نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری تخصّصی جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

انسان در عصر حاضر با ورود به دنیای مجازی با پدیده های بسیار متفاوتی در عرصه گوناگون زندگی مواجه شده است.ورود به این دنیای متفاوت مفهوم سنّتی دولت که با مرزهای جغرافیایی همراستا بود، دچار ابهام شده و به تبع آن شهروندی و دموکراسی در تعاریف خود با ابهام کارکردی روبرو شده‌اند. می‌توان دو دیدگاه کلّی را دربارۀ‌ این‌که آیا اینترنت، دموکراسی و به تبع آن حقوق شهروندی را تقویت می‌کند؟ دیدگاه خوشبینانه بر این باور است که اینترنت مقیاس و سرعت اطلاعات را افزایش می‌دهد و نظارت و کنترل بیشتری را به روی رژیم اطلاعاتی در اختیار کاربرانِ اطلاعات می‌گذارد، از این‌رو تعهّد برای اطلاعاتِ نامحدود، تعهّد برای یک دموکراسی و حقوق شهروندی بهتری است. دیدگاه دیگر، استدلال‌هایی در رابطه با ناکارایی اینترنت در سیاست و حوزه شهروندی دارد، دیدگاهی که معتقد است اینترنت با توجه به عناصر هویّتی از قبیل جنسیّت، نژاد، وضعیّت اجتماعی افراد و نابرابری‌های فضایی و جغرافیایی تبعیض‌ساز است و نهایتاً این‌که، فضای اینترنت تحت نفوذ شدید منافع اقتصادی سرمایه‌داری است و از این‌رو نابرابری در حالِ افزایشی را نسبت به دنیای واقعی نشان می‌دهد. این پژوهش با استفاده از رویکرد تحلیلی ـ توصیفی درصدد بررسی انتقادی اینترنت و رابطة آن با شهروندی و دموکراسی است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که این مفاهیم در فضای مجازی چندان تحت تأثیر این فضا نیستند و بالعکس بیشتر متأثر از فضای واقعی و تحت تأثیر گفتمان دولت مدرن قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The citizenship and democracy in the virtual space, from the reality to the hyper reality

نویسندگان [English]

  • Kiuomars Yazdanpanah Dero 1
  • Yashar Zaki 1
  • Azim Zamani 2

1 Assistant Prof.

2 Ph.D. Student in Political Geography, University of Tehran

چکیده [English]

By entering the virtual world, the traditional concept of government that had correlated with geographical boundaries, became foggy. And consequently, citizenship and democracy in their definition faced with functional ambiguity. In this regard, two general views can recognize about the Internet. Whether the internet reinforces of democracy and thus civil rights or not. In the optimistic view, the internet increases scale and speed of information and more control and Supervision on Information regime Provides the Information Users. Hence, in this Approach, the obligation for unlimited information is the obligation for better democracy and civil rights. Another view has the arguments on Internet inefficiency in politics and field of citizenship. In regard to the elements of identity such as gender, race, social situation of people and spatial and geographical inequalities, this approach represents that the Internet has a discriminatory character. Finally, the Internet space is under the strong influence of the capitalistic economic interests and therefore growing inequality shows than the real world. This research by using descriptive analytical approach seeks to critically examine the Internet and its relationship with citizenship and democracy. The results show that these concepts in the virtual space isn't affected by this space and vice versa further influenced by the real space and discourse of the modern government

کلیدواژه‌ها [English]

  • Democracy
  • Citizenship
  • Identity
  • Virtual Space
  • Reality
  • Hyper reality
  • آشوری، داریوش (1382). دانشنامه ی سیاسی، تهران: انتشارات مروارید.
  • آگامبن، جورجو (1387)، وسایل بی هدف، ترجمه امید مهرگان و صالح نجفی، تهران: نشر چشمه.
  • آگامبن، جورجو (1392)، نام های سیاست، مقاله ی : یادداشت های مقدماتی در باب مفهوم دموکراسی، ترجمه: حسین نمکی، تهران نشر بیدگل.
  • ادگار، اندرو و سجویک، پیتر (1388)، مفاهیم کلیدی در نظریه فرهنگی، ترجمه: ناصرالدین علی تقویان، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  • ارسطو (1387)، سیاست ترجم حمید عنایت، تهران: انتشارات امیرکبیر.
  • استریناتی، دومینیک (1392)، نظریه های فرهنگ عامه، ترجمه: ثریا پاک نظر، تهران: انتشارات کتابخانه فروردین.
  • استیونسن، نیک (1384)،  رسانه های جدید و جامعه اطلاعاتی: (شیلر، کاستلز، ویریلیو و فمنیسم سایبر)، ترجمه پیروز ایزدی، فصلنامه رسانه، سال 16، شماره 2.
  • بارکر، کریس، (1391) مطالعات فرهنگی ( نظریه و عملکرد)، ترجمه: مهدی فرجی و نفیسه حمیدی، تهران انتشارات  پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجماعی
  • باومن، زیگمونت (1388)، اشارت های پست مدرن، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: انتشارات ققنوس.
  • برمن، مارشال (1387)، تجربه مدرنیته، ترجمه مراد فرهادپور، تهران انتشارات طرح نو.
  • بل، دیوید (1389)، درآمدی بر فرهنگ های سایبر ، ترجمه مسعود کوثری و حسین حسنی، تهران: انتشارات جامعه شناسان.
  • بلزی، کاترین (1393)،  عمل نقد، ترجمه عباس مخبر، تهران: نشر آگه.
  • بوسا ابو، (1385)، امیر پالیسم سایبر: روابط جهانی در عصر جدید الکترونیک، ترجمه پرویز علوی، تهران: انتشارات ثانیه.
  • تافلر، آلوین (1389)، جابجاییدر قدرت، ترجمه شهین دخت خوارزمی، تهران: نشر علم.
  • حافظ نیا، محمدرضا (1385)، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد: انتشارات پاپلی.
  • حسن زاده، محمد و دیگران (1388)، عصر اطلاعات و دولت دسترس پذیر، تهران: نشر کتابدار.
  • رابینز، کوین و وبستر، فرانک (1384)، عصر فرهنگ فنّاورانه؛ از جامعه اطلاعاتی تا زندگی مجازی، ترجمه مهدی داودی، تهران: نشر توسعه.
  • روسو، ژان ژاک (1385)، قرارداد اجتماعی، مرتضی کلانتریان، تهران: نشر آگه.
  • صداقت، قاسم علی (1389)، ویژگی های فقه اهل بیت و نقش آن در حمایت از حقوق شهروندی، مجله معرفت، سال نوزدهم، شماره 154.
  • عاملی، سعیدرضا (1388)، فصنامه ارغنون، جهانی شدن، شماره 24، مقاله: جهانی شدن ها: مفاهیم و نظریه ها، تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
  • عاملی، سعیدرضا (1388)، مطالعات شهر مجازی، تهران: انتشارات قلم.
  • فالکس، کیث (1388)، رویکرد های نوین شهروندمداری، ترجمه: محمد حسن امامی، تهران: نشر شهر.
  • کارازوجیانی، آتینا (1388)، ساست های منازعه سایبری، ترجمه محبوبه بیات، تهران: انتشارات مرکز آموزشی و پژوهشی شهید صیاد شیرازی.
  • کوثری، مسعود (1387)، اینترنت و آسیب های اجتماعی، تهران: نشر سلمان.
  • گراسبرگ، لارنس، (1386)، مطالبات فرهنگی: دیدگاه ها و مناقشات، مقاله: مطالعات فرهنگی و در جهان های نو، ترجمه: فردین علیخواه، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
  • لاک، جان (1388)، رساله ای درباره حکومت، ترجمه حمید عضدانلو، تهران: نشر نی.
  • لیوتار، ژان فرانسوا (1387)، وضعیت پست مدرن، ترجمه حسینعلی نوذری، تهران: نشر گام نو.
  • ماتلار، آرمان (1388)، فصلنامه ی ارغنون، جهانی شدن، مقاله: دیرینه شناسی عصر جهانی: پی ریزی یک باور، ترجمه: جواد گنجی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات، شماره 24.
  • مویر، ریچارد (1379)، درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی، ترجمه درّه میرحیدر و یحیی صفوی، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلّح.
  • هاروی، دیوید (1393)، شهر و نظریه انتقادی، ترجمه: حسین حاتمی نژاد و محمود شورچه، تهران : انتشارات پرهام نقش.
  • وبستر، فرانک (1383)، نظریه های جامعه اطلاعاتی، ترجمه اسماعیل قدیمی، تهران: نشر قصیده سرا.
  • ون دایک، جان (1384)، قدرت و سیاست در جامعه شبکه ای، ترجمه اسماعیل یزدان پور، فصلنامه رسانه، سال 16، شماره.
  • Barak, A. (2006). The Judge in a Democracy. New Jersey: Princeton University Press.
  • Bhuiyan, A. (2008). Peripheral View: Conceptualizing the Information Society as a Postcolonial Subject. London: Sage.
  • Brock, M. E; Buckley, M R (2013). Human Resource Functioning in an Information Society: Practical Suggestions and future Implications. London: Sage.
  • May, Christopher. T. (2002). The Information Society: A Sceptical View. Cambridge: Polity Press.
  • Przeworski, A. (2010). Democracy and the Limit of Self-Government. New York: Cambridge.
  • Yang, Guobin (2005). Accounts of information technologies and an information society. London: Sage.