نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه معارف اسلامی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران

چکیده

اگر قدرت نرم را تعیین کننده قدرت نهایی در تمدن آینده بشری بدانیم و اعتبار عوامل مولّد آنرا، شرط تحقق قدرت نرم،امروزه پیاده روی اربعین با بازنمایی شاخصه های جامعه آرمانی و به تصویر کشاندن کارآمدی عوامل تمدن اسلامی، از منابع قدرت نرم جهان اسلام محسوب میگردد.در این بین ضرورت این پژوهش شناسایی عناصر تمدن اسلامی در پیاده روی اربعین بعنوان قدرت نرم منطقه ای است. لذا پرسش اصلی این است که تجلی عوامل تمدن اسلامی در این مناسک چه تأثیری در نمود قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران داشته است؟

نتایج این پژوهش توصیفی – تحلیلی که بر اساس اسناد کتابخانه ای بدست آمده نشان میدهد مراسم اربعین به موازات تقویت همسویی جوامع اسلامی، باعث ظهور عناصر تمدن اسلامی مانند محوریت ارزشهای الهی ، ظهور امت واحده اسلامی و تحقق همبستگی ملی گردید. بعلاوه تعمیق بیداری اسلامی، شناخت دشمن مشترک و تقویت جبهه مقاومت بعنوان نتایج بازشناسایی هویتی، در خلال پیاده روی به قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده اند.

ضمنا انتظام عملی حاصل از اتحاد زائران پیاده، ضمن تامین امنیت بواسطه نهاد مردمی، مقابله با تروریسم را ابعادی جدید بخشید. این گفتمانِ فراملی با تاکید بر تساهل اسلامی و تکیه به ارزشهای مشترک انسانی، امت اربعینی را بعنوان بزرگترین اجتماع تمدنی از مرزها عبور داد و ضمن پیوند ملتها، به هویت یابی جوامع در سطوح تمدنی انجامید.

لذا جمهوری اسلامی ایران با اتکاء بدین کارآمدی های تمدن زا، صیانت از دستآوردهای ملی و منطقه ایِ پیاده روی اربعین را بعنوان قدرت نرم در اولویت راهبردها قرار داده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Manifestation of the elements of Islamic civilization in the Arbaeen walk, the soft power of the Islamic Republic of Iran

نویسنده [English]

  • saeid Hamidi

Islamic Azad University Of Mahabad

چکیده [English]

The main issue of this study is to identify the elements of Islamic civilization in the Arbaeen walk as the soft power of the Islamic Republic of Iran.

The results of this descriptive-analytical research based on library documents and sources show that the unique capacity of the Arbaeen March is not separate from the birth path of Islamic civilization. In parallel with the movement of these rituals, the factors that created Islamic civilization had the opportunity to emerge and by providing regional and supra-regional goals, they became the generators of soft power.If the manifestation of unity in the pilgrims on foot, while regulating and social order, invalidated the biased instincts of the enemies based on the internal differences of the Muslims and caused the dignity of the Islamic societies. At the same time, the transnational community of this phenomenon brought to the fore the reflection of the Arbaeen ummah as a new media, beyond the borders of human societies. . In addition, it can put an end to hegemony in the wake of the Islamic Awakening and, as the greatest demonstration of peace, lead from a collective slogan to global reform.Meanwhile, the Islamic Republic of Iran, relying on these civilizing efficiencies that stem from the historical extension of the Ashura uprising, has protected the national and regional achievements of the Arbaeen March and made them a soft power as a priority in strategies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arbaeen Walk
  • Soft Power
  • Elements of Islamic Civilization
  • Islamic Republic of Iran
قرآن کریم
ابراهیم نژاد، محمد رضا و پور عباس، محمد (1396). «واکاوی مفهوم تمدن نوین اسلامی با رویکرد معنا شناختی»، دو فصلنامه پژوهش های تمدن نوین اسلامی، شماره1، بهار و تابستان، صص 13-36 .
افتخاری، اصغر (1387) انقلاب اسلامی و امنیت ملی، درآمدی بر تحول گفتمانی، راهبرد امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران، گفتارهایی درباره انقلاب اسلامی ایران، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
انتظاری، علی (1396) زیارت اربعین در جهان قطبی شده، چکیده مقالات دومین همایش بین المللی اربعین، کربلا: دانشگاه جامع کربلا و دانشگاه علامه طباطبایی، صص 61-58.
بابایی، حبیب الله (1394). «مدنیت و معنویت اربعین»، مجموعه مقالات مدنیت،عقلانیت،معنویت در بستر اربعین، تهران: سوره مهر، صص53-43.
بذر افکن، مجید و جاودانی مقدم، مهدی (1391). بیداری اسلامی و جنبش اسلامی در خاور میانه،بیداری اسلامی در نظر و عمل، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
بشیر، حسن (1390). تعزیه، تهران، دانشگاه امام صادق(ع).
بیکی، مهدی (1389). قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی لبنان)، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
پور طاهر زرعی،محمد تقی (1391). قدرت نرم در اندیشه امام خمینی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق(ع).
تو این بی، آرنولد (1376). بررسی تاریخ تمدن،ترجمه محمد حسین آریا، تهران: انتشارات امیر کبیر.
تیلی، چارلز.(1394). رژیم ها و چنته ها،مترجم علی مرشدی زاد، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق.
جان احمدی، فاطمه (1388). «انگاره های فرهنگی عاشورا و فرهنگ سازی انقلاب اسلامی»، مجموعه مقالات دومین کنگره عاشورا پژوهی، تهران: سازمان اوقاف و امور خیریه.
جمالی، جواد (1389). «تأثیر پذیری قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران بر انقلاب های عربی»، فصلنامه عملیات روانی، سال هفتم، بهار و زمستان، شماره 28.
حسینی خامنه ای، سید علی، مقام معظم رهبری (1395). جاذبه حسینی، تهران: انتشارات انقلاب اسلامی، چاپ دوم.
خانی، ابراهیم (1395). «آئین اربعین به مثلبه قدرت نرم جهان اسلام»، مجموعه مقالات دومین همایش بین المللی لقاء الحسین، ج4، تهران: دانشگاه امام صادق.
خمینی، سید روح الله (1389). صحیفه امام، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
درودیان، محمد جواد (1397). «منظر معنوی رویداد پیاده روی اربعین حسینی»، مجله علمی منظر، دوره 10، شماره 45.
دورکیم، امیل (1383). صور بنیانی حیات دینی، ترجمه باقر پرهام، تهران: نشر مرکز.
ذاکر صالحی، غلامرضا (1381). «جایگاه شعائر مذهبی در حدکت احیای دینی امام خمینی(ره)»، فصلنامه حضور، شماره 39.
رستمی، حیدرعلی (1388) نقش قیام عاشورا و انتظار موعود در تداوم و پویایی فرهنگ تشیع،مجموعه مقالات دومین کنگره سراسری عاشورا پژوهی،سازمان اوقاف و امور خیریه.
رضوی زاده، ندا (1396). «ادراک و تجربه زیستی زائران پیاده ایران در اربعین»، فصلنامه مطالعات اجتماعی در ایران، زمستان، دوره ششم، شماره 4.
زارع خورمیزی، محمدرضا (1394). «اربعین های خونین»، مقالات پژوهشی اربعین، ج1،تهران: نشر مشعر.
زرین کوب، عبدالحسین (1369) کارنامه اسلام،تهران: امیرکبیر.
زمانی، حسین (1392). بازشناسی مفهوم زیارت، تهران: آوند نشر.
ستوده، محمد (1387). «جهانی شدن و همگرایی کشورهای اسلامی»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 42.
سعیدی، روح الامین (1391). بیداری اسلامی: طراحی یک چارچوب نظری، بیداری اسلامی در نظر و عمل، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
شرف الدین، سید حسین (1394). «واکاوی راهپیمایی و گردهمایی اربعین»، مجموعه مقالات مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین، تهران: سوره مهر، صص107-97.
شمال نسب، سوسن (1394). «مکتب تکفیر و مکتب اربعین»، فرهنگ اسلامی، شماره 30، دی ماه.
شهرام نیا، امیر مسعود و دیگران (1391). «واکاوی مفهومی قدرت نرم و راهکار ایران در قبال آن»، مجله دانش سیاسی و بین الملل، سال اول، شماره یکم، صص71-88.
شیخ الاسلامی، محمد و شمس آبادی، علی (1396). «چیستی دیپلماسی زیارت و ظرفیت های ایران»، فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی، دوره 9، شماره 3.
عمید زنجانی، عباسعلی (1384). مبانی اندیشه سیاسی اسلام، تهران: پژوهشگاه فرهنگ اندیشه اسلامی.
فولر، گراهام (1378). قبله عالم ژئوپلیتیک ایران، ترجمه عباس مخبر، تهران: نشر مرکز، چاپ دوم.
قندی، سید محسن و شکوری، میثم (1395). «شهر اربعین، رهیافتی نو به مفاهیم آرمان شهر شیعی»، مطالعات مهدویت، سال اول، شماره 2. پاییز و زمستان.
گلی زواره، غلامرضا (1393). «اربعین حسینی در آثار و انظار علما»، مجله فرهنگ زیارت، سال پنجم، تابستان و پاییز، شماره 19.
گید نز، آنتونی (1376). جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
گیویان، عبدالله و امین، محسن (1396). «محبت و هویت در آئینه نمایش جهانی اربعین»، مطالعات ماهیت، کارکردها و ساختارهای پیاده روی اربعین از منظر ارتباطات آئینی، دین و ارتباطات، دوره 24، شماره 2.
محمدی سیرت، حسین (1395). اربعین منسک اجتماعی در قواره ای تمدنی، ظرفیت ها و زیر سیستم های تمدنی»، مطالعات مسجد و مهدویت، شماره دوم.
مرادی کلارده، سجاد (1395). دیپلماسی عمومی و ظرفیت های پیاده روی اربعین، اندیشکده راهبری تبیین.
مندراس، هانری (1384). مبانی جامعه شناسی، ترجمه باقر پرهام، تهران: امیر کبیر.
موسوی، سید محمد (1395). «تاثیر برگزاری مراسم پیاده روی در کشور و افزایش شور بین مردم و نقش سازنده آن بر روی تربیت نسل ارزشی کشور»، فصلنامه مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، سال اول، شماره 3.
میکل، آندره و هانری لوزان (1381). اسلام و تمدن اسلامی،ترجمه حسن فروغی، تهران: سمت، جلد 2.
نای، جوزف (1383). کاربرد قدرت نرم، ترجمه محسن روحانی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ولایتی، علی اکبر و همکاران (1392). تقویم تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران، تهران: امیر کبیر، چاپ چهارم، جلد 1.
هرسیج، حسین (1390). «تجزیه و تحلیل ویژگی های مبانی و مولفه های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران»، دو فصلنامه مطالعات قدرت نرم، سال اول، شماره 3.
Kramer, Martin (1984),”Shia, Resistance And Revolution, Middle  Eastern  Studies,Vol.25,No.2
Mclntosh, lan s(Ed by)(2017), on the Glbal Stage in The many voices of Pilgrimage and                                                                   
Nasr, V.,2004, Reginal Implications Of Shia Reveival In Iraq,Washington Quarterty,Vol 27, No32, pp.67-84
Nikjoo, Adel; Razavi zadeh, Neda; Di Giovine, Michael A.(2020)”What Draws Shia Muslims To An Insecurse.       
Nye,  joseph,s (2006), Soft Power.Columbia:University Press.
reconciliation, Wallingford Oxforshire, Boston, MA:CAI.