نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه تربیت مدرس
2 استادیار گروه روابط بین الملل دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
اندیشه و فرهنگ، بنیان و اساس هر اجتماع انسانی را تشکیل می‌دهند و تفاوت جوامع بشری به تفاوت در اندیشه، نگرش و فرهنگ آنها باز می‌گردد. نشان جامعهٔ سالم، اندیشهٔ متعالی و فرهنگ سالم و علامت جامعهٔ بیمار و منحط، اندیشهٔ راکد و فرهنگ آشفته و بیمار است.بسیج که از لحاظ لغوی از عناصر «اراده»، «آگاهی»، «سامان‌بخشی» و «عام‌اندیشی» شکل گرفته است، از لحاظ مفهومی روندی اندیشه‌ای- عملی است. روندی معقول، منطقی، آزادانه، آگاهی و مبتنی بر فطرت انسانی نوع بشر که حاصل عقل، تعقل و تدبر اوست. در بعد نهادی نیز این روند سازمان می‌یابد. و در لوای رهبری آزاداندیش و فرزانه – چونان امام خمینی (ره)- قرار می‌گیرد. بستر و کارمایهٔ اصلی بسیج، اندیشه و تفکر و فرهنگ بسیجی است. اندیشه و تفکر بسیجی نیز محصول عقل انسان آزاد و عامل شکوفایی آن است که در کلیت خود جهان‌نگری و بالتبع ایدئولوژی گروهی یا طبقاتی نیست بلکه ایدئولوژی نوع انسان است.حاصل اندیشه، نگرش و ایدئولوژی بسیجی، فرهنگ بسیجی است و آن نظامی از اندیشه‌ها و معانی و ارتباط میان آنها و نیز ارتباط آنها با الگوهای رفتاری «انسان بسیجی». در چنین نظام معنادار ارتباطی است که تمام کنش‌ها و رفتارها معنا یافته، ارزش و قداست می‌یابند. این نظام فرهنگی که از جوهرهٔ عقلی- دینی برخودار است با فطرت بشری نیز هماهنگی دارد و دارای ویژگی‌های چند، مانند خداگونه اندیشی، اتکا بر فطرت سلیم انسانی، عقلایی و منطقی بودن، واقعیت نگری، آرمان‌گرایی، ولایت مداری, ایمان پذیری، علم باوری، متعهد بودن، تخصص‌گرایی، وحدت‌گرایی و وفاق‌اندیشی، مصلحت‌شناسی، نوآوری و تحول، عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی، نگرش عاشورایی، شهادت‌طلبی و اسوه‌گرایی است و لذا هرگز نمی‌تواند در قالب‌های تنگ گروهی و طبقاتی یا جناحی و صنفی باقی بماند وگرنه بسیجی نخواهد بود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Thinking and Basij culture in the ideas of Imam Khomeini (RA)
نویسنده [English]
- Mohsen Eslami 2
2 Assistant Professor of International Relations at Tarbiat Modarres University
چکیده [English]
Thought and culture, constitute the basis of any human society, and difference between societies returns to differences in thought, attitude and their culture. Indicates healthy society, the idea of the sublime and healthy culture and society sick and decadent symbols are ideas and culture still confused and sick. literally The Basij means "will", "consciousness", "regulations" and Conceptually, is process of Thought – practical. The Basij is process reasonable, rational, free, awareness and based on human nature that is result of his wisdom and prudence. On the institutional aspects of the process organized and surveillance under the leadership of the minded and wise - as Imam Khomeini. The main essence of Basij, is thought and culture of Basij. Though of Basij is also product free human reason that its entirety is not group or class ideology but is ideology of humans mankind. The result of thought, attitude and ideology of basij, is culture of basij and a system of ideas and meanings and the relationship between them and their relation to behavior patterns "Basij’s human". In such a communication significant system, became values and sanctity all actions and behaviors. This cultural system that enjoyed of essence of intellectual-religious, coordinate with human nature.
کلیدواژه‌ها [English]
- Basiji
- Basiji thinking
- Basij culture
- Imam Khomeini (RA)
- قرآن کریم.
-آزاد ارمکی، تقی «درآمدی بر بسیج‌شناسی اجتماعی»، مجلهٔ علمی پژوهشی بسیج، مرکز مطالعات و پژوهش‌های ارتش بیست میلیونی، شماره 1، زمستان 1372.
-آشوری، داریوش، تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ، تهران: مرکز اسناد فرهنگی آسیا، 1357.
-اسلامی ندوشن، محمدعلی «آشفتگی فرهنگی و اخلاق»، اطلاعات سیاسی – اقتصادی، ش 66-65، بهمن و اسفند 1371.
- امام خمینی، سید روح‌الله، صحیفه امام، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1378، 22 ج.
- _____________، صحیفه نور، تهران: مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی وزارت ارشاد اسلامی، 1361 به بعد، 22 ج.
- ________________، کلمات قصار، پندها و حکمت‌ها، امام خمینی (ره)، تهیه و نشر مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، تهران، ج 4، تابستان 1376.
- ___________ شرح حدیث جنود عقل و جهل، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، چاپ اول، 1377، ص 147.
-____________، ولایت فقیه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، 1373.
- ________________، دیوان امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، 1380.
- بدیع، برتران فرهنگ و سیاست، ترجمه احمد نقیب‌زاده، تهران، نشر دادگستر، 1376.
- بشریه، حسین، انقلاب و بسیج سیاسی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1380.
- تمیمی آمدی، عبدلاواحدین محمد غررالحکم و دررالکلم، شرح جمال‌الدین محمد خوانساری و مقدمه و تصحیح و تعلیق میرجلال‌الدین حسینی ارموی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1373.
- جمشیدی، محمدحسین، «تهاجم فرهنگی چیست؟» (از سری تهاجم فرهنگی ش 1)، فصلنامه عملی پژوهشی بسیج، ش 3 و 4، تابستان و پاییز 1373.
- ___________، «آرمان بسیج و بسیج ارمانی از منظر امام خمینی»، ایدئولوژی رهبری و فرآیند انقلاب اسلامی، مجموعه مقالات کنگره بین‌المللی تبیین انقلاب اسلامی، تهران: عروج، 1382، ج اول، صص 287-315.
-خامنه‌ای، سید علی، بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با فرماندهان نواحی و پایگاه‌ها و گردان‌های بسیج سراسر کشور ۸/۹/1374
- __________، بیانات مقام معظم رهبری در جشن بزرگ منتظران ظهور ۳/۹/1378
- ______________، بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با سپاهیان و بسیجیان ۲/۹/1377
- راهنمای انسانیت، گردآورنده: مرتضی فرید تنکابنی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ج سوم، 1377.
- سنایی، مجدالدین مجدود بن آدم، حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه، تصحیح مدرس رضوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1368.
- سنگری، محمدرضا، «مرگ اندیشی در ادبیات گذشته، معاصر، انقلاب»، ادبیات انقلاب، انقلاب ادبیات(مجموعه مقالات کنگره بررسی تأثیر امام خمینی و انقلاب اسلامی بر ادبیات معاصر تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.، ج اول، 1377.
- صالحی امیری، سید رضا، مفاهیم و نظریه‌های فرهنگی، تهران: ققنوس، 1386.
- کلینی ابوجعفر محمد بن یعقوب، اصول کافی، ترجمه و شرح سید جواد مصطفوی، تهران، انتشارات علمیه اسلامیه، بی‌تا.
- مردانی، نصرالله خون نامهٔ خاک، تهران، انتشارات کیهان، 1364.
- مطهری، مرتضی مجموعه آثار، شماره 2، مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی، قسمت اول، انسان و ایمان، قم، انتشارات صدرا، ج 6، 1375.
- معین، محمد، فرهنگ فارسی، 6 جلدی، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1376.
- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ایثار و شهادت در مکتب امام خمینی (ره)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1375.
- مولوی بلخی، جلال‌الدین محمد، مثنوی معنوی، به تصحیح رینولد نیکلسون، به اهتمام نصرالله پورجوادی، تهران: امیرکبیر، 1373.
- نهج‌الفصاحه، گردآوری و ترجمه: ابوالقاسم پاینده، تهران، انتشارات جاویدان، ج 3، 1377
- یاسائی، مسعود، سپاه از دید قانون، تهران: وزارت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، دفتر حقیقی و امور مجلس،1362.
-Carr, L.J.,”situation psycology”, American journal of sociology, vol. 51, 1945.
- Durkheim,E., be ladivision du travail social, paris: p.u.f., 1973.
- Durkheim, E., les forme’s el’ementaives de la vie religieuse, paris, p.u.f 1968.
-Etzioni,a., The Active Society, New York, free press, 1968.
-Kluckhohn, Kroeber. A.LC., culture: A Critical Review of Concepts; Newyork: vintay Books, 1952.
-Kluckhohn, c. and Kelly, w.h., The Concept of Culture, in Lintion, r., ed., The science of Man in the world crises, NewYourk. 1945.
- Linton, R.,The Study of Man, Newyork; 1936.
- Weber,M., Essaissur la theorie de science, paris: plon, 1965.
)