نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم سیاسی دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران.

چکیده

جهان امروز عرصه‌ی رقابت رسانه‌هاست. رسانه‌ها با توجه به ابعاد کاربردی خود توانایی شکل‌دهی به اذهان را دارند. داعش اهمیت زیادی به انواع رسانه‌ها می‌دهد و نقش رسانه را در جهان امروز به خوبی درک کرده است. هدف مقاله حاضر تحلیل بازنمایی قدرت در رسانه های داعش با تاکید بر دابق می باشد. مقاله حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که در رسانه‌های داعش، قدرت چگونه بازنمایی شده است؟ در این راستا با درنظرگرفتن تعاریف و مقولات مربوط به قدرت نرم به بازخوانی مجله دابق پرداخته شده و با لحاظ کردن این مقولات شیوه بازنمایی رسانه‌ای داعش برخاسته از مفهوم و مقولات قدرت با استفاده از روش تحلیل مضمون بررسی شده است. بررسی مجله دابق نشان می‌دهد که داعش با اعلام خلافت اسلامی، از چند طریق توانست اعمال قدرت کند؛ با استفاده از روایات و اسطوره‌های دینی، خلافت اسلامی را احیا کرده و با تقویت قدرت معنوی و متقاعدسازی، طیفی از مسلمانان سراسر جهان را با خود همراه سازد تا با «بیعت» و «هجرت» تحت لوای خلیفه قرار گرفته و جهاد کنند و یا با انجام عملیات های تروریستی قدرت داعش را در سراسر جهان به نمایش بگذارند. از دیگر مقولات مهم در این بررسی توجه زیاد داعش در بازنمایی قدرت نظامی و امنیتی، قدرت تنبیهی و مجازات، قدرت اقتصادی و خدمات اجتماعی و رفاهی بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Representation of Power in Daesh’s Media: Content Analysis of Dabeq

نویسندگان [English]

  • mehdi abbaszadeh 1
  • Faezeh Rahimi moghaddam 2

1 Shahid Bahonar University

2 Shahid Bahonar University

چکیده [English]

Today’s world is the arena of competition among the media. Media, considering their functional dimentions, not only have the ability to shape the minds, but also they can make even specific mindsets. Because they have the power to give their own constructed narratives to their audiences. Daesh gives much importance to media and this means that it well understood the role of media in the world. The main question of the present research is how the power representation is being done in daesh’s media? To answer the question regarding the concepts and elements of the soft power, authors analyze the power representation techniques in daesh’s media via a content analysis method. The case study of the research is dabeq magazine as the most important media that Daesh employs. Content analysis of Dabeq shows that Daesh succssessfully exerted power by declaring the Islamic State named Khilafa, revived the Islamic Khilafa based on religious holy texts, accompanied a wide range of Muslims all around the world by reinforcing the spiritual power and conviction to fight under the ideology of Daesh Khalifa and to exhibit the Daesh power across the globe by terrorist operations. Other elements analyzed in the research are focusing on the military power, punitive power, economic power and social and welfare services by Daesh.

کلیدواژه‌ها [English]

  • representation
  • soft power
  • Daesh
  • media
  • Dabeq
  • ابراهیمی خوسفی، منصور (1387). جنگ نرم؛ عملیات روانی و فریب استراتژیک، جلد چهارم، تهران: ابرار معاصر.
  • اسولیون، ت و هارتلی، ج و ساندرز، ج (1385). مفاهیم کلیدی ارتباطات، ترجمه میرحسین رئیس‌زاده، تهران: فصل نو.
  • الیاسی، محمدحسین (1389). مقدمه‌ای بر ماهیت، ابعاد و مبانی قدرت نرم، تهران: نشر ساقی.
  • پوراحمدی، حسین (١٣٨٩). قدرت نرم و سیاست خارجی جمهوری‌ اسلامی ایران، قم: انتشارات بوستان کتاب‌.
  • جنیدی، رضا (1391) تکنیک های عملیات روانی و شیوه های مقابله، مشهد: انتشارات به نشر.
  • حسن بیگی، ابراهیم؛ رئیسی دهکردی، اردشیر (1394). «مقوم‌های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر الهام بخشی»، فصلنامه امنیت ملی، شماره 15.
  • حسینی، مریم (1395) «ادعاهای آخرالزمانی داعش»، خبرنامه دانشجویان ایران، کد خبر: 208918، منتشره در تاریخ: 13 شهریور 1395، تاریخ بازنشانی: 20 شهریور 1399، لینک بازنشانی: http://iusnews.ir/fa/print/208918/
  • خدّوری، مجید (1369). گرایش‌های سیاسی در جهان عرب، ترجمه عبدالرحمان عالم، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران.
  • دهشیری، محمدرضا (1397). «افول قدرت نرم آمریکا؛ دلایل و پیامدها»، دو فصلنامه مطالعات قدرت نرم، دوره 8، شماره 19، پاییز و زمستان، صص 68-35.
  • رضاخواه، علیرضا و آقاحسینی، علیرضا (1397). «گونه‌شناسی قدرت نرم ایالات متحده با تأکید بر مؤلفه استثناگرایی امریکایی»، دو فصلنامه مطالعات قدرت نرم، دوره 8، شماره 19، پاییز و زمستان، صص 98-69.
  • رفیع، حسین و قربی، سید محمدجواد (1390). بازخوانی قدرت نرم؛ مطالعه موردی عملیات روانی، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال سوم، شماره 12،صص 173-139.
  • رفیعی قهساره، ابوذر (1397). «الگوها و شاخص‌های سنجش و ارزیابی کارایی قدرت نرم کشورها»، دو فصلنامه مطالعات قدرت نرم، دوره 8، شماره 19، پاییز و زمستان، صص 34-9.
  • سجادپور، سیدمحمدکاظم و وحیدی، موسی الرضا (1390). دیپلماسی عمومی نوین: چارچوب های مفهومی و عملیاتی، فصلنامه سیاست، دوره 41، شماره4.
  • عراقچی، عباس و جوزانی کهن، شاهین (1396). بهره برداری داعش از فضای مجازی، فصلنامه روابط خارجی، سال نهم، شماره اول.
  • عطارزاده، مجتبی (1396). «رسانه، آوردگاه قدرت هوشمند داعش»، نشریه جامعه، فرهنگ و رسانه،سال ششم، شماره22.
  • عیوضی، محمدرحیم؛ پارسا، مونا. (1393). «الگوی تحلیلی قدرت نرم و سیاست بین‌الملل»، دوفصلنامه قدرت نرم، دوره 3، شماره 9، صص 112-99.
  • فوکو، میشل (1378). مراقبت و تنبیه: تولد زندان، ترجمه نیکو سرخوش، تهران: نشر نی.
  • گری، جان (1395). «قاعدۀ تاریخ وحشی‌گری است نه رفتار متمدنانه»، وبسایت دبیرخانه کنگره جهانی مقابله با جریان‎های افراطی و تکفیری، منتشره در تاریخ 23 شهریور 1395، تاریخ بازنشانی: 1 مهر 1399، لینک کوتاه بازنشانی: https://bit.ly/2EJ1Tzt
  • محمدپور، احمد (1388). «تحلیل داده های کیفی؛ رویه ها و مدل ها»، مجله انسان شناسی، شماره 10.
  • موجانی، سیدعلی (1394). ریشه های تجدید حیات خلافت اسلامی و تأثیر ژئوپلیتیک آن، تهران: اداره نشر وزارت امور خارجه.
  • مهدی‌زاده، محمد (1387). رسانه ها و بازنمایی، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه ها.
  • نای، جوزف (1382). کاربرد قدرت نرم‌، ترجمه‌ سید رضا میرطاهر، تهران: نشر قومس‌.
  • نای، جوزف (1386). «منافع قدرت نرم»، ترجمه ناصر بلیغ، فصلنامه مطالعات بسیج، شماره 36
  • نای، جوزف (1387). رهبری و قدرت هوشمند، ترجمه محمودرضا گلشن‌پژوه و الهام شوشتری زاده، تهران: ابرار معاصر.
  • نای، جوزف (1387). قدرت نرم، ابزارهای موفقیت در سیاست بین‌الملل، ترجمه محسن روحانی و مهدی ذوالفقاری، چاپ دوم، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
  • نجات‌پور، مجید و جمیل میلانی و سیدعلی نجاتی. (1393). «پدیده داعش و شگردهای رسانه‌ای»، فصلنامه رسانه و امت، 1(1)، 93-89.
  • نصری، قدیر (1394). «خلافت خواهی: گذشته‌گرایی غیرواقعی و آینده‌گرایی فراواقعی»، وبسایت فرهنگ امروز، منتشره در تاریخ 10 آبان 1394، تاریخ بازنشانی: 1 مهر 1399، لینک کوتاه بازنشانی: https://bit.ly/2GdjPDc
  • ﻧﻈﺮﯼ، علی‌اشرف و ﭘﯿﺮﺍﻧﯽ، ﺷﻬﺮه (1396) «نظریه هویت اجتماعی و بازنمایی کنش هویتی داعش»، فصلنامه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻣﻠﯽ، ﺷﻤﺎﺭﻩ 70.
  • نوربخش، یونس (1394). «ایدئولوژی جریان داعش و دلایل تاریخی-اجتماعی گرایش به آن»، فصلنامه مطالعات جامعه شناختی، سال بیست و دوم، شماره دوم،صص262-239.
  • هال، استوارت (1393). معنا، فرهنگ و زندگی اجتماعی، ترجمه احمد گل‌محمدی، تهران: نشر نی.
  • Dabiq, Issue 1. (2014). "The Return of Khilafah", Ramadan 1435, 5 July 2014, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
  • Dabiq, Issue 2. (2014). "The Flood", Ramadan 1435, 27 July 2014, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
  • Dabiq, Issue 3. (2014). "A Call to Hijrah", Shawwal 1435, 10 September 2014, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
  • Dabiq, Issue 4. (2014). "The Failed Crusade", Dhul-Hijjah 1435, 11 October 2014, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
  • Dabiq, Issue 5. (2014). "Remaining and Expanding", Muharram 1436, 21 November 2014, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
  • Dabiq, Issue 6. (2014). "Al Qa'idah of Waziristan: A Testimony from Within", Rabi' Al-Awwal 1436, 29 December 2014, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
  • Dabiq, Issue 7. (2015). "From Hypocrisy to Apostasy: The Extinction of the Grayzone", Rabi'Al-Akhir 1436, 12 February 2015, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
  • Dabiq, Issue 8. (2015). "Shari'ah Alone Will Rule Africa", Jumada al-Akhirah 1436, 30 March 2015, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
  • Dabiq, Issue 9. (2015). "They Plot and Allah Plots", Sha'ban 1436, 21 May 2015, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
  • Dabiq, Issue 10. (2015). "The Law of Allah or the Laws of Men", Ramadan 1436, 13 July 2015, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
  • Dabiq, Issue 11. (2015). "From the Battles of Al-Ahzāb to the War of Coalitions", Raqqa: Al-Hayat Media Center. Dhul Qa'Dah 1436, 9 September 2015, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
  • Dabiq, Issue 12. (2016). "Just Terror", Safar 1437, ‌18 November 2015, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
  • Dabiq, Issue 13. (2016). "The Rafidah from Ibn Saba' to the Dajjal", Rabi'Al-Akhir 1437, 19 January 2016, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
  • Dabiq, Issue 14. (2016). "The Murtadd Brotherhood", Rajab 1437, 13 April 2016, Raqqa: Al-Hayat Media Center.
  • Dabiq, Issue 15. (2016). "Break the Cross", Shawwal 1437, 31 July 2016, Raqqa: Al-Hayat Media Center.