فصلنامه علمی مطالعات قدرت نرم

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

تنظیمات نمایش آمار نشریه

چالش ژئوکالچری امنیت و ثبات منطقه‌ای در خاورمیانه؛ با تاکید بر ژئوکالچر دینی و مذهبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد مطالعات منطقه‌ای، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

دولت­­های مجموعه امنیت منطقه­ای خاورمیانه بخش اعظمی از مشروعیت خود را مرهون شریعت اسلام هستند، ازاین‌رو یا داعیه­دار حکومت اسلامی هستند و یا به نحوی درصدد نشان دادن پایبندی خود به اسلام می­باشند. اولین بازخوران منطقی مورد انتظار این فاکتور هویتی مشترک و برجسته، در همبستگی و نزدیکی این کشورها خواهد بود، اما با کمی تسامح شاید بتوان گفت که اغلب تعارضات و خشونت­ها در منطقه خاورمیانه ریشه در تعارضات دینی و به­ویژه مذهبی دارد. این مقاله می­کوشد تا در قالب مطالعه موردی، تمایز جایگاه حقیقی و بالقوه جوامع دینی خاورمیانه با جایگاه کنونی و به فعلیت رسیده آن را در بستر چالش ژئوکالچری ادیان و مذاهب در مسیر صلح و امنیت منطقه­ای مورد بررسی قرار دهد. سؤال مطرح‌شده در این پژوهش این است که دین اسلام با وجود گستره مقبولیت خود، چگونه توانایی ممانعت از خشونت ها و تعارضات و به‌تبع برپایی صلح و ثبات به واسطه ی بهره­مندی از باورهای مشترک در بین پیروان خویش را ندارند؟ در پاسخ به سوال اصلی پژوهش، استدلال اصلی مقاله آن است که سلطه­ دولت­محورانه و ضعف و انحرافات گروه­های مذهبی فراملی، سبب استفاده­ی ابزاری و متناظر دولت­های هویت­محور خاورمیانه با تکیه بر بازوی قدرت نرم، در قالب هویت دینی و مذهبی، جهت کسب مشروعیت خویش و نامشروع جلوه دادن سایرین شده است. این موضوع شکل­گیری الگوهایدوستی و دشمنی بر اساس معیار تهدیدات مشترک و نه علقه­ها و مشترکات هویت دینی و مذهبی،را در پی داشته است. پژوهش مبتنی بر روش توصیفی- تبیینی بوده و گردآوری داده­ها به روش کتابخانه­ای و اینترنتی است؛ همچنین در تدوین چارچوب نظری پژوهش، از رهیافت هویت­محور و منطقه­گرای مکتب امنیتی کپنهاگ استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Geocultural Challenge of Regional Security and Stability in the Middle East; With emphasis on religion

نویسندگان [English]

  • ehsan yari 1
  • MARZYE ABEDI 2

1 Assistant Professor, Faculty of Law and Political Science, Shiraz University

2 A

چکیده [English]

The governments of the Middle East Regional Security complex owe much of their legitimacy to religion of Islam. Therefore, they are either claiming the Islamic government or they are trying to show their commitment to Islam in some way. The first case result of this factor will be a common and prominent identity in the solidarity and closeness of these countries. But with a little tolerance, it can be said that often Conflicts and violence in the Middle East - albeit ostensibly - are rooted in religious conflicts, especially religious ones.
This paper seeks to examine, in a case study, the distinction between the true and potential status of religious communities in the Middle East and its current status in the context of the geocultural challenge of religions and sects in the path to regional peace and security. The question in this study is how, despite their scope of acceptance, does Islam not have the ability to prevent violence and conflict and, consequently, to establish peace and stability through the enjoyment of shared beliefs among its followers? In this regard, Copenhagen's security-oriented and regionalist approach has been used to better explain the approach.
The research hypothesis is that the domination of the centralized state and the weakness and deviations of transnational religious groups have led to the instrumental and corresponding use of the Middle Eastern identity-oriented states of religious and religious identity to gain legitimacy and make others illegitimate.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Middle East
  • geo-culture
  • Regional security and Stability
  • Islam
  • Regional Security complex
مراجع
1)      قرآن مجید (1381). ترجمه آیت الله علی مشکینی قم: انتشارات الهادی.
2)             احدی پرویز (1399). «مولفه های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در حوزه دیپلماسی و سیاست خارجی»، دوفصلنامه مطالعات قدرت نرم، سال دهم، شماره دوم (پیاپی 23)، پاییز و زمستان، صص 277 -302.
3)      امیرعبداللهیان، حسین (1390). «ناکامی طرح خاورمیانه بزرگ و خیزش بیداری اسلامی در جهان عرب: مطالعه موردی بحرین»، فصلنامه مطالعات راهبردی، تابستان، شماره52، صص153-174.
4)      بوزان، باری (1381). «خاورمیانه: ساختاری همواره کشمکش زا»، ترجمه احمد صادقی، فصلنامه سیاست خارجی، سال شانزدهم، شماره ۳.
5)      بوزان، باری (1388). مناطق و قدرتها: ساختار امنیت بین الملل، ترجمه رحمن قهرمان پور، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
6)      بوزان، باری و همکاران (1386). چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت، ترجمه علیرضا طیب، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
7)      حاتمی، محمدرضا (1396). «تاثیر داعش بر ژئوپلتیک و ناسیونالیسم دینی خاورمیانه»، فصلنامه جستارهای سیاسی معاصر، سال هشتم، شماره چهارم، زمستان، صص 65-81.
8)      حاجی یوسفی، امیرمحمد (1387). «هلال شیعی؛ فرصت ها و تهدیدها برای جمهوری اسلامی ایران، اعراب و آمریکا»، فصلنامه دانش سیاسی، شماره 1، صص 151-192 .
9)      حافظ نیا، محمدرضا (1385). اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد: انتشارات پاپلی.
10)  فلاح زاده، علی و ذاکریان، مهدی (1395). «نقش آمریکا در بحران خاورمیانه از منظر سازه انگاری(پس از 2010)»، فصلنامه پژوهش های بین الملل، دوره نخست، شماره 21، صص15-51.
11)  القاسمی، ظافر (1982م). الجهاد والحقوق الدولیة فی الإسلام، بیروت، دارالعلم للملایین، الطبعة الاولى.
12)  قربانی نژاد، ریباز و فرجی راد، عبدالرضا (1395). «تبیین تاثیر عوامل فرهنگی بر تنش و منازعه در خاورمیانه»، فصلنامه مطالعات میان فرهنگی، سال یازدهم، شماره 28.
13)  قربانی، اکبر و بینای مطلق، سعید (1392). «تحلیل معرفت شناختی نظریه وحدت متعالی ادیان»، مجله علمی پژوهشی فلسفه دین»، دوره دهم، شماره دوم، تابستان صص 137-105.
14)  کاظمی، حجت (1396). «خیزشهای هویتی، دولتهای شکننده و بحرانهای ژئوپلیتیکی خاورمیانه»، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال سیزدهم، شماره اول، بهار، صص 146-172.
15)  کسرایی، محمد سالار و داوری مقدم، سعیده (1394). «برآمدن داعش در خاورمیانه: تحلیل جامعه شناختانه»، فصلنامه روابط خارجی، سال هفتم، شماره اول، بهار ، صص216-191.
16)  مارتین، لی‌نور. جی (1383). چهره جدید امنیت در خاومیانه، تهران، انتشارات پژوهشکده راهبردی.
17)  مجتهدزاده، پیروز (1390). جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، تهران: انتشارات سمت.
18)      مرادیان، محسن (1388). تهدید امنیت(تعاریف و مفاهیم)، تهران: مرکز آموزشی پژوهشی شهید صیاد شیرازی.
19)  مصلی نژاد، عباس (1391). «هویت یابی شیعیان و ژئوپلیتیک نوین خاورمیانه»، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال هشتم، شماره 1، صص135-171.
20)  میر محمدی، سید مصطفی(1384). «شریعت صلح و رحمت»، فصلنامه اندیشه تقریب، شماره 3.
21)  نای، جوزف (1389) قدرت نرم: ابزارهای موفقیت در سیاست بین المل، ترجمه محسن روحانی و مهدی ذوالفقاری، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
22)  نصری، قدیر (1390). «تأملی نظری در یافته ها و دشواری های باری بوزان در بررسی امنیت»، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره مسلسل 54، شماره چهارم، سال چهاردهم، زمستان.
23) نقیب زاده، احمد و ایزدی، محمد (1394). «رابطه دین و سیاست در عصر پساسکولار»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال دهم، شماره چهارم، پاییز، صص 193-217.
24)  Carolyn C. James.S. (2015). Religion as a Factor in Ethnic Conflict: Kashmir and Indian Foreign Policy Department of International Studies and Political Science, Stephens College, Columbia, MO, USA Department of Political Science, University of Missouri, Columbia, MO, USA
25)  Hermsen , Tom Jan ( 2017) , Master International Relations: International Studies Crisis by ISIS ,An analysis of ISIS‟s use of violence for its revolution
26)  Kymlicka, (2002). Multicultulal citizenship; An Interdiction, oxford university press.  will,
27)  Mitzen, Jennifer (2008). "Ontological Security in World Politics: State Identity and The Security Dilemma", European Journal of international Relations, 12 (3)
28)  Neocleous, Mark (2006). "From Social to National Security: on the fabrication of Economic Order", Security Dialogue.
29)  Posen, B. (1993). "The Security Dilemma and Ethnic Conflict", Surival, spring, Vol.35, No.1.
30)  Sariolgalam, Mahmood (2011). Globalisation &Identity: canseptuail Paradoxes in the Meddel East, Geopolitics Quarerly, Valume 7, No 4, Winter, PP 5-23.
31)  Urban, Hugh (2005). "Politics and Religion: An Overview", In: Encyclopedia of Religion, Lindsay Jones, Vol. 11, New York: Macmillan Reference.
32)  Walker, Martin (2006). “The Revenge of the Shia”, Wilson Quarterly, No.30, pp.16-20
فصلنامه علمی مطالعات قدرت نرم
دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 24
خرداد 1400
صفحه 73-105
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار