نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار و عضو هیدت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه لرستان، خرم آیاد، ایران
2 دانش آموخته دکتری علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران، ایران
چکیده
امروزه جایگاه مؤلفه‌های فرهنگی در روابط بین‌الملل و سیاست خارجی بیشتر از هر زمان دیگری مورد توجه قرار گرفته است و ابزارهای فرهنگی به‌مثابه یکی از مهم‌ترین روش‌ها و تاکتیک‌های قدرت نرم مطرح می‌شود. از‌آنجاکه دیپلماسی فرهنگی تأمین‌کنندۀ منافع ملی با استفاده از ابزارهای فرهنگی است، در شرایط کنونی نیازمند ابزارهای نوین، عمومی و فراگیرتری است تا بتواند به عرصه‌ای برای ظهور همۀ ظرفیت‌های بالقوه و قابلیت‌های تاریخی، علمی ـ آموزشی و هنری یک کشور با هدف جذب مخاطبین بیشتر تبدیل شود. مقالۀ حاضر به دنبال تبیین ظرفیت‌ها و مؤلفه‌های قدرت نرم دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران است تا بتواند ضمن مطالعه و بررسی روش‌مند و گویاتر دیپلماسی ایران، در جهت پردازش دقیق و منسجم‌تر ادراک‌های آن مؤثر واقع شود. در پایان، نگارندگان به ارائه راهکارهای مؤثر برای بهبود و تقویت مناسبات روابط خارجی و ارتقای جایگاه بین‌المللی ایران نیز پرداخته‌اند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Components and Capacities of Iran’s Soft Power in Its Cultural Diplomacy
نویسندگان [English]
- mehdi zolfaghari 1
- Farzane Dashti 2
1 gfghgj
2 gghyj
چکیده [English]
Today, the role of cultural components in international relations and foreign policy has been highlighted more than ever before and cultural tools have turned into the most important soft power techniques and tactics. Therefore, since cultural diplomacy provides cultural tools for realization of national interests, under the current circumstances it is in need of modern, popular and all-embracing tools to develop into a medium for realization of all potential capacities as well as historical, scientific, educational and artistic capabilities of a country to attract more and more addressees. This paper seeks to clarify soft power capacities and components of Iran’s cultural diplomacy to be of use for precise and integrated processing of perceptions, while surveying Iranian diplomacy methodically and transparently. We have used a descriptive-analytical method to present effective strategies for improving and promoting foreign policy relations and boosting Iran’s international status
کلیدواژه‌ها [English]
- cultural diplomacy
- foreign policy
- soft power
- I. R. of Iran
- آدمی، ذوالفقاری، مهدی (1390)، «اثرگذاری قدرت نرم در دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه علمی پژوهشی رهیافت های سیاسی، صص 44-9.
- آشنا، حسام الدین؛ روحانی، محمد رضا (1389)، «هویت فرهنگی ایرانیان از رویکردهای نظری تا مؤلفه های بنیادین»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره سوم، شماره 4.
- ابوالحسن شیرازی، حبیب اله (1396)، «دیپلماسی فرهنگی و نقش انجمن های دوستی در روابط بین الملل»، پژوهشنامه روابط بین الملل، سال دهم، شماره 38، تابستان، صص 38-9.
- اخوان کاظمی، مسعود؛ مرادی، حدیث (1390)، «دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در آسیای مرکزی؛ فرصت ها و چالش ها»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 74، صص 30-1.
- اژدری، لیلا؛ فرهنگی، علی اکبر؛ صالحی امیری، سید رضا؛ سلطانی فر، محمد (1396)، «مدل دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات فرهنگ و ارتباطات، دوره هجدهم، شماره 38، تابستان، صص 102-67.
- اسلامی، روح الله (1393)، «دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در بیداری اسلامی»، فصلنامه مطالعات افکار عمومی، سال سوم، شماره 10، تابستان، صص 534-499.
- اسلمی ندوشن، محمد علی (1370)، جام جهان بین، تهران: جامی.
- امام جمعه زاده، جواد و همگان مراد، نادیا (1392)، «حفظ هویت ایرانی اسلامی بر مبنای تئوری سازه انگاری»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، شماره 34.
- امام جمعه زاده، جواد؛ نجات پور، مجید؛ زنگنه، حمید؛ زرین کاویانی، بهروز (1389)، «ایران فرهنگی: تعامل یا تقابل با هویت غرب»، فصلنامه غرب شناسی بنیادی، سال اول، شماره 2.
- امیر احمدیان، بهرام (1388)، «زبان فارسی خانه هویت ایرانی-اسلامی است»:
http://www.dananews.ir/news.php?show=news&id=4276.
- امینی، آرمین؛ انعامی علمداری، سهراب (1391)، «جهانی شدن فرهنگ و کارکرد دیپلماسی فرهنگی در سیاست خارجی»، فصلنامه راهبرد، شماره 65، صص 413-393.
- بصیری، محمد علی، احسانی فرید، مینا؛ حسینی کندلجی، میر هادی (1392)، «نقش گردشگری دینی در دیپلماسی فرهنگی و وحدت جهان اسلام»، فصلنامه پژوهش های روابط بین الملل، دوره نخست، شماره 10، زمستان، صص 83-61.
- پور احمدی، حسین (1389)، قدرت نرم و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، قم: نشر بوستان کتاب
- توفیق، عنایت (1387)،« عناصر هویت و فرهنگ ایرانی در آثار هنر اسلامی»، کتاب ماه هنر، شماره 120، خانه کتاب ایران.
- ثلاثی، محسن (1379)، جهان ایرانی و ایران جهانی، تهران: نشر مرکز.
- جباری ثانی، عباسعلی (1389)، عملکرد دیپلماسی عمومی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
- جمشیدی، محمد حسین؛ سلطانی نژاد، احمد؛ بیات، جلیل (1395)، «نقش ارتباطات میان فرهنگی در تصمیم کشور ها به تنش زدایی»، فصلنامه پژوهش های روابط بین الملل، دوره اول، شماره 22، زمستان، صص 57-35.
- جوادی ارجمندی، محمد جعفر(1394)، «دیپلماسی عمومی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در روابط با کشور های حوزه خلیج فارس»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، سال دوازدهم، شماره 41، تابستان، صص 28-9.
- حبیب، فرح و همکاران (1387)، «پرسمان تبعی در گفتمان کالبد شهر و هویت ( کالبد شهر تابع هویت یا هویت تابع کالبد شهر)»، نشریه هویت شهر، شماره 3.
- حقیقت، عبدالرفیع (1372)، تاریخ علوم و فلسفه ایرانی، تهران: کومش.
- خان محمدی، کریم (1388)، «عناصر فرهنگی پایداری ایرانیان»، فصلنامه مطالعات ملی، سال دهم، شماره 2.
- خسروی، اشراف؛ موسوی، سید کاظم (1387)، «خردورزی و دین داری اساس هویت ایرانی در شاهنامه»، فصلنامه کاوش نامه، سال نهم، شماره 16، صص 127-99.
- خسروی، محمد علی؛ جباری ثانی، عباسعلی (1390)، «ظرفیت های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دیپلماسی عمومی»، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال سوم، شماره 11، بهار، صص 116-83.
- داداندیش، پروین؛ احدی، افسانه (1390)، «جایگاه دیپلماسی عمومی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه روابط خارجی، سال سوم، شماره 1، بهار، صص 173-143.
- درخشه، جلال؛ اسماعیلی کلیشمی، علیرضا (1396)، «دیپلماسی فرهنگی و قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا؛ فرصت ها، تهدیدها و راهبرد ها»، فصلنامه پژوهش های سیاسی جهان اسلام، سال هفتم، شماره 2، تابستان، صص 53-27.
- درخشه، جلال؛ غفاری، مصطفی (1390)، «دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در جهان اسلام: فرصت ها، اقدامات، اولویت ها و دستاورد ها»، فصلنامه مطالعات فرهنگ و ارتباطات، سال دوازدهم، شماره 16، زمستان، صص 45-9.
- درویشی، فرهاد؛ حاجی هاشمی، مرضیه (1395)، «بررسی تطبیقی عملکرد دیپلماسی فرهنگی ایران و عربستان در خاورمیانه 2015-2001»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال پنجم، شماره 20، زمستان، صص 65-43.
- دوئرتی، جیمز؛ فالتزگراف، رابرت (1393)، نظریه های متعارض در روابط بین الملل، ترجمۀ وحید بزرگی و علیرضا طیب، چاپ هفتم، تهران: قومس.
- دهشیری، محمدرضا (1390)، «حکمت اسلامی، رویکرد تمدنی به دیپلماسی فرهنگی»، مجله روابط فرهنگی، شماره 3، صص 39-30.
- دهشیری، محمدرضا (1393)، دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، تهران نشر علمی و فرهنگی.
- دهشیری، محمدرضا؛ طاهری، مهدی (1395)، «دیپلماسی آموزشی جمهوری اسلامی ایران در آسیای مرکزی»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، دوره بیست و دوم، شماره 94، تابستان، صص 42-1.
- دهقانی فیروز آبادی، سید جلال؛ رستگاری یزدی، محمد حسین (1394)، «معادله ساختاری دیپلماسی فرهنگی مطلوب در افزایش قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات بین رشته ای دانش راهبردی، شماره 126، صص 82-57.
- رحمانی، منصور (1394)، «دیپلماسی عمومی و سیاست خارجی»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهانی شدن، سال ششم، شماره 15، بهار، صص 89-63.
- سبزیان پور، وحید؛ ملایی، زینب (1393)، «خردگرایی در فرهنگ اسلامی و ایرانی»، همایش ملی ادبیات تطبیقی دانشگاه رازی، کرمانشاه: دانشگاه رازی.
- سجاد پور، سید محمدکاظم (1386)، چهارچوب های مفهومی و پژوهشی برای مطالعات سیاست خارجی ایران، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت خارجه.
- سمیعی اصفهانی، علیرضا؛ فتحی مظفری، عبدالرضا (1391)، «نقش و جایگاه قدرت نرم در دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، سال نوزدهم، شماره 3، پاییز، صص 176-145.
- سیمبر، رضا؛ مقیمی، احمد (1394)، «منافع ملی و شاخص های دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره چهارم، شماره 1، صص 38-7.
- شاکری خوئی، احسان (1392)، «رویارویی فرهنگی و قدرت نرم در مناسبت های جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده امریکا»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، سال دهم، شماره 32.
- شاملو، باقر؛ جوانمرد، بهروز (1392)، «ایران اسلامی و جهانی شدن؛ از ظرفیت های فرهنگی تا چالش های حقوقی»، فصلنامه تعالی حقوق، شماره 3.
- شعبانی سارویی، رمضان (1392)، «قدرت نرم و هویت فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات قدرت نرم، سال سوم، شماره 9، پاییز و زمستان.
- شفیعی، نوذر؛ قنبری، فرهاد؛ کیانی، آذین (1395)، «فرهنگ و نقش آن در دیپلماسی عمومی»، فصلنامه مطالعات میان فرهنگی، سال یازدهم، شماره 29، صص 187-167.
- شمس، مجید؛ امینی، نصیره (1388)، «ارزیابی شاخص فرهنگ ایرانی و تأثیر آن در توسعه گردشگری»، فصلنامه جغرافیای انسانی، سال اول، شماره 4، پاییز، صص 93-81.
- صالحی امیری، سید رضا؛ محمدی، سعید (1392)، دیپلماسی فرهنگی، چاپ دوم، تهران: ققنوس.
- قدمی، محسن؛ مصطفوی، حمید (1388)، «اهمیت فعالیت های فرهنگی در روابط بین الملل و ارائه مدل عملیاتی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران»، مجله مدیریت فرهنگی، سال سوم، شماره 5، پاییز، صص 83-61.
- قرخلو، مهدی (1384)، «حوزه جغرافیایی فرهنگ و تمدن ایرانی»، درآمدی بر فرهنگ و هویت ایرانی، به کوشش مریم صنیع جلال، تهران: انتشارات تمدن ایرانی.
- کچویان، حسین (1385)، نظریه های جهانی شدن و دین، تهران: نی.
- گلشن پژوه، محمدرضا (1387)، جمهوری اسلامی و قدرت نرم، تهران: معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی.
- گیرشمن، رومن (1388)، ایران از آغاز تا اسلام، ترجمۀ محمد معین، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- گیمن، دوشن (1381)، زرتشت و جهان غرب، ترجمۀ مسعود رجب نیا، تهران: نشر مروارید.
- گروتر، یورگ کورت (1386)، زیبایی شناسی در معماری، ترجمۀ جهانشاه پاکزاد، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
- مجتهدزاده، پیروز (1385)، «دموکراسی و هویت ایرانی»، مجله اطلاعات سیاسی – اقتصادی، شماره 222-221.
- محمدی، مجید (1379)، نظام های اخلاقی در اسلام و ایران ( به همراه تحلیل جامعه شناسانه از وضعیت اخلاقی در جمعه امروز ایران)، تهران: انتشارات کویر.
- مروار، محمد (1386)، «هویت ایرانی در اندیشه رضا داوری اردکانی»، گفتارهایی در نسبت روشنفکران ایرانی و هویت، به اهتمام نورالله قیصری، تهران: تمدن ایرانی.
- مطیعی لنگرودی، سید حسن (1379)، «گردشگری فرهنگی، بستری برای ارتباط ملل و گفت و گوی تمدن ها»، در: پاپلی یزدی، محمدحسین، مجموعه مقالات همایش بین المللی رویکرد فرهنگی به جغرافیا: جغرافیا؛ بستری برای گفت و گو تمدن ها، مشهد: دانشگاه فردوسی.
- مورگنتا، هانس، جی (1379)، سیاست میان ملت ها: تلاش در راه قدرت و صلح، ترجمۀ حمیرا مشیرزاده، تهران: وزارت امور خارجه.
- میلانی، عباس (1382)، تجدد و تجددستیزی در ایران، تهران: نشر اختران.
- نای، جوزف (1378)، قدرت نرم، ترجمۀ محسن روحانی و مهدی ذوالفقاری، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق و پژوهشکده مطالعات و تحقیقات بسیج.
- نقیب زاده، احمد (1381)، تأثیر فرهنگ ملی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات وزارت خارجه.
- نظری، علی اشرف و باقری، صمد (1391)، «هویت فرهنگی ایران در فرایند جهانی شدن: ظرفیت ها و چشم انداز ها»، فصلنامه مهندسی فرهنگی، سال ششم، شماره 65 و 66.
- وکیلی، شروین (1388)، «جامعه شناسی تاریخی هویت ایرانی»، فصلنامه جامعه شناسی ایران، قابل دسترس در:
http://www.sociologyofiran.com/index.php?=com_content&task=view&id=769&Itemid=54
- هادیان، ناصر و سعیدی، روح الامین (1392)، «از دیپلماسی عمومی سنتی تا دیپلماسی عمومی نوین: رویکرد هابرماسی»، فصلنامه راهبرد، شماره 68.
- هرسیج، حسین و تویسرکانی، مجتبی (1389)، «تأثیر مؤلفه های هویت ساز ایرانی بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره سوم، شماره 9.
- یزدانی، عنایت الله؛ رؤیا (1392)، «کاربست دیپلماسی عمومی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در چهارچوب اصول و ارزش های انقلاب اسلامی»، فصلنامه پژوهشنامه انقلاب اسلامی، سال دوم، شماره 7، صص 44-19.
- Cummings, Milton C. (2003), Cultural Diplomacy and the US Government: A Survey, Washington DC: Center for Arts and Culture.
- Malone, Gifford D. (1988), Political Advocacy and Cultural Communication: Organizing the Nation’s Public Diplomacy, University Press of America.
- Ninkovich, Frank (1996), U.S. Information Policy and Cultural Diplomacy, Foreign Policy Association.
- Potter, Evan H. (2002), Special Advisor (communications) to the Policy Planning Division Of the DFAIT, “Canada and the New Public Diplomacy”, Discussion Paper in Diplomacy, Published by Spencer Mawby, University of Leicester, Netherlands Institute of International Relations.
- Mark, Simon (2014), A greater role for cultural diplomacy, Netherlands Institute of International Relations, issue. 1569-2981
- Cown, Geoffrey and Nicholas J. Cull (2009), Public Diplomacy in a changing World, Sage Publications.
- Henrikson, Alan K. (2007), Niche Diplomacy in the World Public Arena, New York: Palgrave Macmillan.
- Skjaervo, Prods Oktor (2002), An Introduction to Old Persian, Havard: Havard University.
- Sisson, Molly (2011), Theory, Public Diplomacy and Student Exchange, in: http://americanstudentsinbritain.blogspot.com.
- Nye, J.S. (1991), The Changing Nature of America Power, New York: Basic Books.
- Valigholizadeh, Ali, Zaki, Yashar (2008), “A study and analysis of the geopolitical and geoeconomical situation of Iran for CIS countries” , Geopolitics Quarterly, Vol. 4, No. 3 [in Persian].
)