نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار و عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد دیپلماسی و سازمان های بین المللی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

چکیده

راهبرد آمریکا در برابر ایران از همان ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مبتنی بر محدود ساختن، منزوی کردن، تغییر رفتار و در نهایت تغییر نظام سیاسی بوده است. یکی از این راهبردها به کارگیری دیپلماسی اجبارآمیز بر علیه جمهوری اسلامی ایران است. رهیافت مداخله جویانه آمریکا پس از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در خاورمیانه شدت یافت و موجب امنیتی شدن منطقه و تهدید حاکمیت ملی کشورهایی همچون ایران شد. لذا جمهوری اسلامی ایران برای خنثی‌سازی آن به دنبال بیشینه‌سازی قدرت هوشمند خود در خاورمیانه است. از این رو هدف اصلی از مقاله حاضر یافتن رابطه و بررسی تاثیر دیپلماسی اجبار ایالات متحده آمریکا بر شکل گیری و تقویت قدرت هوشمند جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه پس از ۱۱ سپتامبر است. سوال اصلی این مقاله این است که دیپلماسی اجبارآمیز ایالات متحده آمریکا بر قدرت هوشمند جمهوری اسلامی ایران چه تاثیری داشته است؟ روش تحقیق از نوع توصیفی و تحلیلی می‌باشد. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که دیپلماسی اجبار ایالات متحده آمریکا موجب شده است؛ ظرفیت‌های قدرت جمهوری اسلامی ایران را در قالب قدرت هوشمند در جهت خنثی سازی و کاهش فشارها و تهدیدات، فعال نموده و این کشور را به قدرت منطقه‌ای به دور از انزوا در خاورمیانه مبدل سازد. از جمله این ظرفیت‌ها می توان در حوزه قدرت هوشمند به تقویت قدرت موشکی جمهوری اسلامی ایران، الهام بخشی به جنبش‌های بیداری اسلامی در منطقه، محور مقاومت به عنوان راهبرد ضد مهار، نقش و اثرگذاری سردار سلیمانی اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

the Impact of US Coercive Diplomacy on the Smart Power of the Islamic Republic of Iran in the Middle East (2020-2001)

نویسندگان [English]

  • mehdi abbaszadeh 1
  • mohammad hesam Gavari 2

1 Associate Professor and Faculty Member of the Political Science Department of Shahid Bahonar University, Kerman, Iran

2 Department of Political Science, Faculty of Law and Theology, Shahid Bahonar University, Kerman, Iran

چکیده [English]

America's strategy against Iran has been based on changing the political system since the beginning of the victory of the Iranian Islamic Revolution. America's interventionist approach intensified in the Middle East after September 11, 2001 and caused the security of the region of countries such as Iran. Islamic Republic of Iran seeks to maximize its smart power in the Middle East in order to neutralize it. The main goal of this article is to find the examine the impact of the coercive diplomacy of the United States of America on the formation of the smart power of the Islamic Republic of Iran in the Middle East. It is from September 11.The main question of this article is what effect has the coercive diplomacy of the United States of America had on the smart power of Iran? The research method is descriptive and analytical. The findings of the article show that coercive diplomacy of the United States of America has caused; Activate the power capacities of the Islamic Republic of Iran in the form of smart power to and threats and turn this into a regional power far from isolation in the Middle East. Among these capacities, in the field of smart power, it can be mentioned to inspire the Islamic awakening movements in the region, the axis of resistance as an anti-containment strategy, the role and effectiveness of General

Soleimani.

کلیدواژه‌ها [English]

  • coercive diplomacy
  • us foreign policy
  • soft power
  • smart power
  • Islamic Republic of Iran
  • Middle East
احمدی، مهدی و اکبری، خیرالله (۱۳۹۴). کالبد شکافی قدرت هوشمند جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر تحولات خاورمیانه، مطالعات عملیات روانی، 13(43)، 61-95.
احمدیان، قدرت و بنی‌اشراف، سیدامیرحسین(1398). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: ارتقاء شان، تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، 11(38)، 157-182
احمدیان، قدرت و چراغی، حمیدرضا(1399). تمهیدات جمهوری اسلامی ایران در مقابله با قدرت هوشمند ایالات متحده آمریکا در دوره ترامپ، مطالعات آسیای جنوب غربی، 2(9)، 95-129.
اسدی، ناصر (1390). دیپلماسی اجبار (بررسی مقایسه‌ای سیاست ایالات متحده در قبال عراق، لیبی و ایران)، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
امیدی، علی؛ شفیعی، نوذر و طالعی‌حور، رهبر(۱۳۹۶). آمریکا و دیپلماسی اجبار علیه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، امنیت پژوهی، 16(57)، 111-134.
امینیان، بهادر و عسگریان، محسن(۱۳۹۳). دیپلماسی اجبار آمیز؛ کارویژه تهدید به کارگیری گزینه نظامی آمریکا علیه ایران، سیاست دفاعی، 23(89)، 39-70.
ایزدی، فواد(1391). شبکه بررسی مسائل ایران در آمریکا و سیاست‌های ایالات متحده در قبال جمهوری اسلامی، روابط خارجی، 4(3)، 7-58.
برزگر، کیهان(1397). استراتژی سیاست خارجی ایران در توازن قوای منطقه‌ای، مطالعات راهبردی، 21(82)، 183-205.
پورحسن، ناصر(۱۳۹۶). تکوین عمق راهبردی هوشمند جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه، علوم سیاسی، 20(79)، 75-102.
تاج آبادی، حسین و مرادیان، بهزاد(1393). دیپلماسی دفاعی ـ امنیّتی جمهوری اسلامی ایران در برابر دیپلماسی اجبار ایالات متحده آمریکا، مطالعات قدرت نرم، 4(11)، 49-78.
جباری ثانی، عباسعلی و چگینی، عباس(1400). تبیین جایگاه جبهه مقاومت اسلامی در امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، مطالعات دفاع مقدس، 7(4)، 111-132.
حسینی پناه، رمضان؛ جوان آراسته، حسین و ابراهیمیان، حجت الله(1400). آمادگی دفاعی با رویکرد اصل ۱۵۱ قانون اساسی با تاکید بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران، جامعه شناسی سیاسی انقلاب اسلامی، 2(3)، 173-196.
خبرگزاری دفاع پرس (02/02/1394). دست برتر توان موشکی ایران بر سر کشورهای حاشیه خلیج فارس»، قابل دسترسی در:www.defapress.ir/fa/news/45229
درج، حمید و التیامی نیا، رضا(1399). تحلیل سازه‌انگارانه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات سیاسی یمن،پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 9(1)، 200-219.
دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال و رضایی، نیما(۱۳۹۶). بررسی کنش گفتاری امنیتی کردن انقلاب اسلامی توسط رؤسای جمهوری ایالات متحده، رهیافت انقلاب اسلامی، 11(41)، 3-26.
ربیعی، حسین (۱۳۹۳). تبیین شاخص‌های ژئوپولتیک قدرت هوشمند ایران در راستای تحولات جدید خاورمیانه، مطالعات سیاسی جهان اسلام، 4(3)، 89-112.
رحمانی، سید علی‌اصغر؛ ابوالحسن شیرازی، حبیب‌الله و سنایی، اردشیر(1401). مقایسه راهبردهای آمریکا در دوره اوباما و ترامپ جهت تغییر رفتار یا تغییر نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران، مطالعات قدرت نرم، 12(28)، 83-106.
رضایی، علیرضا و محمدیان، علی (1395). تحول مفهوم دیپلماسی در روابط بین‌الملل، پژوهش نامه ایرانی سیاست بین‌الملل، 5(1)، 105-127.
زمانیان، علیرضا؛ تاج آبادی، حسین و متقی، ابراهیم (1399). ویژگی‌های راهبردی و قدرت بازدارندگی تسلیحات موشکی با تمرکز بر جمهوری اسلامی ایران، راهبرد، 29(96)، 137-171.
سهامی، فرهاد؛ فروغی ابری، اصغر و نورانی، مرتضی(1396). بررسی تطبیقی مولفه‌های فرهنگی و سیاسی قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران و انقلاب مصر، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 6(22)، 159-133.
شکوری، ابوالفضل و وزیریان، امیرحسین(1398). احیای قدرت منطقه‌ای ایران (2017-2005)، تحقیقات سیاسی بین‌المللی، 11(38)، 1-30.
ضابط پور کاری، غلامرضا(1400). باز شناسی اصل «نه شرقی و نه غربی» با تاکید بر دیدگاه امام خمینی (ره)، جامعه شناسی سیاسی انقلاب اسلامی، 2(3)، 127-146.
عباسی، کریم؛ قائم‌پناه، صمد؛ شمسینی غیاثوند، حسن و اطهری، سید اسدالله (1401). قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران و جنبش‌های اسلامی جهان اسلام؛ نمونه موردی حزب الله لبنان، مطالعات قدرت نرم، 12(29)، 259-279.
عباسی، مجید(1401). انقلاب اسلامی ایران و ارئه مدل مفهومی قدرت نرم اسلامی- ایرانی، مطالعات قدرت نرم، 12(30)، 7-32.
علیخانی، مهدی(۱۳99). بررسی راهبرد فشار حداکثری ترامپ بر ایران از منظر قدرت اجبار، مطالعات بین‌الملل، 17(65)، 63-86.
علیزاده، محمد لعل و دیانت، محسن(1400). آینده پژوهی و سناریوسازی جایگاه قدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران، مطالعات قدرت نرم، 11(24)، 195-224.
قاسمی، فرهاد و رکن‌آبادی، ایران(۱۳۹۷). دیپلماسی هوشمند و همگرایی منطقه‌ای؛ جهان اسلام، جامعه شناسی سیاسی جهان اسلام، 6(12)، 25-44.
قربانی شیخ‌نشین، ارسلان؛ کرمی، کامران و عباس‌زاده، هادی(1390). قدرت هوشمند، تحول نوین قدرت در عرصه جهانی شدن، روابط خارجی، 3(12)، 125-150.
کریمی، ابوالفضل(1396). نقش ایران در هویت بخشی به مجموعه امنیتی محور مقاومت، ماهنامه پژوهش ملل، 2(20)، 1-14.
مطهرنیا، مهدی(۱۳۸۸). قدرت در پژواک انواع (سخت، نرم، قدرت هوشمند)، علوم اجتماعی، 2(1)، 21-4.
مقتدر، هوشنگ(1373). حقوق بین‌الملل عمومی، تهران: مؤسسه چاپ وزارت امور خارجه.
نای، جوزف(۱۳۸۷). قدرت در عصر اطلاعات از واقع گرایی تا جهانی شدن، ترجمه سعید میر ترابی، تهران: انتشارات مطالعات راهبردی.
نجف‌زاده، فاطمه؛ حیدرپور، ماشاالله و ترابی، محمد(1400). تحلیل سیاستگذاری عمومی ایران در مقابله با تحریم‌های یکجانبه آمریکا از منظر قدرت نرم، مطالعات قدرت نرم، سال 11(26)، 153-176.
وب سایت نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای(1398). بیانات در مراسم سی‌امین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)، قابل دسترسی در: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=42758
یوسفی میانجی، عبدالرضا، دهشیار، حسین، شفیعی، نوذر، حاجی مینه، رحمت(1401). سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا (ترامپ)، در خاورمیانه از منظر مدل‌های تصمیم‌گیری، جامعه شناسی ایران، 5(11)، 189-204.
Cherkaoui, Mohammed (2016), “Clinton versus Trump: Two - Distant Visions”,  http://scar.gmu.edu/sites/default/files/MCherkaoui%20America,  Available at: Report%20on%20US%20Politics.pdf.  pp. 1-17.
Crocker, David Alan (2007), “Philosophy of Development Ethics, Origins, Alignment and Inequalities”, Development Strategy Magazine, Year 1, Number 3, Autumn 2004.
https://home.treasury.gov/news/press-releases/sm541 .
https://www.state.gov/briefing-on-iran-sanctions/
Katzman, Kenneth and McInnis, Kathleen J. (2020), “U.S.-Iran Conflict and Implicationsfor U.S.Policy”, Congressional Research Service, Available at: http://crsreports.congress.gov(Access 26 January 2020).
Larres, Klaus.(2017), “Donald Trump and America’s Grand Strategy: U.S. foreign policy toward Europe, Russia and China”, Available at: http: //www.globalpolicyjournal. com/articles/conflict-and-security/ donald-trump-and-america%E2%80%99s-grand-strategy-us-foreignpolicy-toward-eu.
Nossel, Suzanne (2004), “Smart Power”, Foreign Affairs, March /April.
Nye, Joseph. (2009), “Public Diplomacy and Soft Power”, the Annals of The American Academy of Political and Social Science, AAPSS, 616, March.
Pipes, Danieland Patrick Clawson (1993), “Ambitious Iran, Troubled Neighbors”, Foreign Affairs, February.
Sanctions on the Iranian Regime as Part of Unprecedented U.S. Economic Pressure Campaign, November 5, at:
U.S. Department of State. (2018). Briefing on Iran Sanctions. November 2, at:
U.S. Department of The Treasury (2018). U.S. Government Fully Re-Imposes
White Hous, (2018), “Statement by the President Regarding the Reimposition of Nuclear-
Wilson III, Ernest J. (2008), “Hard power, soft power, smart power”, The Annals of the  American Academy of Political and Social Science, 616.1:110-124.
Winter, Ofir (2020), Existential Threat Scenarios to the State of Israel, Tel Aviv: Institute for National Security Studies.