نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران.

2 استادیار گروه علوم سیاسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران.

چکیده

هدف اصلی مقاله حاضر، ارزیابی تأثیر بسیج اساتید بر تولید قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران از طریق تربیت نخبگان ‏سیاسی است. در این راستا، پرسش اصلی مقاله این‏گونه تدوین شده است که «شیوه‏ های ممکن برای افزایش قدرت نرم جمهوری اسلامی از سوی اساتید بسیجی در جریان تربیت نخبگان سیاسی کدام ‏اند؟» برای این منظور از رویکرد پیمایشی استفاده شده است که جامعه آماری آن‏را کلیه اعضای هیأت علمی تمام ‏وقت دانشگاه ‏های شیراز تشکیل می ‏دهد و حجم نمونه شامل 375 نفر (314 مرد و 61 زن) است که با استفاده از روش نمونه ‏گیری سهمیه ‏ای به نسبت تعداد و جنسیت اساتید هر مرکز دانشگاهی انتخاب شده ‏اند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش‏نامه محقق‏ساخته با مقدار ضریب آلفای کرونباخ برابر با 98/0 است. داده‌های گردآوری‏شده از این طریق با استفاده از نرم‏افزار آماریSPSS در دو سطح تجزیه‏وتحلیل شده‏اند: در سطح نخست با استفاده از روش‏های آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و در سطح دوم با استفاده از روش‌های آمار استنباطی (آزمون t تک نمونه‏ای و آزمون رتبه‏بندی فریدمن). برپایه یافته‏های پژوهش، میانگین نقش بسیج اساتید در افزایش قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران از رهگذر تربیت نخبگان سیاسی 44/5 و بیشتر از مرز شدت پایین برای این عامل (4) است که نقش تعیین‏کننده اساتید بسیجی در افزایش قدرت نرم ایران را تأیید می‏کند. همچنین نتایج پژوهش نشان می‏دهد که اساتید بسیجی بیشترین تأثیر را با رتبه میانگین 7/4 بر مؤلفه «تقویت ولایت‌پذیری دانشجویان» و کمترین تأثیر را با رتبه میانگین 73/2 بر مؤلفه «افزایش بنیه علمی دانشجویان» داشته‏اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Basij-Asatid in Training Political Elites and its Impact on Iran's Soft ‎Power ‎(a Case Study on Basij Professors of Shiraz Universities)‎

نویسندگان [English]

  • Mohammad Karimian 1
  • Ghafar Zarei 2

1 PhD Student of Political Science, Lamerd Branch, Islamic Azad University, Lamerd, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Political Science, Lamerd Branch, Islamic Azad University, Lamerd, Iran.

چکیده [English]

The main goal of this paper is to evaluate the impact of Basij-Asatid (Teachers Basij) on the generation of soft power of the Islamic Republic of Iran through training of political elite. The main question of the article is "What are the possible methods for the soft power of the Islamic Republic to be enhanced by Basij-Asatid and through training of political elites?" For this purpose, a survey approach has been used. The statistical population of the study consists of all faculty members of Shiraz universities. The sample size includes 375 professors selected through proportional sampling method based on the number and gender of professors. Data collecting tool is a researcher-made questionnaire with Cronbach's alpha coefficient of 0.98. The data are analyzed using SPSS software at two levels: At the first level using descriptive statistics methods (frequency, mean and standard deviation) and in the second level using inferential statistics (one-sample t-test and Friedman ranking test). The findings say that the average role of Basij-Asatid in increasing the soft power of Iran by training of political elites is 5.44 and higher than the low intensity limit for this factor (4), which confirms the decisive role of Basij-Asatid in increasing Iran's soft power. The results also show that the factor of "enhancing student Wilayat (Velâyat Paziri)" with an average of 4.7, is the most important and "increasing the student scientific abilities", with an average of 2.73, is the least important.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Basij-Asatid (Basij Professors)
  • Students
  • Political Elite
  • Shiraz Universities
  • Soft Power
  • ‏‏ [امام]خمینی، روح‏الله (1379). صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  • ادیب، یوسف، آذر تاجور و سیاوش پورطهماسبی (1391). «نقش بسیجیان و پایگاه‏های مقاومت بسیج در اشاعه فرهنگ اقتصاد مقاومتی»، نشریه مهندسی فرهنگی، دوره 7، شماره 73، صص 98-72.
  • ارسطو (1390). سیاست، ترجمه حمید عنایت، چاپ هفتم، تهران: نشر علمی و فرهنگی.
  • افضلی، رسول، یاشار ذکی و دشتی، محمدحسین (1397). «مؤلفه ‏های قدرت نرم نظام جمهوری اسلامی ایران و ظرفیت‏های آن در عرصه بین‏الملل از دید کارشناسان»، فصلنامه پژوهش‏های سیاسی جهان اسلام، سال 8، شماره 2، صص 142-121.
  • انصاری، محمدمهدی (1391). «بررسی نقش نخبگان سیاسی در تدوین مدل مطلوب سیاست ورزی؛ در جمهوری اسلامی ایران»، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، 2(5): 151-172.
  • ایمانی، اصغر (1386)، «اهمیت بسیج اساتید در تبلور اتحاد ملی و انسجام اسلامی»، کیهان، ۱۲ دی، شماره: ۱۸۹۸۹.
  • بابایی طلاتپه، محمدباقر؛ کاوسی، اسماعیل و محمدی، علی (1390). «بررسی نقش بسیج در مقابله با تهاجم فرهنگی در میان جوانان شهر تهران»، مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 2(5): 1-24.
  • بذرکار، مهدی؛ ملکوتیان، مصطفی؛ عسگری یزدی، علی و نباتیان، محمداسماعیل (1398). «مولفه‌های اساسی دیپلماسی فرهنگی در گسترش ارزش‌های انقلاب اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهش های انقلاب اسلامی، دوره 8، شماره 31، زمستان، صص 102-81.
  • جمشیدی، محمدحسین و نقدی، فرزانه (1396). «فرهنگ به مثابه قدرت در روابط بین الملل؛ قدرت فرهنگ در برابر فرهنگ قدرت»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره 6، شماره 1، صص 46-7.
  • جنیدی، رضا و ملائی، مسعود (1398). «راهبردهای مبتنی بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در مقابله با قدرت هوشمند ایالات متحده آمریکا»، فصلنامه راهبرد سیاسی، دوره 3، شماره 8، بهار، صص 89-65.
  • جوانمرد، مهدی (1386). «بازشناسی جایگاه بسیج با رویکرد سیستمی در اداره کشور»، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، دوره 10، شماره 35، صص 80-63.
  • حبی، محمدباقر، مالمیر، مرتضی و حبی، زهرا (1393). «زمینه‏ های جنگ نرم و نقش‏های پیشگیرانه و مقابله ‏ای بسیج»، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، دوره 17، شماره 62، صص 106-87.
  • سعیدی، روح‏الامین و مقدم‏فر، حمیدرضا (1393). «منابع قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران»، دوفصلنامه مطالعات قدرت نرم، دوره 4، شماره 11، صص 126-107.
  • سهامی، فرهاد؛ فروغی ابری، علی اصغر و نورائی، مرتضی (1396). «بررسی تطبیقی مولفه‌های فرهنگی و سیاسی قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران (1979) و انقلاب مصر (2011)»، فصلنامه پژوهش های انقلاب اسلامی، دوره 6، شماره 22، پاییز، صص 159-133.
  • شاهین، مهدی (1396). «بررسی نحوه عملکرد و نقش بسیج اساتید در مقابله با راهبرد جنگ نرم (مورد مطالعه: استان لرستان)»، دوفصلنامه مطالعات قدرت نرم، دوره 7، شماره 17، صص 58-42.
  • شورای عالی انقلاب فرهنگی (1380). «آیین‏نامه تشکیل بسیج اساتید دانشگاه‏ها و مراکز آموزش عالی کشور»، مصوب چهارصد و نودمین جلسه، 27 آذرماه، قابل دسترس در:

http://icrc.ac.ir/file/download/page/1542005253-basij.pdf

  • علیانسب، سید حسین؛ صالحی، حسن و موسوی شربیانی، سید جلال (1397). «بررسی راهکارهای پیشگیری از تضعیف قدرت نرم رهبری انقلاب اسلامی با تکیه بر آموزه‌های قرآنی»، فصلنامه پژوهش های انقلاب اسلامی، دوره 7، شماره 24، بهار، صص 94-75.
  • عیوضی، محمدرحیم و پارسا، مونا (1392). «الگوی تحلیلی قدرت نرم وسیاست بین‌الملل»، دوفصلنامه مطالعات قدرت نرم، 3(9): 99-112.
  • قنبری سلحشور، محمدرضا و آقارضایی، نادیا (1397). «جنگ نرم علیه کشورهای مخالف هژمونی آمریکا (ویژه جنگ رسانه ای علیه ایران)»، فصلنامه راهبرد سیاسی، دوره 2، شماره 6، پاییز، صص 101-71.
  • گوهری مقدم، ابوذر و کیانی مجاهد، حامد (1397). «نفوذ گفتمانی ایالات متحده آمریکا در جمهوری اسلامی ایران بر مبنای اندیشه‌های مقام معظم رهبری»، فصلنامه پژوهش های انقلاب اسلامی، دوره 7، شماره 24، بهار، صص 113-96.
  • ملکی، سعید و حاتمی، داود (1392). «جنگ نرم افزار و راهکارهای مقابله با آن با الهام از دیدگاه مقام معظم رهبری»، نشریه مهندسی فرهنگی، دوره 8، شماره 76، صص 82-65.
  • نجفی، محمدرضا و فدائیان، علیرضا (1394). «نقش بسیج اساتید دانشگاه مازندران در مقابله با جنگ نرم»، مدیریت و پژوهش‏های دفاعی، دوره 14، شماره 79، صص 154-126.
  • نقیب‏السادات، سیدرضا و احمدی، اسماعیل (1397). «نظام جامع اطلاع‏رسانی بسیج از الزامات شکل‏دهی به قدرت نرم ارتش 20 میلیونی»، دوفصلنامه مطالعات قدرت نرم، دوره 8، شماره 18، صص 154-179.
  • هرسیج، حسین و تویسرکانی، مجتبی (1389). «تاثیر مولفه‏های هویت‏ساز ایرانی بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه فرهنگی ایران، دوره 3، شماره 1، صص 179-151.
  • هرسیج، حسین؛ تویسرکانی، مجتبی و جعفری، لیلا (1388). «ژئوپلیتیک قدرت نرم ایران»، پژوهشنامه علوم سیاسی، دوره 4، شماره 2، صص 269-225.
  • هیوود، اندرو (1389)، سیاست، ترجمه عبدالرحمن عالم، چاپ ششم، تهران: نشر نی.
  • Angey-Sentuc, G. and Molho, J. (2015), “A Critical Approach to Soft Power: Grasping Contemporary Turkey’s Influence in the World”, European Journal of Turkish Studies, No. 21, Available at: https://journals.openedition.org/ejts/pdf/5287, Accessed on: 8 January 2020.
  • Barnett, M. and Duvall, R. (2005), “Power in International Politics”, International Organization, 59(01), 39-75, DOI: 10.1017/S0020818305050010
  • Buchanan, J and Samuels, W. (2008), “Politics as Exchange or Politics as Power: Two Views of Government”, In S. Peart and D. Levy (Eds.), The Street Porter and the Philosopher: Conversations on Analytical Egalitarianism (pp. 15-40), Ann Arbor: University of Michigan Press, www.jstor.org/stable/10.3998/mpub.212207.5
  • Feizi, H. (2018), Discourse, Affinity and Attraction: A Case Study of Iran's Soft Power Strategy in Afghanistan, Doctor of Philosophy Dissertation, School of Interdisciplinary Global Studies, College of Arts and Sciences, University of South Florida.
  • Gursoy, Y. (2020), “Reconsidering Britain’s Soft Power: Lessons from the Perceptions of the Turkish Political Elite”, Cambridge Review of International Affairs, Online: 1-19, DOI: 10.1080/09557571.2020.1832959.
  • Haugaard, M. and Clegg, S. R. (2009), “Introduction: Why Power is the Central Concept of the Social Sciences”, In S. R. Clegg and M. Haugaard (Eds.), The Handbook of Power (pp. 1-24), London: Sage Publications.
  • Li, J. (2018), Conceptualizing Soft Power of Higher Education, Singapore: Springer, DOI: 10.1007/978-981-13-0641-9
  • Lin, L. and Hongtao, L. (2017), “Joseph Nye Soft Power T Heory and Its Revelation Towards Ideological and Political Education”, Humanities and Social Sciences, 5(2), 69-74, DOI: 10.11648/j.hss.20170502.13
  • Makalesi, A. (2017), “A Critical Approach to Soft Power”, Journal of Bitlis Eren University Institute of Social Sciences, 6(2), 491-502, Available at: <https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/393488>, Accessed on: 3 January 2020.
  • McClory, J. (2011), “The New Persuaders II: A 2011 Global Ranking of Soft Power”, Institute for Government, Available at: http://www.instituteforgovernment.org.uk/publications/new-persuaders-ii, Accessed on: 13 January 2019.
  • Nye, J. (2017), “Soft Power: The Origins and Political Progress of a Concept”, Palgrave Communications, 3(8): 1-3, DOI: 10.1057/palcomms.2017.8.
  • Nye, J. S. (2004), Soft Power: The Means To Success In World Politics, New York: Public Affairs.
  • USDS (2001), “Statement on International Education Week 2001”, US Department of State, 7 August, Available at: https://2001-2009.state.gov/secretary/former/powell/remarks/2001/4462.htm, Accessed on: 13 December 2020.
  • Vuving, A. L. (2009), “How Soft Power Works”, Paper Presented at the American Political Science Association Annual Meeting, Toronto, Canada, 3 September, https://ssrn.com/abstract=1466220 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1466220.
  • Wojciuk, A. (2018), “Higher Education as a Soft Power in International Relations”, In Y. Watanabe (Ed.), Handbook of Cultural Security (pp. 343-360), Cheltenham: Edward Elgar.