نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دکتری علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
چکیده
نگارۀ حاضر بر آن است تا به این مهم پاسخ دهد که چگونه هویت ملی و مکانیسم اثر آن می تواند به عنوان قدرت نرم در نظر گرفته شود و اسلامیت و مدرنیته غربی به عنوان دو بال هویت ملی چگونه در تکوین و تدوین سیاست خارجی ایران در بازه زمانی مورد بررسی نقش داشته اند؟ در این پژوهش کوشیده می شود که با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر اطلاعات مبتنی بر کتابخانه ای، ضمن تبیین «هویت ملی و قدرت نرم»، این مفهوم را در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در سال های 1384-1392 مورد مداقه و کنکاش قرار دهد. هویت ملی که در اینجا اسلامیت و مدرنیته غربی به عنوان دو بال از سه بال آن مورد بررسی قرار می گیرد کانون و دال مرکزی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قالب قدرت نرم را تشکیل می دهد. اسلام و اسلام گرایی در قالب آموزه های اسلامیت در قانون اساسی و مدرنیته غربی به عنوان دگر(other) پلتفرمی را ایجاد کرده اند که بازی سیاست خارجی بتواند در کشاکش این دو مفهوم مورد پردازش، تدوین و تکوین قرار بگیرد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
National identity as soft power; Islamism, Western Modernity and the Formulation of Iranian Foreign Policy (2003-2005)
نویسنده [English]
- saeed chehrazad
a
چکیده [English]
Objective: The present paper seeks to answer the important question of how national identity and its mechanism of action can be considered as soft power and how Islam and Western modernity as two wings of national identity in the development of Iran's foreign policy. Involved in the period under review?
Method: In this research, using a descriptive-analytical method and relying on library-based information, while explaining "national identity and soft power", this concept is used in the foreign policy of the Islamic Republic of Iran in 2005-. 1392 to study and explore.
Finding: The national identity that Islam and Western modernity are examined here as two of its three wings is the center and central signpost of the foreign policy of the Islamic Republic of Iran in the form of soft power.
Conclusion: Islam and Islamism in the form of the teachings of Islam in the constitution and Western modernity as another have created a platform that the foreign policy game can be processed, codified and developed in the conflict of these two concepts.
کلیدواژه‌ها [English]
- National identity
- soft power
- Islam
- Western modernity
- foreign policy
- آقاجانی، مصطفی (1396). «مؤلفه‌‌های الگوبخشی انقلاب اسلامی نسبت به کشورهای جهان مبتنی بر دیدگاه رهبر معظم انقلاب»، فصلنامه پژوهش های انقلاب اسلامی، دوره 6، شماره 23، زمستان، صص 52-27.
- ازغندی، علیرضا (1391). چارچوب ها و جهت گیری های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر قومس.
- باقری دولت آبادی، علی و شفیعی سیف آبادی، محسن (1395). از هاشمی تا روحانی؛ بررسی سیاست خارجی ایران، تهران: تیسا.
- باقری دولت آیادی، علی و سیاپوشی، حسین (1399). «تعامل و تقابل «گفتمان‌های سیاسی» و «راهبردهای ملی» در سیاست خارجی ایران»، فصلنامه راهبرد سیاسی، دوره 4، شماره 12، بهار، صص 94-67.
- بصیری، محمد علی، احمدی نژاد، حمید (1395). «تبیین دیپلماسی فرهنگی سید محمد خاتمی و محمود احمدی نژاد در نظام بین الملل»، رهیافت های سیاسی و بین المللی، سال 7، شماره 46.
- چهرآزاد، سعید؛ ازغندی، علیرضا؛ طاهری، ابوالقاسم و احمدی، حمید (1397). «بازنمایی نشانگان هویت ملی در تکوین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهش های انقلاب اسلامی، دوره 7، شماره 26، پاییز، صص 68-49.
- چهرآزاد، سعید (1397). «سه انگاره های هویت ملی و برساخت "ایرانیت" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران(1392-1384)»، فصلنامه پژوهش های انقلاب اسلامی، دوره 7، شماره 26، پاییز، صص 266-247.
- حداد، غلامرضا (1394) «ساختار معنایی نواصول گرایان و سیاست خارجی جمهوری اسلامی(1392-1384)»، پژوهش نامه علوم سیاسی، سال دهم، شماره 3.
- حسین زاده، محمد علی (1389). اسلام سیاسی در ایران، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
- حق گو، جواد و نباتیان، محمداسماعیل (1397). «جستاری در چرایی چرخش سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از انقلابی‌گری به محافظه‌کاری»، فصلنامه پژوهش های انقلاب اسلامی، دوره 7، شماره 27، زمستان، صص 242-225.
- خبرگزاری فارس.(1خرداد1391). «استراتژی جدید غرب که کمتر به آن توجه می شود». قابل دسترس از آدرس اینترنتی: https://www.farsnews.com/news/13910230000595
- خسروی، علیرضا (1391). دین، انقلاب اسلامی و هویت، تهران: انتشارات تمدن ایرانی.
- خدابخشی، لیلا؛ ازغندی، علیرضا و هرمیداس باوند، داوود (1398). «بررسی مقایسه‌ای راهبرد ایران و عربستان در بحران سوریه با تکیه بر نظریۀ نوواقع‌گرایی»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، دوره 5، شماره 3، پاییز، صص 47-21.
- خلیلی، محسن و آزموده، فهمیده (1389). «پس زمینه تاریخی/اندیشه ای سیاست خارجی تعالی گرا»، پژوهش سیاست، سال 12، شماره 29.
- دهشیری، محمدرضا (1390). درآمدی بر سیاست خارجی دکتر احمدی نژاد: گرایش های ساختاری و عناصر متحول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- دهقانی فیروز آبادی، جلال و نوری، وحید (1391). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوران اصول گرایی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق.
- دهقانی فیروزآبادی، جلال و رادفر، فیروزه (1388). «الگوی صدور انقلاب در سیاست خارجی دولت نهم»، دانش سیاسی، سال 5، شماره 1.
- دیپلماسی ایرانی (21اسفند1390). «سفر نوروزی احمدی نژاد؛ ظرفیتها و انتظارها»، قابل دسترس از آدرس اینترنتی: http://irdiplomacy.ir/fa/news/1898838
- دهقانی فیروزآبادی، جلال و فیروزی، علیرضا (1391). «دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در دوران اصولگرایی»، فصلنامه روابط خارجی، سال 47، شماره 2.
- رسولی ثانی آبادی، الهام (1390). «هویت انقلابی-اسلامی نظام جمهوری اسلامی ایران در گفتمان های مختلف سیاست خارجی»، فصلنامه سیاست خارجی، سال 25، شماره 1.
- رکابیان، رشید و خندان، سیروس (1398). «دیپلماسی ایدئولوژیک، تعامل یا تقابل با منافع ملی جمهوری اسلامی ایران، با تأکید بر اندیشه مقام معظم رهبری»، فصلنامه پژوهش های انقلاب اسلامی، دوره 8، شماره 28، بهار، صص 95-71.
- سرزعیم، علی (1395). پوپولیسم ایرانی: تحلیل کیفیت حکمرانی محمود احمدی نژاد از منظر اقتصاد و ارتباطات سیاسی، تهران: نشر کرگدن.
- صبوری، ضیاءالدین و صالحیان، تاج الدین (1392). «آزمون پذیری نظریه سازه انگاری در بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دولت های نهم و دهم(1391-1384)»، پژوهش های روابط بین الملل، دوره 1، شماره 9.
- صدیق، میرابراهیم؛ جمشیدی، محسن و پورعظیم، معصومه (1398). «نقش و جایگاه استراتژی دفاعی در راهبرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه راهبرد سیاسی، دوره 3، شماره 11، زمستان، صص 98-63.
- صنیع اجلال، مریم (1384). درآمدی بر فرهنگ و هویت ایرانی، تهران: موسسه مطالعات ملی.
- کریمی فرد، حسین (1388). «تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران براساس مولفه های هویت ملی»، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی، سال 1، شماره 2.
- گرامیان، سعیده سادات و رضا پور قوشچی، محمد (1394). «جهانی شدن و مواضع فرهنگی جمهوری اسلامی ایران از نظر نظریه ی ساختار-کارگزار(مقایسه سه دولت اکبر هاشمی رفسنجانی، سید محمد خاتمی و محمود احمدی نژاد)»، مطالعات راهبردی جهانی شدن، سال 6، شماره 16.
- محمد نیا، مهدی (1394). «بررسی تطبیقی سیاست خارجی دولت های اصول گرا و اعتدال»، سیاست پژوهی، دوره 2، شماره 1.
- محمودی رجا، زکریا؛ امام جمعه زاده، جواد و باقری دولت آبادی، علی (1395). «تحلیل رویکرد دولت نهم و دهم نسبت به جهانی شدن فرهنگ با استفاده از نظریه آشوب»، پژوهش های راهبردی سیاست، سال 5، شماره 17.
- مسعود نیا، حسین و قربانی، سعید (1393). «الگوهای صدور انقلاب در گفتمان های جمهوری اسلامی ایران»، پژوهش های سیاسی، سال 4، شماره 11.
- منصوری مقدم، جهانشیر و اسمعیلی، علی (1390). «تحلیلی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد از منظر مدل پیوستگی(جیمز روزنا)»، فصلنامه سیاست، دوره 41، شماره 1.
- مولانا، حمید و محمدی، منوچهر (1387). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دولت احمدی نژاد، تهران: نشر دادگستر.
- میرمحمدی، داوود (1383). گفتارهایی درباره هویت ملی در ایران، تهران: موسسه مطالعات ملی.
- نصیری، سوناز (1398). «نقش قدرت نرم در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی عراق)»، دو فصلنامه مطالعات قدرت نرم، دوره 9، شماره 20، بهار و تابستان، صص 287-265.
- نوری، وحید و ملکوتی، محمد (1391). «جایگاه عدالت طلبی در منابع هویت ساز سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه سیاست خارجی، سال 26، شماره 1.
)