نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم سیاسی، واحد انار، دانشگاه آزاد اسلامی، انار، ایران

2 مربی گروه علوم سیاسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 استادیار گروه تاریخ، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

یکی از تحولات نظام جهانی، ایجاد تغییر در ماهیت و اشکال قدرت و ارتقاء تاثیرگذاری قدرت نرم بر قدرت سخت بوده است. کشورهایی که به شکلی ماهرانه از ابزارهای فرهنگ، تمدن، تاریخ و جغرافیای خویش برای تحت تاثیر قرار دادن دیگران استفاده کرده‌اند، در صحنه سیاست ملی و جهانی اقتداری به مراتب ماندگارتر و موثرتر یافته‌اند. کشور ایران، از هزاران سال پیش تاکنون، چه به عنوان کشور و تمدنی بسیار پیچیده و شگفت‌انگیز در چهار راه تمدن‌های بزرگ بشری؛ و چه در عصر کنونی به مثابه کشوری با کوله‌باری از تاریخ، فرهنگ و تمدن در قلب بحران‌های منطقه ای، و از سوی دیگر موقعیت ایران به عنوان بزرگ‌ترین کشور شیعه و وارث نخستین انقلاب مذهبی در دنیای جدید؛ بعنوان کانون تولید کننده قدرت نرم مطرح بوده است. بر این اساس پرسش اصلی که در این پژوهش مطرح شده این است که منابع فرهنگی قدرت نرم ایران در کشور عراق چیست ؟ فرضیه مطرح شده برای سؤال اصلی این پژوهش حاکی از آن است که جمهوری اسلامی ایران، منابع فرهنگی قدرت نرم متعددی را در بازه ی زمانی 2010 تا 2020 شامل؛ جایگاه والای مرجعیت در دو کشور، ریشه های ایرانیِ کشور عراق، گسترش زبان و ادبیات فارسی، آیین ها و رسومات، فرهنگ همزیستی مسالمت آمیز، پیشرفت دانش در ایران، حضور درصد قابل توجهی از شیعیان در ایران و عراق، سازمان های فرهنگی فعال ایران در منطقه و وجود حوزه های علمیه در دو کشور می باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Sources of soft power of the Islamic Republic of Iran in Iraq (2020-2010)

نویسندگان [English]

  • ali jadidi 1
  • sonaz nasiri 2
  • seyed saheb barzin 3

1 Assistant Professor of Political Science, Pomegranate Branch, Islamic Azad University, Anar, Iran

2 as

3 Assistant Professor, Department of History, Faculty of Social Sciences, Payame Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

One of the developments of the world system has been to change the nature and forms of power and to promote the influence of soft power on hard power. Countries that have skillfully used the tools of their culture, civilization, history, and geography to impress others have found far more lasting and effective authority in national and global politics. Iran, from thousands of years ago until now, both as a country and a very complex and wonderful civilization at the crossroads of great human civilizations; And in the present age as a country with a wealth of history, culture and civilization in the heart of regional crises, and on the other hand the position of Iran as the largest Shiite country and the heir of the first religious revolution in the new world; It has been considered as a center of soft power production. Accordingly, the main question raised in this study is what are the cultural resources of Iran''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''s soft power in Iraq? The hypothesis raised for the main question of this research indicates that the Islamic Republic of Iran includes various cultural sources of soft power in the period 2010 to 2020; The high position of authority in the two countries, the Iranian roots of Iraq, the spread of Persian language and literature, rituals and customs, the culture of peaceful coexistence, the advancement of knowledge in Iran, the presence of a significant percentage of Shiites in Iran and Iraq,

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Republic of Iran
  • Soft power
  • Iraq
  • culture
احدی، افسانه (1388). «برنامه هسته ای ایران از نگاه دیپلماسی عمومی»، فصلنامه راهبرد، سال هجدهم، شماره 51.
افتخاری، اصغر (1385). «گفتگو: قدرت نرم و انقلاب اسلامی»، فصلنامه بسیج ، شماره 32.
برزگر، کیهان (1397). عراق جدید و نظام سیاسی- امنیتی خلیج فارس، تهران:  معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی- دفتر گسترش تولید علم.
برنا بلداجی، سیروس (1383). «شیعیان عراق، بررسی وضعیت جامعه شناختی»، فصلنامه شیعه شناسی، سال دوم، پاییز، شماره 7.
بهرام شاهی، مهدی (1397). «تأثیر انقلاب اسلامی بر جنبش های شیعی عربستان و کشورهای حوزه خلیج فارس»، هفته نامه پگاه حوزه، شماره 249.
بیکی، مهدی (1389). قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران )مطالعه موردی لبنان(، تهران: دانشگاه امام صادق )ع( و دبیرخانه همایش عملیات روانی.
پارساپور، روزبه (1390). بغدادنامه)بررسی ریشه های ایرانی کشور عراق، بر پایه مستندات تاریخی(، تهران: مرکز مطالعات خلیج فارس.
پوراحمدی، حسین (1389). قدرت نرم و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، قم: انتشارات بوستان کتاب.
جعفریان، رسول (1396). تشیع در عراق، مرجعیت و ایران، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
داداندیش، پروین و احدی، افسانه (1390). «جایگاه دیپلماسی عمومی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران « ، فصلنامه روابط خارجی، سال سوم، بهار، شماره1.
دادفر، سجاد (1389). «تحول و دگردیسی در نمای جامعه شناختی شیعیان عراق در قرن بیستم )علل– پیامدها)»، فصلنامه شیعه شناسی، سال هشتم، زمستان، شماره32.
درخشه، جلال و مصطفی غفاری (1390). «دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در جهان اسلام فرصت ها، اقدامات، اولویت ها و دستاوردها»، مطالعات فرهنگ- ارتباطات، سال دوازدهم، زمستان، شمارة 16.
دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1395). کلیات روابط بین الملل. تهران: نشر مخاطب.
عسگری، محمود (1390). قدرت افکنی؛ الزامی برای دارندگی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
عطارزاده، مجتبی و اعظم خانی (1391). «فرصت ها و چالش های شکل گیری حکومت اسلامی در عراق پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران»، مطالعات جهان اسلام، سال اول، تابستان،شماره2.
غفاری هشجین، زاهد و همکاران (1389). «وضعیت اجتماعی عراقِ پس از نظام بعثی»، رهیافت انقلاب اسلامی، سال چهارم، بهار و تابستان، شماره12.
فرهادی، محمد و مرادیان، محسن (1387). در افتخاری، اصغر و دیگران، قدرت نرم و سرمایه اجتماعی، تهران: دانشگاه امام صادق(ع)  و پژوهشکده مطالعات و تحقیقات بسیج، چاپ اول.
فلاح، رحمت الله (1391). «برآورد محیط سیاسی شیعیان عراق»، فصلنامه پانزده خرداد، سال دهم، دوره سوم، شماره34.
فولر، گراهام و فرانکه رند رحیم (1394). شیعیان عرب: مسلمانان فراموش شده، ترجمه خدیجه تبریزی، چاپ اول، قم: انتشارات شیعه شناسی.
قاسمی، فرج الله (1388). «مرجعیت و سیاست در عراق پس از اشغال؛ با تأکید براندیشه آیت الله سیستانی»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال دوازدهم، بهار، شماره45.
قنبرلو، عبداله (1390). «الگوهای قدرت نرم در خاورمیانه»، فصلنامه مطالعات قدرت نرم، سال اول، پاییز، شماره1.
کمالی سرپلی، عبدالقادر (1388). «سیرتاریخی پیدایش حوزه های علمیه»، سخن تاریخ، شماره7.
محمدی، منوچهر (1396). بازتاب جهانی انقلاب اسلامی، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
مرادی، حجت الله (1398). قدرت و جنگ نرم از نظریه تا عمل، تهران، نشر ساقی.
مظفری، فرشته (1384). «جایگاه قدرت نرم در استراتژی جمهوری اسلامی ایران در عراق جدید»، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال سوم، شماره 8.
نای، جوزف (1383). «کاربرد قدرت نرم»، ترجمه سیدرضا میر طاهر، فصلنامه راهبردی دفاعی، شماره6.
Nye, joseph (2004), soft power: the means of success in world politics, New York: public Affairs.