بوده که نظر قرآن کریم در رابطه با موضوع قدرت نرم چیست و چه ملاحظاتی در این زمینه مطرح شده است. در این مقاله تلاش شده تا در یک رویکرد میان‌رشته‌ای و با استفاده از روش‌ «تحلیل محتوای کیفی»، به تحلیل کیفی مضامین مستخرج از آیات قرآنی پرداخته و گونه های قدرت، منابع قدرت و ملاحظات آن را از منظر قرآن کریم تبیین نمائیم. یافته های تحقیق نشان می دهند در قرآن کریم از دو گونه قدرتهای جبهه حق و باطل سخن گفته شده و برای کسب قدرت نرم، چهار منبع حاکمیّت الهی، عزّت الهی، مالکیّت الهی و قدرت الهی معرفی گشته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 394.62 K

کالبدشکافی نقش قدرت نرم و دیپلماسی رسانه ای در تامین امنیت ملی ج.ا.ایران: مطالعه موردی بیداری اسلامی

هادی ابراهیمی

دوره 11، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 7-27

چکیده

  تحولات اخیر موسوم به بیداری اسلامی که درخاورمیانه و شمال آفریقا در جریان است، به دلیل اهمیت مناطق مذکور، تمام بازیگران قدرتمند بین المللی و منطقه‌ای سعی در تأثیرگذاری بر این تحولات مطابق دیدگاه های ...  بیشتر تحولات اخیر موسوم به بیداری اسلامی که درخاورمیانه و شمال آفریقا در جریان است، به دلیل اهمیت مناطق مذکور، تمام بازیگران قدرتمند بین المللی و منطقه‌ای سعی در تأثیرگذاری بر این تحولات مطابق دیدگاه های مبتنی بر امنیت و منافع ملی خود دارند؛ لذا ج.ا.ایران نیز از این امر مستثنی نخواهد بود، چراکه از یک سو نقش الهام بخشی در شکل‌گیری این تحولات داشته و از سوی دیگر به عنوان یکی از قدرتمندترین بازیگران منطقه با ماهیت اسلامی و فراملی انقلاب اسلامی خواهان افزایش نفود خود در راستای عملی ساختن اهداف سیاست خارجی خود می‌باشد. سوالی که مقاله حاضر قصد دارد به آن بپردازد این است که ج.ا.ایران به عنوان مهم ترین کشور تأثیرگذار در شکل گیری این موج عظیم، چگونه و از طریق چه ابزاری باید سیاست خارجی خود را تنظیم نماید تا حداکثر بهره‌برداری را از جریانات کنونی به سود گسترش هر چه بیشتر نفوذ، منافع، آرمان‌ها، ارزش‌های اسلامی و در مجموع افزایش ضریب امنیت ملی خود ببرد و همچنین مانع از منحرف ساختن بیداری اسلامی از مسیر اصلی خود و مصادره این حرکت‌های مردمی و اسلامی از سوی ابرقدرت‌ها به ‌ویژه آمریکا گردد. در این راستا فرضیه مقاله حاضر، تمرکز به روی قدرت نرم، دیپلماسی رسانه ای و استفاده مطلوب از شاخص‌های بارز آن داشته که بطور حتم مولفه یاد شده یکی از مهم‌ترین ابزار کاربردی سیاست خارجی در جهت دست‌یابی به اهداف نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران می باشد

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 284.62 K

قدرت انگاره‌ای به مثابه قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران

سعید شکوهی

دوره 11، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 53-76

چکیده

  این پژوهش بر آن است که مفهوم‌بندی رایج از قدرت نرم نمی‌تواند نفوذ و محبوبیت ایران در میان کشورهای منطقه را به‌خوبی تبیین نماید. دلیل آن هم این است که مولفه‌های قدرت نرم در این چهارچوب عمدتاً مولفه‌هایی ...  بیشتر این پژوهش بر آن است که مفهوم‌بندی رایج از قدرت نرم نمی‌تواند نفوذ و محبوبیت ایران در میان کشورهای منطقه را به‌خوبی تبیین نماید. دلیل آن هم این است که مولفه‌های قدرت نرم در این چهارچوب عمدتاً مولفه‌هایی مادی، این‌جهانی و سکولار هستند. از این‌رو باید یک مفهوم‌بندی متفاوتی از قدرت داشته باشیم تا بتوان این نفوذ و محبوبیت در میان ملل لبنان، فلسطین، عراق، یمن، افغانستان و دیگران را تبیین نمود.مقاله حاضر مدعی است که برای بررسی مولفه‌های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران باید از چارچوب مفهومی دیگری بهره جست. بنابراین، مسأله اصلی پژوهش حاضر یافتن چارچوب مفهومی جدیدی برای تبیین قدرت نرم ایران در منطقه است. به باور نویسنده و بر اساس یافته‌های یک مطالعه پایلوت و هم‌چنین هم‌راستا با برخی پژوهشی‌های پیشین، نویسنده باور دارد که ریشه این قدرت و نفوذ را باید در جهان‌بینی ایرانی-اسلامی حاکم بر جمهوری اسلامی ایران جست. از این‌رو، با استفاده از مدل نظری برگرفته از دیدگاه‌های آیت‌الله مطهری، مولفه‌های شکل‌دهنده به 3 بنیان جهان‌بینی، یعنی هست‌ها، آرمان‌ها و بایدهای جهان‌بینی ایرانی-اسلامی در نگاه رهبران جمهوری اسلامی ایران مورد کاوش قرار گرفته است. برای کاویدن این جهان‌بینی از روش پژوهش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد جهت‌دار استفاده شده است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهند که هست‌ها و آرمان‌های جهان‌بینی ایرانی- اسلامی عمدتاً مولفه‌های انگاره‌ای هستند که به بایدهای رفتاری آن نیز شکل می‌دهند. از این‌رو ادعا می‌شود چارچوب مفهومی قدرت انگاره‌ای با مولفه‌های غیرمادی، دینی و آن‌جهانی می‌تواند تبیین بهتری از قدرت و نفوذ ایران در کشورهای دیگر به‌دست دهد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 346.75 K

تحلیل سیاست‌گذاری عمومی ایران در مقابله با تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا از منظر قدرت نرم

فاطمه نجف زاده؛ ماشاالله حیدر پور؛ محمد ترابی

دوره 11، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 153-176

چکیده

  از پیش از قوع انقلاب اسلامی، ایران یک کشور تحریم­ خیز محسوب می‌شود. بنابراین همیشه در صدد این بوده که راهکارهایی را برای مقابله با تحریم مد نظر قرار دهد. از آنجایی که بکارگیری قدرت سخت دارای هزینه ­های ...  بیشتر از پیش از قوع انقلاب اسلامی، ایران یک کشور تحریم­ خیز محسوب می‌شود. بنابراین همیشه در صدد این بوده که راهکارهایی را برای مقابله با تحریم مد نظر قرار دهد. از آنجایی که بکارگیری قدرت سخت دارای هزینه ­های گزاف است، و با توجه به اینکه سیاست‌گذاری، مبتنی بر کمترین هزینه و بیشترین سود می‌باشد، کشورها در تلاش هستند تا از قدرت نرم بهره گیرند. لذا ایران سعی کرده از قدرت نرم در برابر آسیب‌هایی که تحریم برایش به ارمغان آورده است، استفاده کند تا بتواند تاثیرات گاهاً بحرانی تحریم را کاهش دهد. از این رو این پژوهش با بکارگیری روش تحلیلی، انجام مصاحبه از اساتید متخصص و نخبگان حوزه تحریم و سیاست‌گذاری و همچنین منابع کتابخانه‌ای قصد دارد به تحلیل سیاست­گذاری عمومی ایران در وضع موجود با توجه به قدرت نرم در مقابله با تحریم‌های یکجانبه آمریکا بپردازد و نیز به این پرسش پاسخ دهد که راهکارهای سیاست‌گذاری عمومی ایران در مقابل تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا، از منظر قدرت نرم، چیست؟ یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که مؤلفه­ های فرهنگی و سیاست خارجی قدرت نرم بعنوان راهکار کاهش اثر تحریم در نظر گرفته شده­اند. اما در مؤلفه سیاسی، اقتصادی، استراتژیک قدرت نرم، که توجه اصلی تحریم به این حوزه بوده، ایران دارای آسیب و راهکارهایی را برای مقابله با تحریم در نظر گرفته است. راهکارهای کشور در بعد قدرت نرم بر مبنای اقتصاد مقاومتی، مدل ابهام خلاق، نظریه آشوب یا اثر پروانه‌ای، مدل اقتضائی، تعامل با کشورهای تحریمی یا همسایه قرار دارد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 352.24 K

تبیین بنیان‌های نظری نظام بین‌الملل معنایی اسلام با در نظرداشت انگاره قدرت نرم

روح‌اله پیربالائی؛ محمد حسین جمشیدی؛ مجتبی عبدخدایی؛ محسن اسلامی

دوره 11، شماره 2 ، شهریور 1400

چکیده

  هدف این پژوهش واکاوی بنیان‌های نگرشی نظام بین‌الملل معنایی اسلام با در نظرداشت انگاره «قدرت نرم» است. نظام بین‌الملل معنایی اسلام، یک چیدمان فراساختاری است که با پذیرش واقعیت‌های مربوط به قدرت، ...  بیشتر هدف این پژوهش واکاوی بنیان‌های نگرشی نظام بین‌الملل معنایی اسلام با در نظرداشت انگاره «قدرت نرم» است. نظام بین‌الملل معنایی اسلام، یک چیدمان فراساختاری است که با پذیرش واقعیت‌های مربوط به قدرت، به‌دنبال بهبود وضعیت موجود جهت دستیابی به نظام مطلوب با ایجاد دگرگونی در الگوهای رفتاری کنشگران به‌وسیله ارزش‌های معنویی است؛ بنابراین چنین نظامی ظرفیّت تحلیل پدیده‌های جهانی؛ از جمله جنگ، قدرت را در گونه‌های سخت و نرم آن دارد. پرسش پژوهش حاضر این است که انگاره قدرت نرم چه جایگاهی در نظام معنایی روابط بین‌الملل اسلام دارد؟» فرضیه پژوهش این است که «جایگاه قدرت نرم، در بنیان‌های نگرشی، آموزه‌های هستی‌شناسانه و منظومه معرفت‌شناسی اسلام که بیشتر بر عنصر قدرت نرم تکیه دارند، می‌باشد.» با به‌کارگیری روش نظام‌سازی شهید صدر و ارائه عناصر نظام معنایی اسلام، مشخص می‌شود که مفهوم قدرت نرم و نیروهای معنوی در چهار سطح «حقیقت»، «بینش‌ـ ارزش»، «آموزه‌های اسلام» و «منابع و مبانی نظام بین‌الملل معنایی» جای داشته و به لا‌یه‌های دیگر نظام معنایی نیز منتقل شده است. مبانی چهارگانه «روش‌شناسی»، «هستی‌شناسی»، «معرفت‌شناسی» و «انسان‌شناسی» این نظام، به‌طوری چیده شده‌اند که ظرفیت لازم را برای پرداختن به گونه‌های مختلف قدرت را دارد. یافته پژوهش تأکید دارد که در نظام بین‌الملل معنایی اسلام، نقش‌آفرینی مسلمانان در پویش‌های بین‌المللی، از پایبندی آن‌ها به نیروهای معنوی و قدرت نرم سرچشمه می‌گیرد؛ با این‌که در شرایط امروزی مسلمانان قدرت سخت زیادی در اختیار ندارند؛ ولی با اعتقادی که به ارزش‌های اسلامی از قبیل «نفی اجبار در دین، ایثار، شهادت‌طلبی» دارند؛ دارای اهرم قدرت نرم مناسبی در پویش‌های جهانی می‌باشند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 668.81 K

تحریم های اقتصادی یکجانبه درمیانه اعمال قدرت نرم و سخت

حسین حسینی محجوب؛ ستار عزیزی؛ محسن محبی

دوره 11، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 1-23

چکیده

  چکیده:تحریم اقتصادی، امتناعی نظام یافته است از برقراری روابط اقتصادی یک دولت یا گروهی خاص از دولت‌ ها برای تنبیه یا ایجاد رفتار مورد قبول خود یا جامعه بین‌المللی میباشد. تحریم‌های یک جانبه تحریم‌هایی ...  بیشتر چکیده:تحریم اقتصادی، امتناعی نظام یافته است از برقراری روابط اقتصادی یک دولت یا گروهی خاص از دولت‌ ها برای تنبیه یا ایجاد رفتار مورد قبول خود یا جامعه بین‌المللی میباشد. تحریم‌های یک جانبه تحریم‌هایی هستند که تنها توسط یک دولت و علیه دولتی دیگر، اِعمال میگردد. تحریم اقتصادی به عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر کشور هدف تحریم به کار گرفته میشود و هدف تحریم کنندگان، آن است که بدون استفاده از نیروی نظامی به اهداف خود دست یابند لذا از این سیاست میتوان به عنوان سیاستی در میانه اعمال قدرت نرم و سخت، نام برد. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی بوده روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ایی و اسنادی و ابزار تحقیق فیش بوده و تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز به صورت استدلال استقرایی انجام گرفته است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که برخی از دولت‌ها با اعمال تحریم‌های یکجانبه به دنبال آن هستند که از طریق اعمال تحریمها و عدم استفاده از گزینه نظامی که تجلی بارز قدرت سخت است، به اهداف خود دست یابند. ازاینرو از از تحریم یکجانبه میتوان به عنوان سیاستی در میانه اعمال قدرت نرم و سخت، نام برد. تحریمهای یکجانبه تنها در صورتی مشروع خواهند بود که در پاسخ به اقدامات متخلفانه دولت هدفِ تحریم اتخاذ شوند و واجد شرایط لازم برای اقدامات متقابل از جمله ضرورت و تناسب باشند

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 318.19 K

اثر مهار رود های غرب کشور بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران

رشید خلف زاده؛ عزت الله عزتی؛ کاظم جاجرمی

دوره 11، شماره 2 ، شهریور 1400

چکیده

  موضوع قدرت مورد توجه متخصصین جغرافیای سیاسی و سیاستمداران هست، جغرافیا یکی از عوامل قدرت در نظرات متخصصین مذکور بوده که با تأثیر بر سیاست، اقتصاد، فرهنگ و ... بر قدرت ملی تأثیر دارند این عوامل قدرت بر ...  بیشتر موضوع قدرت مورد توجه متخصصین جغرافیای سیاسی و سیاستمداران هست، جغرافیا یکی از عوامل قدرت در نظرات متخصصین مذکور بوده که با تأثیر بر سیاست، اقتصاد، فرهنگ و ... بر قدرت ملی تأثیر دارند این عوامل قدرت بر قدرت نرم کشورها تأثیرگذارند. رودها به عنوان یکی از عوامل جغرافیایی مهم در کم و کیف قدرت ملی کشورها تأثیر دارند. کشورمان در سالهای اخیر به دلیل تغیر اقلیم، خشکسالی، تحریم، نیاز به استقلال غذایی، توسعه و اشتغال پایدار برای مناطق مرزی غرب کشور و ... ، طرح های مهار آب رودهای غرب کشور را انجام داده و می دهد. هدف این پژوهش واکاوی اثرات طرح های مهار آب رودهای غرب کشور بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در ابعاد مختلف هست. در این پژوهش تلاش شده به این سوال پاسخ داده شود که اثر مهار آب رودخانه های غرب کشور بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران چگونه است؟ این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و شیوه جمع آوری اطلاعات کتابخانه‌ای است نتایج نشان می دهد طرحهای مهار رودهای غرب کشورمان می تواند بر قدرت نرم کشورمان در ابعاد داخلی و خارجی اثرات مثبت و منفی داشته باشد. بر اساس نتایج بدست آمده نیاز به مدیریت عالمانه ای را می طلبد که در این راستا پیشنهادهای ارائه می شود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 366.42 K