نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
2 دانشجوی دکتری مسائل ایران دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران
چکیده
این پژوهش با هدف تبیین و ریشه یابی نفوذ و براندازی نرم در تاریخ ایران و تولید محتوای علمی و روش مند در این باره، با بهره گیری از روش تاریخی و جمع آوری داده ها به شیوه اسنادی و کتابخانه ای، در صدد پاسخ گویی به این سوال بوده که نفوذ جریانی چیست و طلیعه آن در سیاست و حکومت معاصر کدام است؟ برای دستیابی به این هدف، چارچوب مفهومی «نفوذ جریانی» با تلفیق دو مفهوم «نفوذ» و « جریان‌های اجتماعی» و ارائه مدل شماتیک ارتباط این دو مفهوم در شکل‌دهی به مفهوم « نفوذ جریانی» موردبررسی قرار گرفته است.
در این نوشتار، جریان فراماسونری به عنوان نمونه انتخاب شد و پیرامون آن مساله نفوذ بررسی گردید و در نهایت این نتیجه به دست آمد که این نفوذ جریانی در ابتدا توسط جریان‌های سیاسی- اجتماعی متصل به قدرت‌های بزرگ دوران قاجار به‌ویژه انگلستان ذیل مسلک فراماسونری شکل گرفته و سپس توسط نسل‌های بعدی جریان وابستگی ادامه یافته است. آغازی که نفوذ شبکه‌ای را با ارائه ارکان سه‌گانه« بینش، گرایش و کنش» جریان با استفاده از مفاهیم ملهم از ورای مرزها، در سپهر سیاست و حکومت ایران ریشه‌دار کرده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Politics, Government and Process Influence: Case Study of Iran in Qajar
نویسندگان [English]
- qholamreza Khajesarvi 1
- hamed kiani mojahed 2
1 PhD: Associate Professor in Political Sciences, Allameh Tabatabaei University
2 Graduate Student in Political Sciences, Imam Sadiq University
چکیده [English]
This study, by using the documentary/library method to collect information and historical method and with the aim of explaining the root of soft influence and overthrowing in Iranian history and Content creation around this topic, attempts to response this question: “what are the process influence and its vanguard in contemporary politics and government of Iran?” Therefore, in the first step, there has been investigated the conceptual framework of "process influence" in Iran's politics and government through the combined pathway of two concepts of "influence" and "social events" and the presentation of the schematic model of the relationship between these two concepts in the formation of the concept of "process influence". Then, in this study, the process influence in Iran during Qajar period has been analyzed by emphasizing the origin of this kind of influence during that time. According to above question, the findings of the current study has shown that such process influence has been started firstly by political/social events associated to the great powers of Qajar Period particularly England under the doctrine of Freemasonry followed by the next generations of dependency; the beginning of the network influence were provided by three pillars "insight, tendency and action" of the process, using implicit concepts beyond the boundaries in the sphere of Iranian politics and government.
It should be noted that the writers of the current article have used the documentary/library method to collect information and they have answered the above question using the historical method
کلیدواژه‌ها [English]
- process influence
- the project of influence
- Colonialism
- malkam khan
- Imperialism
- اتحادیه، منصوره(1361)، پیدایش و تحول احزاب سیاسی مشروطیت؛ دوره اول و دوم مجلس شورای ملی، تهران: نشر گستر.
- اکبری، محمد علی (1384)، چالش های عصر مدرن در ایران عهد قاجاری، مجموعه مقالات. تهران: موسسه انتشارات روزنامه ایران.
- الگار، حامد (1359)، نقش روحانیت پیشرو در جنبش مشروطه، ترجمه ابوالقاسم سری، تهران: نشر توس.
- الوانی، مهدی (1386)، مدیریت عمومی، تهران: نشر نی، چاپ سی و یکم.
- آخوندزاده، میرزا فتحعلی (1357)، الفبای جدید مکتوبات، گردآورندگان حمید محمد زاده و حمید آراسلی، تبریز: نشر احیا.
- آدمیت، فریدون (1340)، فکر آزادی و مقدمه مشروطیت، تهران: نشر سخن.
- آدمیت، فریدون (1351)، اندیشه ترقی و حکومت قانون هر سپهسالار، تهران: خوارزمی.
- آدمیت، فریدون (بی تا)، ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران، ج1 ، تهران: انتشارات پیام.
- آقاحسینی، علی رضا؛ مهدی پور، آسیه (1392)، «شالوده شکنی گفتمان موج اول روشنفکری در ایران: میرزا ملکم خان، آخوندزاده و میرزا آقاخان کرمانی»، دانش سیاسی، شماره 18، از 45 تا 58.
- پالمر، مونتی و اشترن، لاری و گایل، چارلز (1367)،نگرشی جدید به علم سیاست، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت خارجه.
- جعفریان، رسول (1369)، بررسی و تحقیق در تاریخ مشروطیت ایران، قم: انتشارات طوس.
- جمال زاده، ناصر؛ منتظری، مصطفی (1390)، «بررسی دکترین سیاسی-فرهنگی میرزا ملکم خان ناظم الدوله»، مطالعات سیاسی، شماره 13، از 163 تا 192.
- حائری، عبدالهادی (1364)، تشییع و مشروطیت در ایران، تهران: انتشارات امیرکبیر.
- خان ملک ساسانی، احمد (1383)،دست پنهان انگلیس در ایران، تهران: نشر خلیلیان.
- خان ملک ساسانی، احمد (بی تا)، سیاست گران دوره قاجار، تهران: انتشارات بابک، ج 1.
- خسروپناه، عبدالحسین (1389)، جریان شناسی ضد فرهنگ ها، قم : نشر تعلیم و تربیت اسلامی.
- دهخدا، علی اکبر (1385)، لت نامه دهخدا.
- دهقانی فیروز آبادی، سید جلال ( بهار1390)، «فناوری های قدرت در جنگ نرم»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال چهاردهم، شماره مسلسل 51
- رائین، اسماعیل (1347)، حقوق بگیران انگلیس در ایران، تهران: انتشارات جاویدان.
- رائین، اسماعیل (1357)، فراموش خانه و فراماسونری در ایران، تهران: نشر لیلا، چاپ اول، ج 1.
- شاه آبادی، حمیدرضا (1378)، تاریخ آغاز فراماسونری در ایران، تهران: سوره مهر.
- شجیعی، زهرا (1372)، نخبگان سیاسی ایران، تهران: انتشارات سخن، ج 4.
- طاهری مقدم، سید محمد؛ بوچانی، ابراهیم (1394)، «میرزا ملکم خان ناظم الدوله و تأملی بر اندیشه های آموزشی او»، جستار های تاریخی، شماره 11، از 73 تا 88.
- طباطبایی، محمدحسن (1380)، نفوذ فراماسونری در مدیریت نهادهای فرهنگی، تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی
- غفاری، مسعود؛ رادمرد، محمد (1393)، علوم سیاسی، شماره 37، از 63 تا 94.
- کسروی، احمد (1363)، تاریخ مشروطه، تهران: امیرکبیر.
- گازرانی، سعید؛ امینی، رضا (1389)، « تعارض دین و مدرنیته در اندیشه روشنفکران غیر دینی عصر مشروطه: مقایسه آخوندزاده و ملکم خان»، مطالعات سیاسی، شماره 8، از 147 تا 174.
- گودرزی، غلامرضا( 1383)، دین و روشنفکران مشروطه، با مقدمه غلامعلی توسلی، تهران: اختران.
- لغت نامه اینترنتی آکسفورد
- لغت نامه اینترنتی کمبریج
- لغت نامه لی روبرت
- مجموعه روزنامه قانون، انتشارات کویر، زمستان 1369.
- محمود، محمود (بی تا)، تاریخ روابط ایران و انگلیس در قرن 19، تهران: شرکت نسبی اقبال و شرکاء، ج.5
- محیط طباطبایی، محمد (بی تا)، مجموعه آثار میرزا ملکم خان، تهران: انتشارات علمی، ج 1.
- مدد پور، محمد (1372)، سیر تفکر معاصر، کتاب اول تا پنجم، تهران: انتشارات تربیت.
- مدنی، جلال الدین (1380)، تاریخ سیاسی معاصر ایران، قم: دفتر انتشارات اسلامی، ج 1.
- مطهر نیا، مهدی (1378)، تبیینی نوین بر مفهوم قدرت در سیاست و روابط بین الملل، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت خارجه.
- معین (1386)، لغت نامه معین.
- ملکی، حسین (1394)، نقش فراماسون ها در تاریخ معاصر ایران، تهران: نشر اشاره.
- مورهد، گریفین (1386)؛ رفتار سازمانی، ترجمه مهدی الوانی و غلامرضا معمار زاده، تهران: مروارید.
- موسسه فرهنگی قدر ولایت (1387)، نقش روشنفکران در تاریخ معاصر، تهران: نشر قدر ولایت.
- میرزا ملکم خان (بی تا)، کتابچه اصول ترقی.
- نای، جوزف (1387)، قدرت نرم، ترجمه سید محسن روحانی و مهدی ذوالفقاری، تهران، دانشگاه امام صادق(علیه السلام)، چاپ اول.
- نفیسی، سعید (1344)، نیمه راه بهشت، تهران: امیرکبیر.
- نورایی، فرشته (1352)، تحقیق در افکار میرزا ملکم خان ناظم الدوله، تهران: امیرکبیر.
- Avery, Peter et al. (1991). The Cambridge History of Iran: From Nadir Shah to the Islamic Republic. Cambridge: Cambridge University Press.
- Bernal, Martin (2006), The Black Athena, London: Rutgers University Press.
- Gheissari, Ali; Vali Nasr (2009), Democracy in Iran: History and the Quest for Liberty. New York: Oxford University Press.
- Katouzian, Homa (2000), "European Liberalism and Modern Concept of Libertyin Iran", Journal of Iranian Research and Analysis, Vol. 16, November.
- Merriam Webster (2016) Merriam Webster's Collegiate Dictionary, United States of America, by Merriam Webster.
- Sajo, Anderas (2004), Human Right with Modesty: The Problem of Universalism,
- Naren Chitty et al. (2016), he Handbook of Soft Power (Routledge International Handbooks), Routledge Press.
- Amanat, abbas (2014), The Information Revolution and Power, Current History. Vol. 113, No. 759: pp. 19-22.
)