نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه علوم سیاسی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران
چکیده
ایران هراسی و شیعه ستیزی دو فاکتور مهم اکثر رسانه های جهان عرب چه به شکل مکتوب همچون الحیات، الشرق الاوسط، عکاظ، اخبار الخلیج، الاتحاد، الریاض و چه به شکل دیداری همچون شبکه های الجزیره، العربیه در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی بوده است. هدف از انجام این تحقیق که به روش توصیفی– تحلیلی و مبتنی بر «نظریه بازنمایی»، به رشته تحریر درآمده است، مطالعه نقش شبکه سعودی العربیه در اثر گذاری بر افکار عمومی جهان عرب توسط بازنمایی برخی از رخداد های ضد ایرانی و شیعی است. مطابق با نظریه بازنمایی در فرایند تأثیرگذاری بر افکار عمومی یک رسانه هیچ گاه ابزاری خنثی و یک میانجی بی طرف در ارائه تصویر به حساب نمی آید؛ زیرا هر رسانه ای، بنوعی متکی به زبان و معناست و زبان و معنا نیز در چارچوب گفتمان همواره متکی به قدرت حاکم است. لذا بازنمایی حوادث توسط رسانه ها - سوای بحث اخلاقی و غیراخلاقی بودن آن- دارای سو گیری ایدئولوژیک است. بر اساس نظریه «بازنمایی سوگیرانه»، شبکه العربیه مبتنی بر ایدئولوژی وهابیت به گونه ای سیاست ایران هراسی و شیعه ستیزی را ترسیم و دنبال می نماید که حتی خطر ایران برای جهان عرب بیشتر از رژیم صهیونیستی است. یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که در فرایند عملیات روانی - رسانه ای شبکه العربیه، جمهوری اسلامی باید به عنوان نظامی سنی ستیز به تصویر کشیده شود که هیچ کاری جز قلع و قمع اهل تسنن منطقه و تسلط بر جهان عرب در قالب طرح هلال شیعی ندارد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Media and Public Opinion; Recognizing the Performance of Al-Arabiya Network in the Project of Iranophobia and anti-Shiism in the Arab world
نویسنده [English]
- masoud motalebi
Assistant Professor, Department of Political Science and International Relations, Islamic Azad University, Shahrood Branch
چکیده [English]
After the victory of the Islamic Revolution in Iran, anti-Shiism and Iranophobia are two important factors in most of the media in the Arab world, whether in written form such as Al-Hayat, Al-Sharq Al-Awsat, Akhbar Al-Khaleej, Al-Ittihad, Al-Riyadh or visually as a network. Al Jazeera, Al Arabiya, Al Arab.
The purpose of this research, which has been written in a descriptive-analytical method based on "representation theory", is to study the role of the Saudi Al-Arabiya network in influencing the public opinion of the Arab world by representing some anti-Iranian and Shiite events. According to the theory of representation in the process of influencing public opinion, a media is never a neutral tool and a neutral mediator in presenting the image; Because the media relies on language and meaning, and language and meaning always rely on power in the context of discourse. According to the "biased representation" theory, the Al-Arabiya network, based on the Wahhabi ideology, traces and pursues a policy of Iranophobia and anti-Shiism in a way that even Iran is more dangerous to the Arab world than the Zionist regime. The results of the present study show that in the process of Saudi psycho-media operations against Islamic Iran and also deciphering the revelation of Arab-Israeli relations in the media dictionary of Al-Arabiya network, the Islamic Republic should be portrayed as an anti-Sunni military. It has nothing to do but suppress the Sunnis of the region and dominate the Islamic and Arab world in the form of the Shiite Crescent.
کلیدواژه‌ها [English]
- Media
- Public Opinion
- Al-Arabiya Network
- Iran phobia
- Anti-Shiite
- The Arab world
- بیچرانل، عبدالله (1389). «کارکردهای شبکه های تلویزیونی ماهواره ای درجنگ نرم»، رسانه، سال بیستم، شماره2، صص 126-103.
- تاجیک اسماعیلی سمیه و مکی شادی (1396). «رسانه های عربی و تفرقه آفرینی مذهبی در خاورمیانه؛ مطالعه موردی عملکرد شبکه العربیه»، مطالعات سیاسی، شماره 35، بهار، صص190-171.
- خامنه ای، آیت الله العظمی سید علی (1393). بیانات در دیدار مسئولان نظام و سفرای کشورهاى اسلامى، 06/03/1393.
- جنیدی، رضا و ملائی، مسعود (1398). «راهبردهای مبتنی بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در مقابله با قدرت هوشمند ایالات متحده آمریکا»، فصلنامه راهبرد سیاسی، دوره 3، شماره 8، صص 65-89.
- چهرآزاد، سعید (1398). «وانموده های سیاستگذارانۀ پسا دفاع مقدس در حیطه روابط خارجی ایران»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، سال 5، شماره 4، صص 127-144.
- خدابخشی، لیلا؛ ازغندی، علیرضا و هرمیداس باوند، داوود (1398). «بررسی مقایسه‌ای راهبرد ایران و عربستان در بحران سوریه با تکیه بر نظریۀ نوواقع‌گرایی»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، سال 5، شماره 3، صص 21-47.
- خواجه سروی، غلامرضا و بهرامی، سمیه (1393). «تحلیل روابط ایران و عراق بر اساس گفتمان ایران هراسی»، پژوهش های سیاسی جهان اسلام، شماره 13، زمستان، صص106-83.
- دادگران، سید محمد (1382). افکار عمومی و معیارهای سنجش آن، تهران: انتشارات مروارید.
- دارا، جلیل و خاکی، محسن (1397). «جایگاه شبکه مسلمانان میانه‌رو در اعمال قدرت نرم آمریکا؛ با تأکید بر جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات قدرت نرم، دوره 8، شماره 1، صص 56-77.
- ساسانیان، سعید (1397). «عملیات روانی سایت العربیه بر عرب های خوزستان با تمرکز بر احساس محرومیت نسبی رفاهی»، فصلنامه آفاق امنیت، شماره ۳۸، بهار، صص142-115.
- سرابی، سعید؛ شاکری‌نژاد، محسن وجاسم‌زاده جایروند، محمدرضا (1394). « شیوه استفاده «شبکه العربیه» از شگرد تفرقه افکنی در جنگ نرم علیه جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات ماهواره و رسانه های جدید، شماره 12 و 13، تابستان و پاییز، صص136-119.
- سلیمانی، رضا و هراتی، محمدجواد (1394). «نظریه «بازنمایی» و انگاره های معنایی گفتمان رسانه ای آمریکا از اسلام و ایران»، جستارهای سیاسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال ششم، شمارة چهارم، زمستان، صص122-99.
- سورین، ورنر جوزف و تانکارد، جیمز (1381). نظریه های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
- شریعتی نیا، محسن (1389). «ایران هراسی: دلایل و پیامدها»، روابط خارجی، تابستان، شماره 6، صص 208-191.
- شفیعی سیف آبادی، محسن (1398). «سردار سلیمانی و بسیج مردمی در عراق و سوریه (زمینه های شکل گیری تا نقش و نیات شهید سلیمانی)»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، سال 5، شماره 2، صص 85-109.
- صادقی، محمدمسعود (1398). «اشکال ایران هراسی و شیعه هراسی در جهان امروز؛ و راهکارهای فرهنگی مقابله با آن»، مطالعات روابط فرهنگی بین الملل، سال پنجم، شماره 10، بهار، صص 66-35.
- صادقی، سید شمس الدین؛ احمدیان، قدرت و زارع، سارا (1398). «راهبرد عربستان سعودی در بحرین و تأثیر آن بر جبهۀ مقاومت»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، سال 5، شماره 4، صص29-45.
- صالحی نجف آبادی، عباس؛ خسروی، بهنام و صانعی، راضیه (1394). «بررسی دلایل هژمونیک شدن گفتمان ایران هراسی و شیعه هراسی بر اساس نظریه لاکلائو و موفه»، پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، شماره 15، تابستان، صص209-108.
- فهیمی فر، اصغر؛ بشیر، حسن و فراس العضل، محمد (1395). «تحلیل گفتمان گزارش‌هاى شبکه‌هاى تلویزیونى الجزیره، العربیه، بی بی سی عربى و العالم دربارة انقلاب مصر»، فصلنامه رسانه و فرهنگ، سال ششم، شمارة دوم، پاییز و زمستان، صص 76-53.
- گوهری مقدم، ابوذر و کیانی‌مجاهد، حامد (1397). «نفوذ گفتمانی ایالات متحده آمریکا در جمهوری اسلامی ایران بر مبنای اندیشه‌های مقام معظم رهبری»، فصلنامه پژوهش‌های انقلاب اسلامی، دوره 7، شماره 24، صص 96-113.
- لازار، ژودیت (1388). افکار عمومی، ترجمه مرتضی کتبی، تهران: نشر نی.
- لاسول، هارولد (1383). ساخت و کارکرد ارتباطات در جامعه، ترجمه غلامرضا آذری؛ در اندیشه‌های بنیادین علم ارتباطات گروه مترجمان، تهران: انتشارات خجسته.
- مطهری، مصطفی(1399). «ایران فوبیای عربستان»، دیپلماسی ایرانی، ۲۹ اردیبهشت، کد : ۱۹۹۱۴۹۳
- ملور، نوحا (1393). رسانه عرب، ترجمة فرهاد پالیزدار و ابوالقاسم راه‌چمنی، تهران: دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- موسوی خمینی، امام روح الله (1389). صحیفه امام، جلد دهم، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
- مهری، رضا (1389). «واکاوی عملکرد رسانه های عرب درفتنه 88 / کارنامه سیاه دیگر برای العربیه»، گزارش خبری – تحلیلی خبرگزاری مهر، 12 دی ماه، کد خبر 1221509.
- نصیری، سوناز (1398). «نقش قدرت نرم در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی عراق)»، فصلنامه مطالعات قدرت نرم، دوره 9، شماره 1، صص 265-287.
- نیک ملکی، محمد (1390). بررسی پوشش خبری شبکه های خبری عربی منطقـه و تحـولات کشورهای عربی، تهران: اداره کل آموزش و پژوهش معاونت سیاسی سازمان صداوسیما.
- ویندال، سون؛ سیگنایزر، بنو و اولسون، جیمز (1376). کاربرد نظریه‌های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، تهران: انتشارات رسانه.
- Baker, K. M. (1990). "Public opinion as Political Invention". In Inventing the French Revolution: Essays on French Political in the Eighteenth Century, Cambridge, UK: Cambridge University Press.
- Behravesh, Maysam (2014). "Al Arabiya: The “Saudispeak” of the Arab World", Asian Politics & Policy, 6(2), 345-348.
- Binzer Hobolt, Sara & Klemmemsen, Robert (2005). "Responsive government? Public Opinion and Government Policy Preferences in Britain and Denmark." Political Studies 53, No. 2, 379-402.
- Chernus, Ira (2010). "Iranophobia: The Panic of Hegemon"s, Tikhun, Vol.15, Vol.15,. Issue 6, November/December.
- Cooley, C. H. (1909). Social Organization: A study of the larger mind. New York: Charl Scribner's Sons.
- Ginsberg, M. (1993). The Psychology of Society, London: Forgotten Books
- Hall, Stuart (1997). Cultural Representation and Signifying Practice, London: Sage
- Hall, Stuart (2003). "The Work Representation", in Stuart Hall (Eds.), Representation: Cultural Representation and Signifying Practices, London: Sage Publications.
- Katz, Elihu (1959). "Mass Communications Research and the Study of Popular Culture: An Editorial Note on a Possible Future for this Journal". Departmental Papers (ASC): 1–6.
- McCombs, M.E.; Shaw, D.L. (1993). "The Evolution of Agenda-Setting Research: Twenty-Five Years in the Marketplace of Ideas", Journal of Communication, 43 (2): 58–67.
- Watson, James & Hill, Anne (2006). Dictionary of Media and Communication Studies, 7th Edition, Hodder Arnold Publication.
)