نویسندگان

1 دانشجوی دکترای فقه و حقوق اسلامی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

توسعه پایدار هرچند دارای اصول نسبتاً ثابت و پذیرفته شده­ای است، اما رویکرد مکاتب فکری و سیاسی نسبت به مسأله توسعه پایدار دارای تفاوت­هایی نیز می­باشد. بر این اساس پژوهش حاضر درصدد است تا به بررسی بنیان­های نظری توسعه پایدار در فقه اسلامی بپردازد که نسبت آن با قدرت نرم نیز بررسی می­شود. بنابراین سؤال پژوهش این است که بنیان­های نظری توسعه پایدار در اسلام شامل چه مواردی است و چگونه می­توانند باعث ایجاد قدرت نرم در جامعه اسلامی شوند؟ فرضیه این است: منابع اسلامی و به طور مشخص فقه، دارای عناصر غنی و کاربردی در حوزه­های اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی هستند که با تبدیل شدن به الگو می توانند باعث افزایش قدرت جامعه اسلامی شوند. یافته­های پژوهش نشان می دهند که قدرت یک جامعه ارتباط وثیقی با نحوه اداره آن جامعه، نگرش ایدئولوژی حاکم بر آن جامعه و همچنین سبک زندگی مردم و دولتمردان دارد که دین اسلام با توصیه به عدالت اجتماعی و اقتصادی، رفتارهای مبتنی بر اعتماد و همچنین حفاظت از محیط­زیست و حراست از میراث نسل­های آینده، الگویی برای دیگر جوامع نیز محسوب می­شود. بنابراین تحقق این الگو از جهات مختلفی می­تواند باعث جذب دیگران به الگوی اسلامی و افزایش قدرت نظام اسلامی در سطوح منطقه­ای و بین­المللی گردد. روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است که چارچوب نظری ژوزف نای را مبنای پژوهش قرار داده است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Theoretical foundations of sustainable development from the perspective of Islamic jurisprudence as a characteristic of soft power

نویسندگان [English]

  • Mehdi Kiayi 1
  • Abbas Samavati 2

1 PhD student in Department of Islamic Jurisprudence and principles of Islamic Law, Yadegar- e- Imam Khomeini(RAH) Shahre Rey Branch , Islamic Azad University

2 Assistant Professor, Department of Islamic Jurisprudence and principles of Islamic Law, Yadegar- e- Imam Khomeini(RAH) Shahre Rey Branch , Islamic Azad University

چکیده [English]

Although sustainable development has relatively fixed and accepted principles, but the approach of intellectual and political schools to the issue of sustainable development also has some differences. Accordingly, the present study seeks to examine the theoretical foundations of sustainable development in Islamic jurisprudence, the relationship of which with soft power is also examined. Therefore, the research question is what are the theoretical foundations of sustainable development in Islam and how can they create soft power in Islamic society? The hypothesis is: Islamic sources, and specifically jurisprudence, have rich and practical elements in the social, economic and environmental fields that can increase the power of Islamic society by becoming a model. Findings show that the power of a society is closely related to the way of governing that society, the ideological attitude of that society and also the lifestyle of the people and statesmen that Islam recommends social and economic justice, trust based behaviors and Protecting the environment and preserving the heritage of future generations is a model for other communities. Therefore, the realization of this model in various ways can attract others to the Islamic model and increase the power of the Islamic system at the regional and international levels. The present research method is descriptive-analytical which is the theoretical framework of Joseph Nye based on the research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainable Development
  • Jurisprudence
  • Soft Power
  • Islamic Society
  • Islamic System
  • قرآن کریم.
  • نهج البلاغه.
  • اخترشهر، على (۱۳۸۳). درآمدى بر اندیشه سیاسى امام خمینى قدس سره، قم: یاد اندیشه.
  • ازکیا، مصطفی(1384). غفاری، غلامرضا، مقدمه ای بر جامعه شناسی روستایی. تهران: اطلاعات.
  • بجنوردی، سیدمحمدحسین (۱۴۰۱ق). القواعد الفقهیه، قم: الهادی.
  • ثعالبی، عبدالرحمن بن محمد (1418ق). تفسیر الثعالبی المسمی بالجواهر الحسان، بیروت: انتشارات داراحیاء التراث العربی.
  • جمعه پور، محمود (1378). «فرایند توسعه پایدار و نقش مشارکت مردمی در مدیریت و بهره برداری بهینه از منابع طبیعی»، مجموعه مقالات همایش منابع طبیعی، مشارکت و توسعه، تهران.
  • حر عاملی، محمد بن حسن(1364). وسائل الشیعه، بیروت، دارالکتاب العربی.
  • دارابی نیا، مرتضی، فروغی نیا، حسین (1392). «قدرت نرم؛ بازنمایی از رویکرد جدید امنیت در عصر جهانی شدن»، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال ششم، شماره 22، زمستان.
  • سنجابی شیرازی، جهانبخش (1389). «مفهوم شناسی و تبارشناسی قدرت و جنگ نرم؛ اصول و روش های رویارویی با آن در منابع علمی»، فصلنامه ره نامه سیاستگذاری دفاعی و امنیتی، سال اول، شماره دوم، زمستان.
  • صحفی، سید محمد (1379). تعالیم انسانی اسلام، تهران، سازمان تبلیغات.
  • طباطبایی حکیم، محمد تقی (1979م). الاصول العامه للفقه المقارن، بیروت: مؤسسه آل البیت.
  • طباطبایی، محمد حسین(1377). المیزان، ترجمه سید محمد باقرموسوی همدانی، قم: جامعه مدرسین
  • طوسی، محمد بن حسن (1363). المبسوط فی فقه الامامیة. تهران: المکتب المرتضویه.
  • عظیمی، حسین (1369). «توسعه، فرهنگ، آموزش»، اطلاعات سیاسی – اقتصادی، شماره‌ی 38.
  • کلینی، محمد بن یعقوب(1375). اصول کافی، قم: اسوه.
  • گلشن پژوه، محمدرضا (1387). جمهوری اسلامی ایران و قدرت نرم، تهران: معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی و مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
  • متوسلی، محمود (1392). توسعه اقتصادی، مفاهیم، مبانی نظری، رویکرد نهادگرایی و روشن شناسی. تهران: سمت.
  • مجلسی، محمد باقر (1403ق). بحارالانوار ، مصحح محمد باقر محمودی، عبدالزهراء علوی، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  • محمدی ری شهری، محمد (1384). میزان الحکمه، قم: دارالحدیث.
  • مشکی، مهدی(1395). مدرنیته، توسعه و لیبرالیسم. قم: دفتر نشر معارف.
  • مصطفوی، محمد کاظم (۱۴۲۱). القواعد، قم: دفتر نشر اسلامی.
  • مطهری، مرتضی (۱۳۸۰). مجموعه آثار، تهران: صدرا.
  • مکارم شیرازی، ناصر (1382). انوارالاصول، قم: مدرسه الامام علی بن ابی طالب (علیه السلام).
  • موسایی، میثم (1388). «رابطه توسعه اجتماعی و توسعه اقتصادی»، نشریه راهبرد یاس، شماره بیست، صص 119-97.
  • موسوی خمینی، سید روح الله (۱۳۷۰). صحیفه نور، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • موسوی خمینی، سید روح الله (۱۳90ق). تحریر الوسیله، نجف: مطعبه الاداب.
  • موسوی خمینی، سید روح الله (1410ق). الرسائل، قم: اسماعیلیان.
  • مولدان، بدریچ، سوزان بیلهارز (1381). شاخص های توسعه پایدار، ترجمه نشاط حداد تهرانی، ناصر محرم نژاد، تهران: سازمان حفاظت محیط زیست.
  • مهاجری، علی (1379). جرائم خاص کارکنان دولت، تهران: انتشارات کیهان.
  • نای‌ ، جوزف‌ (١٣٨٧‌). جنگ نرم، ترجمه محسن روحـانی و مهـدی ذوالفقـاری، تهـران: دانشگاه امام‌ صادق (ع).
  • نوری، میرزا حسین (1408ق) مستدرک الوسائل، بیروت، موسسه آل البیت لاحیاء التراث.
  • Gray, Colin. S. (2011). Hard Power and Soft Power; the utility of military Force AS An instrument of Policy in the 21ST Century, strategic Students Institute.
  • Lin and Hongtao, Li and Leng (2017). Joseph Nye Soft Power T Heory and Its Revelation Towards Ideological and Political Education, Humanities and Social Sciences. Vol. 5, No. 2.
  • Patalakh, Artem (2016). Assessment of Soft Power Strategies: Towards an Aggregative, Analytical Model for Country-Focused Case study Research, CIRR xxxii (76).