نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه علوم اجتماعی، دانشکده منابع انسانی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران

2 عضو هئیت علمی دانشگاه علوم ا نتظامی امین، تهران، ایران

3 استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده عقیدتی سیاسی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران

چکیده

هدف اصلی این پژوهش بازخوانی تحقیق شناسایی میزان تأثیر شایعات مربوط به گروه‌های تکفیری داعش بر احساس امنیت شهروندان استان ایلام (با تاکید بر میزان ترس و وحشت، سرمایه اجتماعی، توانمندی نیروهای مسلح، مهاجرت و امنیت روانی) است. روش تحقیق کیفی از نوع نشست خبرگی و تحلیل مضمون است که طی آن نظرات کارشناسان از طریق مصاحبه ها استخراج و تحلیل گردید. جامعه آماری شامل: کارشناسان نیروی انتظامی بویژه رسته اطلاعات(10 نفر)، معلمان آموزش پرورش(8 نفر) و اعضای هیأت علمی و دانشجویان رشته های مختلف دانشگاه ایلام(9 نفر) و مسئولین عالی رتبه (8 نفر) شهرایلام می‌باشد، که به صورت هدفمند با بالاترین تنوع گروهها تا اشباع نظری انتخاب شدند. علت انتخاب این 35 نفر این بود که آنها بیشترین اطلاعات را در خصوص موضوع تحقیق داشتند. روش گردآوری اطلاعات، میدانی و ابزار آن مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته می باشد. روایی و پایایی داده های این پژوهش از معیارهای مقبولیت، همسانی، تعیین و انتقال پذیری بروان و کلارک (2006) بدست آمد.  یافته ها در بازخوانی تاثیر شایعات داعش بر احساس امنیت به سبب نابودی هسته های تیمی گروه های سلفی و تکفیری که از لحاظ خوانش فکری و اعتقادی هم رده داعش بودند، مشخص گردید در حال حاضر احساس امنیت در خصوص پنج حوزه تحقیق افزایش یافته و به نظر نمی رسد که احساس امنیت از خلال پدیده داعش و شایعه سازی آنها چندان اثری در احساس امنیت روانی، ترس و وحشت، مهاجرت، سرمایه اجتماعی و توانمندی نیروهای مسلح در شهر ایلام داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Re-reading the effect of soft power (rumor-making technique) of ISIL takfiri group in reducing the sense of security of citizens in Ilam province

نویسندگان [English]

  • reza abdolrahmani 1
  • javad kiani 2
  • Mohammad Reza Rafiei Dolatabadi 3

1 Associate Professor, Amin University of Law Enforcement Sciences

3 Assistant Professor, Department of Political Science, Faculty of Political Ideology, Amin University of Law Enforcement Sciences. Tehran.

چکیده [English]

The main purpose of this study is to review the research to identify the impact of rumors related to ISIS takfiri groups on the sense of security of citizens of Ilam province (with emphasis on fear, social capital, armed forces capability, immigration and psychological security).

Research Methodology: The qualitative research method is expert meeting and content analysis, during which the opinions of experts were extracted and analyzed through interviews. The statistical population includes: law enforcement experts, especially in the field of information (10 people), education teachers (8 people) and faculty members and students of different fields of Ilam University (9 people) and high-ranking officials (8 people) in Ilam, which Targeted forms with the highest diversity of groups up to theoretical saturation were selected. The reason for selecting these 35 people was that they had the most information on the subject of research. ).

Findings and Conclusions: Findings in re-reading the effect of ISIL rumors on the sense of security due to the destruction of the core of Salafi and Takfiri groups that were on the same level of ISIL in terms of intellectual and doctrinal reading, revealed the current sense of security in five areas Research has increased and it does not seem that the feeling of security through the phenomenon of ISIL and their rumors have much effect on the feeling of psychological security, fear, migration, social capital and the capabilities of the armed forces in the city of Ilam.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rumors
  • sense of security
  • ISIS
  • investment
  • immigration
  • fear
احمدی، حبیب (1382). جامعه شناسی انحرافات، تهران: انتشارات سمت.
اسدی، عباس و مجیدی، مصطفی (1397). «تحلیل گفتمان حاکم بر ساختار تبلیغاتی داعش (مورد مطالعه: مجله دابق)»، پژوهش های انقلاب اسلامی، دوره  7 ، شماره 24 صص 7 - 24.
اسماعیلی، عبدالله (1378). «شایعه و نقش آن در نیروهای مسلح»، همایش مسائل روانشناختی در نیروهای نظامی، دانشگاه علوم پژشکی بقیه الله.
اسماعیل زاده امامقلی، یاسر و احمدی فشارکی، حسنعلی (1395). «داعش و امنیت ایران با تکیه بر مکتب کپنهاگ»، پژوهش های راهبردی سیاست، دوره 5 ، شماره 18 (پیاپی 48)، صص 123-141.
افتخاری، اصغر (1379) «رسانه، نظارت، امنیت (تحلیلی جامعه شناسانه عملکرد نظارتی مطبوعات در جمهوری اسلامی ایران)»، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 8، صص139-159.
افروز، غلام علی (1377). روان شناسی شایعه و روشهای مقابله، تهران: نشر فرهنگ اسلامی.
اندرسون، الیوت (1992). روان شناسی اجتماعی، ترجمه حسن شکرکن، تهران: انتشارات رشد.
آذرشین، سیدامیر و تاجیک اسماعیلی، سمیه (1396). «بررسی میزان باورپذیری پدیده «شایعه» در پیام رسانه ای موبایلی بین مردم شهرستان اهواز با تاکید بر نقش «رسانه ملی»»، مطالعات فرهنگ – ارتباطات، دوره 18 , شماره 40، صص 65-94.
آقامحمدی، زهرا و امیدی، علی (1397). «تحلیل خشونت گرایی شدید داعش بر اساس نظریه روانشناسی سیاسی گروه»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، دوره 7 ، شماره 3 (پیاپی 27)، صص 121- 141.
آلپورت، گردن، پستمن، لئو (1374). روان شناسی شایعه، ترجمه ساعد دبستانی، تهران: انتشارات سروش.
بابایی آقبلاغ مریم,ستاری اردبیلی فرزاد (1397). «بررسی سازه های شکل دهنده رفتار شایعه سازی، روانی اجتماعی و سازمانی»، مجله علوم روانشناختی، دوره 17، شماره 69، صص 545 -556.
بیات، بهرام (1388). احساس امنیت اجتماعی، تهران: نشر امیرکبیر.
بیات، جلیل (1398). «تاثیر رسانه های اجتماعی بر دگرگونی ماهیت گروه های تروریستی (با تاکید بر داعش و القاعده)»، آفاق امنیت، دوره 12، شماره  44، صص 125 - 145.
بیرو، آلن (1370). فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران: کیهان.
پیترسن، وارن ای. و گیست، نئول پی (1383). شایعه و افکار عمومی، ترجمه عبد الرضا خلیلی، تهران: روزنامه همشهری.
ترکمان فرح و شهابی، زینب (1395). «شایعه و عوامل اجتماعی موثر در پذیرش آن»، فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، دوره 5، شماره 19، صص 191 - 215.
توکلی، سعید (1393). «القاعده، داعش، افتراقات و تشابهات»، آفاق امنیت، دوره 7 ، شماره 23، صص 151- 195.
جهان بین، داریوش (1382). «نقش رسانه ها در کنترل و امنیت اجتماعی»، مجله حقوقی دادگستری، شماره 43، صص93 – 119.
حکیم‌‌آراء، محمدعلی (1384). ارتباطات متقاعدگرانه و تبلیغ، تهران: سمت.
خزائلی، عذرا (1374). «شایعه و وسایل ارتباط جمعی»، پژوهش های ارتباطی، دوره 3، شماره 7، صص150-170.
ربانی، رسول؛ برندگی، بدری و مهربانی، مرضیه (1392). «تحلیل و تبیین اشاعه خبر و گسترش شایعه (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه اصفهان)»، دو فصلنامه علوم اجتماعی، سال10، شماره 2، صص 1-22.
سازمان پدافند غیر عامل https://www.hamshahrionline.ir/news
ساوه درودی، مصطفی (1392). «گروهک تروریستی داعش: برایند تنازعات و ناامنی های منطقه ای»، فصلنامه امنیت پژوهی، دوره 3 ، شماره 45، صص 89 - 108.
سورین، ورنر جوزف و تانکارد، جیمز دبلیو (1381). نظریه های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، تهران: دانشگاه تهران.
سیفی، عبدالمجید و پورحسن، ناصر (1397). «داعش و پدیداری موازنه تهدید در روابط ایران و عراق. مطالعات روابط بین الملل (پژوهشنامه روابط بین الملل)، دوره 11، شماره 41، صص 37 - 63.
شریفی، سید مهدی و زینب، شاهینی (1395). «بررسی ابزارها، تاکتیک ها و رویکردهای رسانه ای گروه تروریستی داعش». پژوهشنامه رسانه بین الملل، دوره 1، شماره ۱، صص 20-34.
صفوی سیدحمزه و خاکسار علی محمد (1397). «تحلیل تاثیر داعش بر معادلات سیاسی-امنیتی خاورمیانه»، تحقیقات جغرافیایی، دوره 33، شماره 1 (پیاپی 128).
صلاح، نصر (1380). جنگ روانی (کلامی)، ترجمه محمود حقیقت‌کاشانی، تهران: انتشارات سروش.
صلاحی، سهراب (1390). قرآن و جنگ نرم»، مطالعات قدرت نرم، دوره 1، شماره 2، صص 5-16.
عباس زاده، مسعود (1378). «شایعه و نقش ان در نیروهای نظامی»، همایش مسایل روان شناختی در نیروهای نظامی، تهران: دانشگاه علوم پژشکی بقیه الله.
عیوضی محمدرحیم و محمود دامیار و ایوب دامیار (1395). «مبانی جنگ نرم در اندیشه مقام معظم رهبری»، حبل المتین، دوره 5، ش14، صفحه 24-45.
غروی نایینی، نهله؛ نیلساز، نصرت و پنبه دانه زاده، فاطمه (1391). «شایعه در قرآن و روایات و امنیت جامعه»، لسان صدق، دوره 1، شماره  3، صص 25-40.
فاضلی، نعمت اله؛ سلطانی فر، محمد و عباسی، حجت اله (1396). «مزیت ها و کارکردهای شبکه های اجتماعی برای گروه های تروریستی (مطالعه موردی: استفاده گروه داعش از توییتر و فیس بوک)» مطالعات رسانه های نوین، دوره 3، شماره 12، صص 1- 29.
فرهنگی، علی اکبر و عباسی، حجت اله (1397). «طراحی مدل مقابله با چالش های تروریسم رسانه ای در شبکه های اجتماعی (مطالعه موردی: مطالعه گروه داعش در شبکه های توییتر و فیس بوک)»، دین و ارتباطات. دوره 25، شماره 1 (پیاپی 53)، صص 129 - 156.
قاسمی، فائزه و شجاع، مرتضی (1396). بررسی مقایسه ای در راهبرد رسانه ای گروه های القاعده و داعش.نشریه: مطالعات ملی. د 18 , ش 3 (71)، صص 87 - 104.
کرمی، رضا و سهرابی، نبی (1398). «ارزیابی و سنجشِ تهدیدات داعش علیه ج. ا. ایران در دو مقطع قبل و بعد از فروپاشی»، مطالعات بین رشته ای دانش راهبردی، دوره 9 ، شماره 35، صص 87 - 116.
کریمی، یوسف (1384). روانشناسی اجتماعی، تهران: نشر ارسباران.
کوئن، بروس (1381). درآمدی به جامعه شناسی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات توتیا.
کیانی، رسول (1385). شایعه و امنیت عمومی. فصلنامه دانش انتظامی، د 8، ش 3، صص 131-157
کلمن، جیمز (1377). نظریه های بنیادین جامعه شناسی. منوچهر صبوری. تهران: نشر نی.
محروق، فاطمه (1394). «اقتصاد سیاسی تروریسم: مورد داعش»، روابط خارجی، دوره 7 ، شماره 4 (پیاپی 28)، صص 119 - 152.
نای، جوزف اس (1389). قدرت نرم: ابزارهای موفقیت در سیاست بین الملل، ترجمه سید محسن روحانی و مهدی ذوالفقاری، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
نجف زاده مهدی و جمالی، جواد (1398). «نشانه شناسی عملیات انتحاری در گروه های تکفیری اسلامی (مطالعه موردی: داعش در عراق)»، فصلنامه مطالعات ملی، دوره 20، شماره 1 (77)، صص 127 - 144.
نجفی هادی و مرادی، جهانبخش (1398). «حضور داعش در عراق و تأثیر آن بر امنیت ایران از نگاه شهروندان مهران»، قانون یار، دوره  3 ، شماره 9، صص 157 - 177.
نصراللهی، سجاد؛ مرادی، حجت الله و حاتمی، حمیدرضا (1392). «بررسی زمینه ها و علل جامعه شناختی و روان شناختی شایعه پردازی و ارتباط آن با بحران های امنیتی (با تاکید بر فتنه 88)»، فصلنامه مدیریت بحران، شماره 21
نویدنیا، منیژه (1388). امنیت اجتماعی، چاپ اول، پ تهران.ژوهشکده مطالعات راهبردی.
نیلد، راشل (1387). «نظارت شهروندان بر امنیت»، چاپ شده در کتاب برون سپاری و مشارکت مردم در امور پلیسی. جمعی از نویسندگان ساسان رستمی. تهران: سازمان مطالعات و تحقیقات ناجا.
یحیای ایله‏ای، احمد (1384). «مدیریت بحران»، فصلنامه تحقیقات روابط عمومی،‏ سال 5، شماره 14، صص20-35.
یحیایی ایله ای، احمد (1386). «شایعه شاخص ترین بحران اجتماعی (شایعه، انواع شایعه و مدیریت شایعه)»، ماهنامه روابط عمومی، شماره 51.
Buekner. Taylor (1965), A Theory of rumor transmission, the public opinion quarterly. 10.54-70
Daniel Silander, Don Wallace, John Janzekovic (2017) International Organizations and The Rise of ISIL .Global Responses to Human Security Threats. Published January 24, 2018 by Routledge.
Doerfel Marya L.  & Lai,Chih-Hui & Chewning, Lisa V. (2005) The Evolutionary Role of Interorganizational Communication:Modeling Social Capital in Disaster Contexts.36.125-162
Herrera,  J.  (Mar  18,  2019).  Most  terrorist  victims  are  Muslim.  Pacific  Standard. 
https://reliefweb.int/report/world/twelfth-report-secretary-general-threat-posed-isil-da-esh-international-peace-and (2021)Twelfth report of the Secretary-General on the threat posed by ISIL (Da’esh) to international peace and security and the range of United Nations efforts in support of Member States in countering the threat (S/2021/98) [EN/AR].
Hugh Nelson (1991), Rumors and public opinion, Translator A. Khalili
Mayer. David. G (2002), social psychology (7 thed) New york: Mc Grow Hill.
McCants, W. F. (2015). The ISIS apocalypse: The history, strategy, and doomsday vision of the Islamic State. St. Martin’s Press.
Rosnow,R.L., Kimmel, A.J. (2000). Rumor . New York : Oxford university press and American psychological Association.
Sageman, Marc Understanding Terror Networks by Marc Sageman, University of Pennsylvania Press, 2004.
Taylor Edmond (1940) The Strategy of Terror. New York, NY 10065. Foreign Affairs.278 pp, Houghton,